Na leerlingen ook docenten overstag met AI: 'Maar nakijken kan ik zelf veel beter'

De Organisatie voor Economische Samenwerking (OESO) heeft honderdduizenden docenten over de hele wereld ondervraagd over hun werk, zoals iedere vijf jaar.

Veruit de meeste leraren die AI-tools gebruiken, doen dat om hun lesstof voor te bereiden. Ruim een kwart geeft aan dat zij het ook graag gebruiken om schoolwerk van leerlingen te beoordelen.

Biologieleraar Niek Vermeulen aan het ZuidWestHoek College in Ossendrecht denkt niet dat AI daarvoor geschikt is. "Als ik een toets met open vragen nakijk, weet ik vaak in een antwoord waar een leerling op doelt, door wat er in de lessen is besproken. AI zou dat misschien fout rekenen", legt Vermeulen uit. 

Ook geschiedenisleraar Kim Bruggeling aan het ISW Hoogeland in Naaldwijk trekt de grens bij het nakijken van schoolwerk. "AI is niet goed in nuanceren, of beoordelen hoe een leerling iets bedoelt. Bovendien mag je niet zomaar namen van leerlingen in AI-tools stoppen, dan zit je met de privacywet."

AI-specialist Wouter van Dijke van RTL Nieuws zegt dat het belangrijk is dat leraren snappen wat AI wel en niet kan als ze het inzetten in hun werk. "Leraren kunnen makkelijk de controle verliezen als ze niet goed controleren hoe de chatbot bepaalde antwoorden beoordeelt."

Hoe strenger je nakijkt, hoe makkelijker het is om AI bepaalde regels mee te geven, zegt Van Dijke. "Als je bijvoorbeeld zegt: deze drie woorden moéten in een antwoord staan, anders is het fout. Maar als docent reken je het misschien ook wel goed als een leerling net een ander woord gebruikt, dus dan is de AI eigenlijk te streng."

Hologram als onderwijsassistent

Het is niet alsof Vermeulen zich als leraar helemaal afsluit van de nieuwe technologieën - integendeel. Hij staat al zeker twee jaar voor de klas met AI-assistent Lexie, het hologram. Dat werkt onder andere goed bij het oefenen van mondelinge examens, zegt Vermeulen.

"Leerlingen kunnen bijvoorbeeld in het Engels gesprekken met haar voeren, en zij kan hen feedback geven. Of bij mijn vak, biologie, kan zij helpen om begrippen aan te leren. Het is een verlengstuk geworden van onze kennis."

Ook Bruggeling heeft AI voor een groot deel omarmd in haar werk. "Ik gebruik het voor routineklussen, zoals powerpoints maken. Je móet er als docent ook wel wat mee, want alle leerlingen maken er al gebruik van. Ik doe niet aan struisvogelpolitiek, met mijn kop in het zand."

AI-bot heeft geen échte kennis

Die kennis van de leraar is juist zo belangrijk, zegt AI-specialist Van Dijke. "Het blijft belangrijk om te realiseren dat een AI-bot geen échte kennis heeft, die een leraar wel heeft." 

Daarnaast spelen ook persoonlijke factoren een rol. "Een AI-bot kent leerlingen niet, terwijl een leraar wel rekening houdt met individuele leerlingen. Ook kan het privacyrisico's opleveren als een leraar werk van leerlingen zomaar uploadt naar een AI-tool."

Of Lexie op den duur misschien wel komt voor de baan van de biologieleraar, is voor Vermeulen geen zorg. "Je moet het wel altijd blijven toetsen aan je eigen kennis. Lexie is daarbij puur een hulp voor de docenten, om leerlingen die extra aandacht nodig hebben voor te bereiden op toetsen."

Dit is hoe een AI-trend in Nederland heeft geleid tot wat onnodige belletjes naar de politie: