Forse toename meldingen seksueel geweld: 'Slachtoffers durven nu wél hulp te zoeken'

In totaal meldden 2344 mensen zich bij de centra van het CSG. Dat is een stijging van 54 procent ten opzichte van de eerste helft van 2024, toen 1519 slachtoffers zich meldden. 

Media-aandacht

Dit jaar blijft het aantal aanmeldingen stijgen. Mensen die te maken krijgen met seksueel geweld kunnen hulp zoeken bij een van de zestien locaties van het CSG in het land, of via de online chat en telefonische hulplijn. Seksueel geweld kan gaan om aanranding, verkrachting, seksueel misbruik of online misbruik.

Het CSG is een gespecialiseerde centrum in Nederland voor seksueel geweld. Een gespecialiseerd team van artsen, verpleegkundigen, psychologen en politie werkt samen om het slachtoffer de juiste hulp te bieden. Afhankelijk van wat nodig is, kan het slachtoffer forensisch onderzocht worden, medische zorg krijgen en psychische ondersteuning ontvangen.

Volgens Iva Bicanic, directeur-bestuurder van het Landelijk Centrum Seksueel Geweld, is de stijging duidelijk zichtbaar. "We hebben sterke aanwijzingen dat de toename samenhangt met de verruiming van de Wet seksuele misdrijven." Ook de toegenomen media-aandacht speelt een rol. "De discussie leeft gewoon meer in de samenleving."

De nieuwe wet stelt meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag strafbaar. Zo is het ontbreken van instemming nu voldoende om te spreken van verkrachting of aanranding. Ook seksuele intimidatie, zowel online als offline, en sexchatting met minderjarigen zijn strafbaar geworden. Daarnaast zijn de straffen verhoogd en kan verkrachting niet meer verjaren.

Druk op de zorg

Volgens Bicanic is het positief dat steeds meer slachtoffers hulp zoeken. "Slachtoffers twijfelen vaak of wat ze hebben meegemaakt wel ernstig genoeg is. Ze maken het kleiner in hun hoofd, terwijl ze er wel degelijk veel last van ervaren. De nieuwe wet laat zien dat wat deze mensen meemaken wel groot en belangrijk is."

Tegelijkertijd waarschuwt ze voor de druk op de zorg. "Als de stijging doorzet, kunnen we niet langer de kwaliteit bieden die we nu leveren. De financiering van onze centra komt van gemeenten, maar die staan komend jaar voor grote bezuinigingen. We kijken tegen een tekort van vijf miljoen euro aan. Daarom roepen we de landelijke politiek op om structureel te investeren in goede hulp voor slachtoffers, want als dit je wordt aangedaan heb je recht op goede zorg."

Erkenning van slachtoffers

Een van die slachtoffers is een 35-jarige vrouw uit Utrecht. Tijdens oud en nieuw in 2018 werd zij verkracht door de vriend van haar beste vriendin. "Ik voelde meteen dat er iets in mijn lichaam veranderde. In mijn hoofd maakte ik het kleiner. Ik ging excuses verzinnen voor wat er gebeurd was. Mensen moesten tegen mij zeggen: 'Dit valt onder verkrachting.' Je weet het eigenlijk wel, maar als anderen het zeggen, wordt het meer echt."

Via haar huisarts kwam ze uiteindelijk terecht bij het CSG. "Ik wist toen niet eens dat het bestond, maar ik ben daar ontzettend goed geholpen." Ze ziet de toename van het aantal meldingen als iets positiefs.

"Het laat zien dat meer mensen zich uitspreken en hulp zoeken. Ze willen niet langer alleen blijven met hun probleem. Seksueel geweld gebeurt veel vaker dan we denken. Vroeger werd er gewoon niet over gesproken."

Zelf heeft ze vrij snel hulp gezocht, maar ze begrijpt dat dit voor veel anderen niet vanzelfsprekend is. "Er heerst nog altijd veel schaamte rond dit onderwerp, maar de media-aandacht draagt bij aan meer bewustwording, ook bij omstanders. Het is zó belangrijk dat mensen weten dat het CSG bestaat, en dat je geholpen kunt worden." 

Wat voor haar het grootste verschil zou hebben gemaakt, is erkenning. "Ik had me minder alleen gevoeld, meer gesteund. Nu voel je dat het serieuzer wordt genomen en dat mensen in mijn omgeving het ook beter gaan begrijpen."

Politiecijfers

Ook bij de politie nam het aantal meldingen toe. In 2024 werden 14.802 meldingen van seksuele delicten geregistreerd, bijna 800 meer dan in 2023. Vooral in de tweede helft van het jaar was het drukker. "Het was zelfs drukker dan in 2022, het piekjaar na de onthullingen rond onder andere The Voice of Holland", zegt Caroline Monster, hoofd van het Landelijk Expertiseteam Seksuele Misdrijven.

Het Openbaar Ministerie laat weten dat het nog te vroeg is om de eerste effecten van de instroom van verdachten te zien. Wel wordt verwacht dat de stijging van het aantal zedenmisdrijven zal doorwerken in het aantal zaken dat bij het OM terechtkomt.