Ontbreken regie was groot probleem bij instorten parkeergarage Nieuwegein

Volgens de raad moeten alle partijen die betrokken zijn bij het ontwerp, de bouw en het gebruik van een gebouw gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid van dat gebouw. 

Veel schade

Opdrachtgevers, uitvoerders, gebouweigenaren en hun adviseurs moeten hun vertrouwen in de veiligheid van het gebouw onderbouwen met aantoonbare controle van bijvoorbeeld tekeningen en berekeningen, zeker wanneer er op enig moment iets verandert aan een gebouw.

Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid in het onderzoeksrapport over de ingestorte hellingbanen van de parkeergarage bij het ziekenhuis in Nieuwegein op 26 mei 2024. Daarbij stortte de bovenste hellingbaan van de garage in waardoor ook de onderliggende hellingbanen naar beneden kwamen. Niemand raakte gewond maar wel was er veel schade. Op het moment van instorten stonden er meer dan honderd auto's in de garage.

De Onderzoeksraad constateerde dat het instorten werd veroorzaakt door gebreken in het ontwerp en in de uitvoering van de parkeergarage.

Constructie te zwak

Zo bleek dat de verbindingen van de hellingbanen te zwak waren ontworpen en op sommige onderdelen anders waren uitgevoerd. Daardoor was de constructie te zwak om de hellingbanen gedurende de levensduur van het gebouw te dragen. De constructie zou bovendien al tijdens het ontwerp te weinig aandacht hebben gekregen. Daarnaast was onduidelijk wie verantwoordelijk was voor de controle ervan.

Bekijk hier de beelden van de ravage na het instorten.

Erica Bakkum, lid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, staat te kijken van de gang van zaken: "Na ons onderzoek naar de ingestorte hellingbanen in Nieuwegein zijn wij verbaasd over het ontbreken van regie en eindverantwoordelijkheid. Er is uit het onderzoek naar voren gekomen dat er onvoldoende regie is gehouden op de constructieve veiligheid van het gebouw." 

"Tijdens de bouw zijn er elementen gebouwd die niet veilig genoeg waren", zegt Bakkum. "Je werkt natuurlijk met z'n allen samen aan zo'n gebouw en het was uiteindelijk niet duidelijk wie nou eindverantwoordelijk was."

De uitbater van de parkeergarage in Nieuwegein heeft nog zo'n tweehonderd andere parkeergarages. Volgens Bakkum zijn al die garages gecontroleerd en zijn ze allemaal veilig bevonden.

"Dat is ook een van onze taken. Als wij merken dat er maatschappelijke onrust is, zijn wij er ook voor om dat te onderzoeken. We merkten tijdens het onderzoek dat veel mensen het eng vinden om parkeergarages in te rijden. En dan zijn we er ook om te zorgen dat dat met een veilig gevoel kan."

De Onderzoeksraad heeft de afgelopen jaren verschillende onderzoeken gedaan naar instortingen van gebouwen. Als rode draad zien zij steeds het ontbreken van duidelijkheid wie welke rol heeft en het neerleggen van verantwoordelijkheden. Dat moet echt anders, stelt de raad. "Er wordt vertrouwd op elkaars expertise. Maar dat vertrouwen is onvoldoende. Alles moet echt worden vastgelegd in één dossier."

Bouwdossier moet essentieel onderdeel zijn

Daarom wil de Onderzoeksraad dat de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met een wettelijk kader komt om verantwoordelijkheden tussen bouwpartijen en gebouweigenaren expliciet te maken. Het moet volstrekt helder zijn wie in elke levensfase van een gebouw eindverantwoordelijk is voor de veiligheid van een gebouw. 

De Onderzoeksraad pleit voor het bijhouden van een actueel en volledig bouwdossier tijdens de gehele levensduur van een gebouw. Zo'n bouwdossier is een essentieel middel voor toezicht, onderhoud en bij calamiteiten.

Ondanks de oproep aan de minister benadrukt Bakkum dat er op dit moment geen aanwijzingen zijn voor onveilige gebouwen. "Je mag er in Nederland op vertrouwen dat als jij in een gebouw komt, dat dat veilig is."

Ook het instorten van het dak van het AZ-stadion werd onderzocht door de Onderzoeksraad.