Gemeenten vaak onduidelijk over toegankelijkheid stembureaus
Gemeenten vermelden vaak niet duidelijk waar mensen met een beperking kunnen stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Van de ruim 10.000 stembureaus in Nederland zijn er 9175 als toegankelijk aangemerkt voor mensen met een beperking.
Dat blijkt uit onderzoek van het ANP op basis van Waarismijnstembureau.nl. Het is vaak onduidelijk welke toegankelijkheidsvoorzieningen er precies aanwezig zijn bij een stembureau. Bij gemiddeld 1 op de 7 stembureaus wordt niet duidelijk aangegeven wat de voorzieningen zijn.
Gemeenten zijn sinds 2019 wettelijk verplicht om stembureaus toegankelijk te maken. Hierbij gelden wel uitzonderingen, bijvoorbeeld voor stemlocaties in monumentale panden.
Verschillende beperkingen
Wat onder 'toegankelijk' wordt verstaan, blijkt te verschillen per gemeente. Uit navraag blijkt dat de term vaak alleen verwijst naar fysieke toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers, zoals een hellingbaan, een stemhokje met een lager tafeltje erin of een bredere deur. In Apeldoorn, Etten-Leur en Beverwijk is dat bijvoorbeeld het geval.
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) herkent het beeld. "Toegankelijkheid is een breed begrip en gaat niet alleen om fysieke beperkingen", zegt een woordvoerder. Gemeenten moeten ook denken aan andere voorzieningen zoals een stemmal of braille voor slechtzienden en gebarentolken voor doven en slechthorenden. Soms zijn die opties wel aanwezig, maar is het voor de mensen die ze nodig hebben, onduidelijk of en hoe ze er gebruik van kunnen maken.
Het probleem met gebrekkige toegankelijkheid speelt niet alleen bij stembureaus. RTL Nieuws maakte deze video over festivals:
Veel gemeenten die bij Waarismijnstembureau.nl geen informatie hebben ingevuld over speciale voorzieningen, verwijzen naar hun eigen website of sociale media. Maar dat kan een lastige weg zijn voor mensen die slechtziend zijn of moeite hebben met lezen.
'Bereidheid maar onkunde'
Volgens Ralf Habets van Koninklijke Visio, een belangenorganisatie voor blinden en slechtzienden, is er bij gemeenten 'wel bereidheid om zich te verbeteren, maar ook veel onkunde'. Daarnaast zijn de benodigde aanpassingen volgens hem vaak kostbaar in verhouding tot het aantal mensen dat er gebruik van maakt.
Zo'n 230 gemeenten voorzien hun stembureaus van een 'gebarentolk op afstand', meldt initiatiefnemer Berengroep. "Gemeenten kunnen gratis een QR-code aanvragen. Kiezers die deze scannen, worden verbonden met een gebarentolk via een videochat", legt een woordvoerder uit. De organisatie heeft het alle gemeenten meermaals aangeboden, toch doen er zo'n 100 niet mee.
