Weer méér dieren omgekomen door stalbranden in 2024
Het lukt de overheid en boeren maar niet om het aantal stalbranden omlaag te krijgen. Vorig jaar, in 2024, was het aantal stalbranden net zo hoog als het jaar daarvoor en kwamen er méér dieren om. In totaal ging het om 43 stalbranden en 62.000 dode dieren. "Er wordt heel veel gepraat, maar het duurt te lang", zegt Richard Weurding, algemeen directeur van het Verbond van Verzekeraars.
De cijfers komen naar voren in de jaarlijkse Risicomonitor Stalbranden van het Verbond van Verzekeraars. Jaar in jaar uit wordt er met grote verontwaardiging gesproken over het hoge aantal stalbranden. Zo'n brand zorgt vanzelfsprekend voor dierenleed, maar ook de boer, de omgeving en het milieu hebben er last van.
Belangrijk om hierbij te melden is dat het aantal dierlijke slachtoffers ook afhankelijk is van het soort veebedrijf. Zo was er in januari 2024 een grote brand bij een pluimveebedrijf, waarbij 54.000 kippen omkwamen. Eén brand zorgde toen dus al voor het grootste aandeel dierlijke slachtoffers.
'Levenswerk in rook opgegaan'
Iemand die over de impact van stalbranden mee kan praten is voormalig pluimveehouder Kees de Jong. Zijn stallen met in totaal 60.000 scharrelkippen gingen in 2016 in rook op. "De buurman zag een beetje rook, maar toen was het eigenlijk al te laat", vertelt hij aan RTL Nieuws. "Toen ik aan kwam rijden was het al een uitslaande brand. Er was geen redden meer aan."
"Ik zag in een paar uur tijd mijn levenswerk in rook opgaan", zegt de oud-pluimveehouder. "Gelukkig had ik heel veel mensen om mij heen die mij steunden."
In de jaren daarna heeft hij nog geprobeerd om op een nabijgelegen locatie alles opnieuw op te bouwen, maar de procedure daaromheen duurde zo lang dat hij uiteindelijk op een heel andere locatie in het land een bedrijf is gestart.
Verbeterplannen
Elk jaar komen dezelfde oorzaken naar voren bij de branden. Zo werd afgelopen jaar 21 procent van de stalbranden veroorzaakt door falende elektra en eenzelfde percentage door werkzaamheden, vergelijkbaar met het jaar ervoor. "Er blijft een hele wereld te winnen", zegt Weurding.
In 2021 werden verbeterplannen aangekondigd door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV). Zo werd geadviseerd om elektrokeuringen en brandveiligheidskeuringen wettelijk verplicht te maken voor boeren. Die maatregelen zouden ervoor moeten zorgen dat het aantal stalbranden in 2026 gehalveerd is ten opzichte van 2020, toen er 54 branden waren.
Om een nieuwe verzekering voor een boerderij af te sluiten, is zo'n elektrokeuring al verplicht. Het Verbond van Verzekeraars zou graag zien dat de overheid daar ook harder achteraan gaat, omdat er geen verbetering is als het gaat om het verminderen van stalbranden.
Weurding ziet dat er in Den Haag vooral veel over stalbranden wordt gepraat, maar er weinig tegen wordt gedaan. De halvering van het aantal branden in 2026 wordt dan ook steeds minder realistisch. "Je kunt het risico op brand nooit uitsluiten, maar wel beheersbaarder maken", stelt Weurding. En daar zijn wat de directeur betreft verplichte keuringen voor nodig.
De Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) kon tegenover RTL Nieuws nog niet op de stalbrandcijfers van 2024 reageren.
Pluimveehouder Alrik Visscher maakte ook eens een stalbrand mee. In deze video vertelt hij wat voor impact dat op hem had: