Maagdelijke geboorte watervaraan in dierenpark Tilburg: 'Extra bijzonder'
Medewerkers van dierenpark De Oliemeulen in Tilburg werden verrast door een bijzondere gebeurtenis: een ei van een watervaraan kwam uit, terwijl er nooit een mannetje in de buurt van het vrouwtje was geweest dat het ei had gelegd.
De watervaraan is een grote hagedissoort die voorkomt in grote delen van Azië. Deze soort leeft normaal altijd in de buurt van oppervlaktewater, zoals rivieren en moerassen. En dus in de dierentuin in Tilburg, waar iets wonderlijks gebeurde.
Voor wie niet thuis is in de biologie klinkt het misschien als sciencefiction, maar bij sommige diersoorten – waaronder de watervaraan – kunnen vrouwtjes zich voortplanten zonder mannetje. "Dit proces noemen we maagdelijke voortplanting", zegt dierenverzorger en bioloog Lars Vermeeren van De Oliemeulen.
Acht eieren
"We hebben de moedervaraan al sinds ze een baby was. We weten dus zeker dat ze nooit bij een mannetje is geweest", zegt Vermeeren.
Tijdens het schoonmaken vonden medewerkers van het dierenpark een stuk of acht eieren. Slechts twee daarvan waren intact. Die zijn in een broedmachine geplaatst en uiteindelijk kwam daar één babyvaraan uit.
"Als een dier geïsoleerd raakt en er is geen mannetje beschikbaar, kan een vrouwtje zich klonen om de soort te behouden", zegt Vermeeren. "Wat het extra bijzonder maakt, is dat dit specifieke soort watervaraan (varanus salvator) een mannelijke kopie maakt, zodat de moeder later met haar eigen jong kan paren. Zo kan er toch een nieuwe populatie met genetische variatie ontstaan."
Maagdelijke voortplanting komt zelden voor. Het is extra bijzonder dat dit in gevangenschap is gebeurd, vertelt Vermeeren. Ook dieren zoals de komodovaraan, sommige gekkosoorten, slangen en wandelende takken kunnen zich op deze manier voortplanten.
Overleden
De medewerkers van het dierenpark konden echter niet lang genieten van het bijzondere tafereel: de babyvaraan is kort nadat hij uit het ei kroop overleden. Vermeeren vermoedt dat dit kwam doordat hij te vroeg geboren was. "Dat zie je vaker bij reptielen die hun eerste nest leggen."
Vermeeren verwacht dat de moedervaraan binnenkort opnieuw eieren zal leggen. Hij merkt dat haar buik wat voller wordt. Als het zover is, moet hij ongeveer 250 dagen wachten voordat er weer een varaanbaby komt. "Als het nog een keer gebeurt, is de kans op overleving een stuk groter", zegt Vermeeren optimistisch.
