Zorgen bij advocaten over verbod op laptop en telefoon bij overleg met cliënten: 'Onwerkbaar en onacceptabel'

De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) is bezorgd over de aangekondigde maatregel dat advocaten binnenkort bij overleg met cliënten in de gevangenis geen laptops of telefoons meer mogen meenemen. "Dat is onwerkbaar en het ondermijnt het recht op rechtsbijstand", zegt strafrechtadvocaat en NOvA-bestuurslid Karin de Lange tegen RTL Nieuws.
Op dit moment geldt een beleid van 'ja, tenzij' voor elektronische apparaten tijdens een overleg met een cliënt in een penitentiaire inrichting. Dat betekent dat advocaten in principe een laptop bij zich mogen hebben, tenzij er redenen zijn om dat in individuele gevallen te verbieden. Nu heeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) de orde laten weten dat dit verandert naar 'nee, tenzij'.
Voor de veiligheid
Deze maatregel geldt al sinds 2021 voor de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught, waar de zwaarste criminelen zoals Ridouan Taghi en Willem Holleeder zitten. Dit werd daar ingevoerd na de arrestatie van advocaat Youssef T., de neef en toenmalig raadsman van Marengo-hoofdverdachte Ridouan Taghi.
Nu wil de DJI dit invoeren in alle gevangenissen. De reden: de 'veiligheid binnen en buiten de inrichting'.
"Wij zijn door deze aankondiging overvallen", zegt De Lange desgevraagd. "We vinden het onacceptabel". Aanstaande donderdag vindt een overleg plaats, waarin NOvA erop zal aandringen om de huidige regels onveranderd te laten, zegt ze.
De Lange legt uit wat ze met 'onwerkbaar' bedoelt: "Als ik een cliënt bezoek, moeten we de zaak doornemen. Alle rapporten en dossiers zijn digitaal, en soms tienduizenden pagina's. Details opzoeken kan digitaal makkelijk, maar hoe zoek je iets op tussen duizenden pagina's? En moet ik dat allemaal printen? Bovendien moeten we vaak samen camerabeelden bekijken of geluidsopnamen luisteren. Dat wordt onmogelijk gemaakt."
Gevolg: uitholling van het recht op effectieve rechtsbijstand. "Het wordt moeilijker om cliënten goed te verdedigen. Er wordt inbreuk gemaakt op het recht op goede verdediging."
Lekken naar handlangers
Uit de maatregel spreekt volgens haar ook wantrouwen richting de advocatuur: "Alsof advocaten bijdragen aan onveiligheid."
Het is De Lange ook niet duidelijk welk probleem de DJI met de maatregel wil oplossen, zegt ze. Want waarom zou haar laptop de veiligheid binnen en buiten de gevangenis in het geding brengen? "Dat is mij niet helder. Ik kan die redenering niet volgen."
De suggestie dat het te maken heeft met het lekken van informatie door advocaten naar handlangers van criminelen, het feit waarvan het Openbaar Ministerie bijvoorbeeld strafpleiters Vito Shukrula en Inez Weski verdenkt, die allebei Taghi hebben verdedigd, wijst ze van de hand. Deze verdachte zit in de EBI, geeft ze aan, en daar bestond dat verbod al jaren. Bovendien: "Advocaten hebben toch nog altijd hun ogen en oren bij zich, dus áls ze al informatie door zouden willen geven, dan hou je dat met een laptopverbod niet tegen. Het is geen argument."
De DJI laat weten te streven naar 'uniformiteit in toegang tot de inrichtingen'. Daarom wordt een nieuw toegangsbeleid opgezet. "Dat is nodig om uitdagingen zoals de toenemende contrabande en voortgezet crimineel handelen binnen de PI's tegen te gaan. Het nieuwe uitgangspunt rondom datadragers/communicatiemiddelen is dat dit niet meer mag, tenzij het middel strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van het werk", aldus de DJI. "In dat geval kan toestemming worden verleend door de directeur."