We roken minder, drinken minder én voelen ons gezonder, blijkt uit onderzoek
Steeds meer mensen houden zich aan de richtlijn voor alchohol. Een vijfde slaat een biertje of wijntje zelfs liever helemaal over. Ook roken steeds minder mensen en beweegt bijna de helft genoeg. Dat blijkt uit de Gezondheidsmonitor 2024. Daarin staan vooral positieve ontwikkelingen, al gaan niet alle trends de goede kant op.
Voor de Gezondheidsmonitor 2024, uitgevoerd door de GGD's , het RIVM en het CBS, keken de onderzoekers naar de adviezen van de gezondheidsraad voor bijvoorbeeld het drinken van alcohol en bewegen. Voor alcohol luidt die: drink niet, en wanneer toch dan maximaal één glas alcohol per dag. In 2024 hield gemiddeld bijna de helft van de volwassenen (45 procent) zich aan deze richtlijn.
Minder drinkers
Eén op de vijf mensen dronk het afgelopen jaar zelfs helemaal geen alcohol. Wel zijn er duidelijke verschillen te zien. Bijvoorbeeld tussen mannen en vrouwen. Houdt bij de mannen 35 procent zich aan de richtlijn, bij vrouwen is dat een stuk meer: 54 procent. Hoe dat komt is niet helemaal duidelijk.
"Wat in ieder geval zo is, is dat er biologische verschillen zijn die maken dat de invloed van alcohol anders is. Vrouwen raken over het algemeen van dezelfde hoeveelheid alcohol 20 tot 30 procent sterker onder invloed dan mannen. Vrouwen worden dus sneller dronken dan mannen."
Regionale verschillen
Ook valt op dat er verschillen bestaan tussen de GGD-regio’s. Zo valt Flevoland in positieve zin op. In de polder houdt meer dan de helft (53 procent) zich aan de richtlijn.
Volgens de onderzoekers kunnen de regionale verschillen in het voldoen aan de alcoholrichtlijn niet volledig worden verklaard door gender, leeftijd, opleiding, herkomst en burgerlijke staat. Waardoor dat dan wel komt is volgens een woordvoerder lastig te zeggen.
Ook het aantal volwassen rokers in Nederland blijft dalen, al is die trend minder sterk dan bij alcohol. In 2024 rookte 16 procent van de volwassenen ten opzichte van 17 procent in 2022, de laatste keer dat er groot onderzoek werd uitgevoerd.
Het aantal volwassenen dat vapet is daarentegen wel gegroeid. Dat percentage is toegenomen van 2 procent in 2020 naar vier procent in 2024. De grootste toename is te zien bij 18-34 jarigen: van 3 procent in 2020 tot 10 procent in 2024. Ongeveer twee derde van de mensen die vapet, rookt ook tabaksproducten.
"Nog steeds roken veel mensen, met grote gevolgen voor hun gezondheid. Verder ingrijpen is nodig. We moeten voorkomen dat de sigaret wordt ingeruild voor de vape: die is verslavend en schadelijk, zeker voor jongeren", aldus directeur GGD GHOR Nederland Ton Coenen.
Hoe ziek je ervan kunt worden, kun je zien in deze video van RTL Nieuws:
De onderzoekers keken naast gezondheidsindicatoren als roken, drinken en bewegen ook naar de gezondheidsbeleving die Nederlanders ervaren. Die is in algemene zin iets gestegen ten opzichte van 2022. Meer mensen ervaren hun gezondheid als (zeer) goed, zo’n 74 procent.
Wat ook opvalt is dat 77 procent van de groep volwassenen aangeeft weinig regie over het eigen leven te ervaren. Sinds 2016 daalt het percentage met veel regie over het eigen leven en neemt het percentage dat weinig regie over het eigen leven ervaart juist toe.
Hulpeloos
Mensen werd onder meer gevraagd of ze veel controle ervaren over de dingen die hen overkomen en in hoeverre ze zich soms 'hulpeloos' voelen. Volgens de onderzoekers is het gissen naar wat maakt dat mensen nu wat minder regie over hun eigen leven ervaren. "Wellicht dat klimaatontwikkelingen en geopolitieke spanning en oorlogen meespelen. Maar: dit is niet gebleken uit de Gezondheidsmonitor."
Steeds meer mensen gaan dus sober door het leven. Maar hoe gezond zijn de alcoholvrije alternatieven eigenlijk? Dat zie je in onderstaande video:
