Leuk die Barbie Box Challenge, maar AI kost veel stroom: 'Loopt de spuigaten uit'
Het is de laatste trend op sociale media: de Barbie Box Challenge. Met een paar drukken op de knop zit je zelf in een barbiepakket, mét accessoires. Leuk natuurlijk, grappig om meteen door te sturen naar vrienden en familie. De keerzijde zien we niet: al dat gebruik van kunstmatige intelligentie kost een boel stroom, veel meer dan een beetje zoeken op Google.
Het werkt enorm eenvoudig, je uploadt een foto van jezelf en ChatGPT en vraagt aan het systeem of ze de persoon op de foto in een verpakking kunnen plaatsen. Binnen enkele momenten zal ChatGPT aan je vraag voldaan hebben.
De Vlaamse komiek Philippe Geubbels probeerde het ook. Dit is het resultaat:
Tot zover het leuke deel van de challenge. Want waar mensen vaak niet bij stilstaan, is dat met AI ook veel stroomgebruik gepaard gaat. Op dit moment is het wereldwijde stroomverbruik door AI nog niet extreem hoog, maar het groeit enorm hard. Zo hard dat er volgens experts iets moet veranderen de komende jaren. "Anders is over 5 jaar de stroom op."
Steeds meer mensen gebruiken AI
Het is een heftige uitspraak van Sander Bohté, hoofd van de afdeling machine learning van het Centrum Wiskunde & Informatica in Amsterdam. En het hoeft volgens Bohté ook zeker niet zo'n vaart te lopen. "Het gebruik stijgt exponentieel. Het deel wat de mensen thuis gebruiken is misschien niet heel groot, maar ook veel bedrijven kijken hoe ze AI kunnen gebruiken, bijvoorbeeld om taken te vervangen."
Het thuisgebruik is op dit moment nog maar een klein deel van al het AI-gebruik, maar volgens hoogleraar kunstmatige intelligentie Frank van Harmelen van de Vrije Universiteit in Amsterdam ook niet te onderschatten. "Er zitten heel veel mensen thuis", zegt hij met gevoel voor understatement. En steeds meer van die mensen gebruiken AI nu dagelijks.
Zoekopdracht kost meer stroom dan bij Google
Dat is zeker niet alleen slecht, benadrukt Van Harmelen. "AI democratiseert kennis. Het brengt kennis binnen handbereik. Als we er verstandig mee omgaan levert het kansen op en kan het enorm helpen. Denk bijvoorbeeld aan de rapportagedruk in de zorg, maar ook in de klas kan het verlichten."
Maar ook Van Harmelen ziet een energieprobleem. "Een zoekopdracht in AI kost tien keer zoveel stroom als een zoekopdracht in Google. Als je een plaatje laat genereren kost dat nog meer energie, twee plaatjes zouden ongeveer gelijkstaan aan één keer de batterij van je telefoon opladen." Van Harmelen weet zeker: we moeten anders gaan denken als het om AI gaat, de systemen efficiënter inzetten.
Het kan en moet slimmer
Hij spreekt over de huidige systemen als 'primitieve technieken'. Waarom? "Wat we nu doen is dat AI het hele internet, álle bibliotheken, álle tekst die er maar te vinden is in het systeem stopt om slimmer te worden. Letterlijk alles. Dat gaat in enorm grote computers, honderdduizenden rekenapparaten tegelijk die in grote schuren in Texas staan. Die apparaten kosten enorm veel energie, en hebben daarna weer energie nodig om af te koelen met airco. Je krijgt dus twee keer de rekening."
Er worden ook veel video's met AI gegenereerd. Deze onderstaande is van een Chinese tiktokker, die de spot drijft met de importheffingen van de Amerikaanse president Donald Trump:
Dat enorme energieverbruik moet anders. Van Harmelen stelt voor dat we bijvoorbeeld een medisch model ontwikkelen voor alle medische vragen, een specialistisch model voor nieuws, een speciaal model dus voor elk specialisme. "Die modellen zijn dan veel kleiner, en kunnen met elkaar communiceren."
'AI wordt gehyped'
Sander Bohté ziet ook mogelijkheden in de innovatie. Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar energiezuinige oplossingen. "Bijvoorbeeld om gespecialiseerde chips te maken die veel zuiniger zijn. Dat kan een factor 100 schelen."
Hoe we nu bezig zijn is zorgelijk, vindt Sander van der Waal van onderzoeksinstituut Waag. "AI wordt van alle kanten gehyped, en het is voor normale burgers niet duidelijk wat de impact is. Het loop echt de spuigaten uit."
Producenten zijn niet transparant
Volgens Van der Waal is het grootste probleem dat je niet direct merkt dat je energie aan het gebruiken bent. Andere vormen zijn meteen duidelijk, bijvoorbeeld als je je koelkast open laat staan, of je lampen laat branden. Bij het gebruik van AI heb je dat niet.
En dus moeten we er volgens Van der Waal op een andere manier bewust van worden gemaakt. Bijvoorbeeld via een nieuwe wetgeving, want van de producenten van AI komt het niet, zegt Van der Waal. "Die houden alles het liefst zo min mogelijk transparant."
