CPB: inkomens meeste Nederlanders stijgen harder dan vaste lasten
Mensen met een besteedbaar inkomen van 21.000 tot 70.000 euro per jaar, gaven in 2023 een kleiner deel van hun inkomen uit aan vaste en noodzakelijke lasten dan in 2019. Dat meldt het Centraal Planbureau (CPB). De daling komt doordat de inkomens van de groep mensen met middeninkomens harder zijn gestegen dan hun lasten.
De meeste Nederlanders behoren tot de groep middeninkomens. In verband met de flinke inflatie is er de laatste jaren veel aandacht voor de lasten van die groep mensen.
En alhoewel de vaste lasten en noodzakelijke uitgaven duurder zijn geworden, had die groep mensen meer geld te besteden dan voor de coronapandemie, meldt het CPB. Vaste lasten zijn uitgaven aan bijvoorbeeld huur en abonnementen. Noodzakelijke lasten zijn essentiële kosten, zoals uitgaven aan voedsel en kleding.
Lastenposten
In 2019 waren middeninkomens 21.000 euro kwijt aan vaste en noodzakelijke lasten en in 2023 was dat ruim 23.000 euro. Die stijging had vooral te maken met hogere stroom- en gasprijzen en duurdere boodschappen.
Dat de boodschappen de afgelopen jaren duurder zijn geworden, is niet te ontkennen. Een tijd terug spraken we mensen met middeninkomens over hun lastenposten. Daarin werd duidelijk: 'ook middeninkomens komen niet meer rond'. Bekijk de video hieronder:
Woonlasten, zoals huur, hypotheek en andere woonkosten, vormen de grootste kostenpost voor huishoudens. In 2019 bestond ongeveer de helft van de vaste en noodzakelijke lasten uit de woonlasten.
Maar tegelijkertijd waren er loonstijgingen, waardoor het gemiddeld besteedbaar inkomen steeg met 10.000 euro tot 55.000 euro. Daardoor daalde de gemiddelde lastenpost van 50 procent naar 46 procent tussen 2019 en 2023.
Huiseigenaar of huurder
Er zijn wel grote verschillen tussen huiseigenaren en huurders. Huiseigenaren besteden gemiddeld 42 procent van hun inkomen aan lasten. Huurders geven er bijna 57 procent van hun inkomen aan uit. Dat verschil komt volgens het CPB deels doordat huiseigenaren gemiddeld meer verdienen. Huurders in een private woning hebben vergelijkbare lasten als huiseigenaren, maar een lager inkomen. Huishoudens in een sociale huurwoning hebben lagere lasten, maar ook lagere inkomens dan huiseigenaren.
Naast hogere inkomens hielpen de energiesteunmaatregelen van de overheid volgens het CPB ook bij het beperken van de lasten. In 2022 ontvingen alle huishoudens 380 euro ter compensatie van de gestegen energiekosten en werden er extra regelingen getroffen voor huishoudens rond het sociaal minimum.
