Marloes ging bijna dood, tot de traumahelikopter kwam: 'Had hier anders niet gezeten'
Een leuk ritje met haar paard, zoals ze dat vaker en met veel plezier deed, liep voor Marloes bijna dodelijk af. Het dier sloeg waarschijnlijk op hol en keerde zonder haar terug naar de manege. Marloes lag ondertussen zwaargewond in het bos. Dat ze het vandaag toch kan navertellen, is mede dankzij de snelle inzet van de traumahelikopter, die vandaag 30 jaar bestaat.
De traumahelikopter bestaat vandaag dus dertig jaar in Nederland. Wat je misschien niet weet, is dat de 'lifeliners' onder de ANWB vallen. De ANWB Medical Air Assistance (MAA) wordt bemand door een gespecialiseerde arts, een verpleegkundige en een piloot. Dag en nacht is de helikopter beschikbaar, 'wanneer elke seconde telt', zo schrijft de ANWB.
Over die tellende secondes kan Marloes (nu 44 jaar) meepraten. Ze was pas 16 jaar toen ze de hulp van het Mobiel Medisch Team (MTT) nodig had. Ze viel van haar paard en liep ernstig hersenletsel en botbreuken op. "Mijn vader heeft me nog zien liggen", vertelt ze aan RTL Nieuws. "Waarschijnlijk ben ik echt van het paard af gelanceerd."
Ze werd met de helikopter naar de VUmc in Amsterdam gebracht, waar ze ruim drie weken in coma heeft gelegen. Na ongeveer zeven weken kon ze het ziekenhuis verlaten om te revalideren. Pas vanaf dat moment begonnen haar herinneringen weer. "Ik ken alleen de foto's en verhalen die mij zijn verteld."
De revalidatie heeft erg lang geduurd. Uiteindelijk moest haar gezin er ook voor verhuizen omdat het revalidatiecentrum in Utrecht zat en ze in Lelystad woonden. Marloes vindt het 'fantastisch' dat haar ouders dat voor haar hebben willen doen.
Ontmoeting met 'haar' team
Voor veel medewerkers van een traumahelikopter stopt het verhaal zodra een slachtoffer ter plaatse is behandeld of naar het ziekenhuis is vervoerd. Bij Marloes kwam het later nog wel tot een ontmoeting, toen ze besloot een brief te schrijven naar 'haar' behandelteam.
Ze werd uitgenodigd om naar het ziekenhuis te komen met haar ouders en ontmoette daar de mensen die haar leven hadden gered.
"We hebben met de piloten en arts gekletst. Dat was heel bijzonder", vertelt ze. Voor het traumateam was het ook een mooi moment, want 'die zagen bijna nooit iemand terug, zeker niet in goede gezondheid'.
Wonderbaarlijk genoeg is Marloes vrijwel volledig hersteld en heeft ze inmiddels een eigen gezin. Met paardrijden is ze nu wel extra bewust van de risico's. "Ik ben blij dat de helikopter er toen was, maar ik wil liever toch geen tweede keer mee."
Aanvullende zorg
Dat een vlucht met de traumahelikopter impact heeft op een patiënt is vanzelfsprekend, maar ook voor de piloot kan het indrukwekkend zijn. Amanda Tijben is al twaalf jaar piloot van een traumahelikopter en geeft leiding aan de in totaal 37 piloten. "Zodra de pieper gaat zijn we allemaal gefocust op onze taak", vertelt ze tegen RTL Nieuws. "Binnen twee minuten gaan we de lucht in."
Onderweg is er voortdurend contact met de hulpverlening die al ter plaatse is, of onderweg is. Er wordt ook continu afgewogen of de inzet van de traumahelikopter nog nodig is. De helikopter is niet bedoeld voor patiëntenvervoer, maar voor zorg bovenop wat het ambulancepersoneel op de grond kan bieden. Ongeveer de helft van de vluchten wordt dan uiteindelijk ook geannuleerd.
Emotie omstanders
Als piloot houdt Tijben zich relatief op afstand van de emoties rond een ernstig incident, al kan ze niet ontkennen dat vluchten naar kinderen 'nooit eerlijk' voelen.
"Wat ook altijd indruk maakt, is als de emoties van omstanders of familieleden erbij komen", vertelt ze. "Soms staan we ergens en zijn we echt technisch bezig om iemand zo goed mogelijk naar het ziekenhuis te krijgen. Het grijpt mij dan aan als vervolgens een echtgenoot of ouders ter plaatse komen, die hun emoties daar begrijpelijk laten gaan."
"Dan wordt het opeens heel persoonlijk", vervolgt de piloot. "Dan krijgt de patiënt opeens een naam en een familie."
Marloes is als een van de patiënten van de afgelopen dertig jaar nog altijd erg dankbaar voor de hulp die zij dankzij de traumahelikopter kreeg. Als ze nu een helikopter hoort overvliegen, spitst ze haar oren. "Ik krijg er toch wel een warm gevoel van", zegt ze. "Zonder die helikopter had ik hier nu niet gezeten."
De traumahelikopter in cijfers
- Nederland heeft zes traumahelikopters en twee ambulancehelikopters. Die laatste twee worden gebruikt om patiënten van de Waddeneilanden te vervoeren. 'Normale' traumahelikopters zijn in eerste plaats bedoeld om aanvullende (specialistische) medische hulp te bieden, niet om patiënten te vervoeren.
- In totaal telt Nederland 37 piloten.
- De bemanning van de traumahelikopter heet het Mobiel Medisch Team (MMT), bestaande uit een gespecialiseerde arts en verpleegkundige en een piloot.
- Jaarlijks worden de helikopters bijna 12.000 keer opgeroepen voor een noodgeval.
- De traumahelikopter bestaat sinds 1995 in Nederland, toen ANWB MAA samen met het VUmc Amsterdam een proef begon.
- De traumahelikopter wordt ingezet bij onder meer ernstige (verkeers)ongelukken, valpartijen van grote hoogte, meerdere ernstige slachtoffers, onderkoeling en verdrinking. Ook wordt de lifeliner vaak opgeroepen als er een kind moet worden gereanimeerd.
Bron: ANWB
Eerder dit jaar onthulde RTL Nieuws dat ambulances met spoed tegenwoordig vaak langer onderweg zijn en hun eigen aanrijdnormen daarmee overschrijden. Zo ook in Ameide, waar bewoners inmiddels bezorgd zijn:
