Wéér heftig bijtincident, experts willen haast met maatregelen: 'Onacceptabel dat dit nog gebeurt'

Opnieuw een bijtincident met honden en deze keer met dodelijke afloop. Een man in Rotterdam werd zaterdag in zijn eigen huis aangevallen door twee honden van het ras American Bully XL. Experts roepen op om haast te maken met maatregelen tegen zogenoemde hoogrisicohonden. "Mensen weten niet wat ze in huis halen."
"Er moet een uitsterfbeleid komen voor de honden waar onvoldoende controle is op de fokkerij." Daphne Groenendijk, directeur van de Koninklijke Hondenbescherming windt er geen doekjes om. Al jaren pleit de organisatie voor strengere maatregelen zoals een betere registratie van bijtincidenten.
Hoogrisicohonden zijn honden die vaak groter en sterker zijn en een grote brede bek, grote kop en veel bijtkracht hebben. Als er een bijtincident plaatsvindt, zijn daardoor de gevolgen heel groot. "Ze kunnen veel schade aanrichten. Als ze agressief worden, zijn ze vastberaden, sterk en hebben ze een hoge pijngrens."
Geen lijst met gevaarlijke rassen
Een officiële lijst van gevaarlijke rassen is er tot teleurstelling van de Koninklijke Hondenbescherming niet. Maar het is volgens Groenendijk duidelijk dat de American Bully XL alle kenmerken heeft om op zo'n lijst te kunnen staan. Een forse hond, een brede bek en veel bijtkracht.
De Amerikaanse bully (ook wel American bully genoemd) is een relatief nieuw Amerikaans ras met een intimiderend voorkomen. Het is een kruising van verschillende rassen, waaronder de Amerikaanse bulldog en de Amerikaanse pitbullterriër. XL is het grootste type en kan uitgroeien tot een hond van meer dan 50 kilo.
Wat gebeurde er in Rotterdam?
Een 66-jarige man uit Rotterdam overleed eergisteren nadat hij werd aangevallen door twee honden van het ras American Bully XL. De man probeerde in zijn eigen huis aan de Nieuwe Hamelstraat in Rotterdam-Noord een gevecht tussen de twee dieren te stoppen, toen hij zelf doelwit werd.
Agenten schoten één van de twee honden dood, in een poging om de man te redden, maar dat mocht niet baten. Het slachtoffer overleed ondanks reanimatie aan zijn verwondingen. De honden zijn na het dodelijke incident afgemaakt.
Over de twee honden die zaterdag bij het incident betrokken waren, is bekend dat ze negen maanden oud waren en zeker 60 kilo wogen. Over de afkomst van deze specifieke honden en de opvoeding van deze honden is bij RTL Nieuws niets bekend. In dit artikel wordt in algemeenheid gesproken over het gevaar van dit soort rassen.
"Registreer bijtincidenten bij alle artsen en politie", is de oproep van Groenendijk. "Maak één meldpunt zodat we een completer beeld hebben en deel meer informatie. Deze honden wil je niet bij jan en alleman in huis hebben."
Ook plastisch chirurg Nick Brinkman wordt er moedeloos van. Meer dan hem lief is, behandelt hij patiënten die ernstig gewond raakten door een aanval van een hond. Van oktober 2021 tot augustus 2023 hield hij samen met andere plastisch chirurgen aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirugie (NVPC) het aantal ernstige bijtincidenten bij.
Het resultaat: 100 keer raakten slachtoffers zwaargewond. Van die gevallen vond de helft binnenshuis plaats. Honden van de rassen pittbull, stafford, rottweiler en herder waren verantwoordelijk voor de meeste bijtincidenten. Bij een derde van de gevallen waren de slachtoffers kind of baby. Het zijn de meest recente cijfers die er bestaan over bijtincidenten.
In de registratie werden alleen brede rasnamen bijgehouden. De American Bully XL is een 'subtypisch ras' van de pittbull, en valt dus onder de pittbulls.
Prooischudden
"Hoogrisicohonden doen aan prooischudden", legt Brinkman uit. "Als ze bijten, trekken ze weefsel los van het bot. Dit soort honden zijn levensgevaarlijk."
Hij herinnert zich het heftige verhaal van een van zijn patiënten. Een jong meisje dat in de speeltuin het niets werd aangevallen door een voor haar onbekende hond. "Zij werd gewoon uit elkaar gescheurd. Ze overleefde het, maar ze is getekend voor haar leven. Ze heeft overal littekens en kan haar arm niet meer goed gebruiken."
"De paniek die je dan in die ogen ziet van dat meisje en de ouders. Ik vind het onacceptabel dat dit nog steeds kan gebeuren in Nederland."

De maatregelen vanuit Den Haag laten al een tijd op zich wachten. In 2023 stelde minister Adema van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LNV) een aantal zaken voor om de hoeveelheid bijtincidenten te verlagen.
Het fokken van honden met bepaalde kenmerken (zoals sterke honden met brede kaken) zou aan banden moeten worden gelegd. Ook zouden hondeneigenaren een verplichte cursus moeten krijgen, en zou er een meldpunt en een landelijke muilkorfplicht moeten komen. Op dit moment kan een burgemeester van een gemeente een hondeneigenaar verplichten zijn hond te muilkorven. Maar zodra de eigenaar verhuist naar een andere gemeente, vervalt dit.
Meestal binnenshuis
"Maar toen viel het kabinet en nu ligt het weer op zijn gat", zegt Brinkman. Volgens hem is een muilkorf ook niet zaligmakend. "Uit onze metingen bleek dat meer dan de helft van de incidenten binnenshuis gebeurt." Daar dragen ze meestal geen muilkorf. "Een direct fok- en houdverbod zou het beste zijn", vindt Brinkman.
Cijfers bijtincidenten
Twee jaar lang hielden plastisch chirurgen aangesloten bij de NVPC het aantal slachtoffers van ernstige bijtincidenten bij. Er werden 100 ernstige bijtincidenten geregistreerd waarbij een operatie nodig was.
In 11 procent van de gevallen ging het om de baby. 21 procent van de slachtoffers was jonger dan zes jaar en bij 44 procent van de incidenten had een kind jonger dan 8 jaar verwondingen.
In de helft van de gevallen ging het om een bijtincident dat binnenshuis gebeurde. De meeste mensen raakten gewond in het hoofd- en halsgebied. De top vier van meestvoorkomende honden bij de gemelde incidenten: pittbullachtigen, rotweilers, staffords en herders.
Bron: NVPC
Afgelopen juli stuurde de huidige staatssecretaris Jean Rummenie nog een brief naar de Kamer over de stand van zaken van de voorgestelde maatregelen door Adema. Het doel is om ze in 2028 in te voeren. De vraag is of dit geen vertraging oploopt, gezien het kabinet opnieuw is gevallen.
Rummenie plaatste naar aanleiding van de dodelijke hondenaanval in Rotterdam vandaag een bericht op X. "Mijn gedachten gaan uit naar de nabestaanden", schreef hij. "Het aanpakken van bijtincidenten heeft mijn volle aandacht. Maatregelen zijn nodig, want élk bijtincident is er een te veel."
In Engeland en Wales is sinds begin vorig jaar een fokverbod ingevoerd op de bullies XL na een reeks (dodelijke) incidenten. Zo'n totaalverbod, of het nu op alleen de American Bully XL of op alle hoogrisicohonden is, zou volgens Groenendijk voor Nederland niet de ideale oplossing zijn.
"Als je het verbiedt gaan er illegale praktijken plaatsvinden. Wij willen een totaalpakket aan maatregelen. Een landelijke muilkorfplicht na een incident, een fokbeleid voor honden waarvan de afstammingsgeschiedenis niet helemaal duidelijk is, een goede administratie van incidenten. We moeten nu grip krijgen op de situatie."