Hitte op komst, maar schaduw is er weinig: hoe bescherm je koeien tegen de zon?

De stijgende temperaturen kunnen ernstige gevolgen hebben voor dieren, zowel lichamelijk als in hun gedrag. Vooral in combinatie met een hoge luchtvochtigheid kunnen dieren last krijgen van hittestress. Dit kan leiden tot verminderde eetlust, sloomheid, versnelde ademhaling, overmatig kwijlen en in ernstige gevallen zelfs tot een shock of overlijden.

Zaak dus om schaduw te creëren als de dieren veel buiten moeten zijn. De rechter sprak zich hier al eens over uit. De NVWA moest in die uitspraak beter handhaven bij dieren zonder schaduw. 

Heen en weer lopen

Joris Cremers uit het Brabantse Overloon heeft een zuivelbedrijf met 200 koeien. Al jaren merkt hij dat zijn dieren steeds meer last van de hitte krijgen. "Wanneer het warm wordt, zie je dat ze heen en weer lopen en zwaar ademen", zegt hij.

Volgens Royal GD, een organisatie die zich bezighoudt met diergezondheid, neemt het risico op hittestress bij zowel dieren als mensen toe wanneer de buitentemperatuur boven de 20 graden komt en de luchtvochtigheid hoog is.

Volgens Buienradar wordt het maandag zo'n 29 graden, met een luchtvochtigheid tussen de 20 en 50 procent. Dinsdag stijgt het kwik naar 33 graden en woensdag daalt het weer naar zo'n 28 graden, maar dan met een luchtvochtigheid tussen de 40 en 60 procent. Dat vergroot de kans op hittestress aanzienlijk.

Koeienparasol

De landelijke boerenorganisatie LTO roept boeren op om zich goed voor te bereiden op de oplopende temperaturen, alert te zijn op signalen van hittestress bij hun dieren, en waar nodig tijdig maatregelen te nemen.

Op het weiland waar de koeien van Joris grazen, is weinig natuurlijke schaduw. "Daarom heb ik een koeienparasol gemaakt", vertelt hij. "Ik heb meerdere hooibalen op elkaar gestapeld en er een doek overheen gespannen, zodat de koeien in de schaduw kunnen staan."

Tot zijn verrassing maakten de koeien er direct gebruik van. "Ze vinden het duidelijk prettig. Ze blijven actief en eten goed." Volgens Joris heeft de zelfgemaakte parasol meerdere voordelen. "Het is een stuk goedkoper dan een overkapping bouwen, je hebt geen vergunning nodig, en het is makkelijk te verplaatsen zodat de mest zich niet op één plek ophoopt."

Deze beelden heeft Joris gemaakt van zijn koeien die vrolijk onder de koeienparasol rondlopen: 

Online hulpmiddel voor boeren

Royal GD heeft een online tool gepubliceerd waarmee boeren het risico op hittestress per dier kunnen berekenen. Door alleen de temperatuur en luchtvochtigheid in te vullen, krijgen ze direct inzicht. De organisatie geeft daarnaast praktische adviezen om hittestress te beperken, zoals investeren in ventilatoren en sprinklersystemen om de dieren te helpen af te koelen.

"Het kan altijd simpel. En ik gun mijn dieren een goede leven", zegt Joris.