Het heelal trilt: nieuwe zwaartekrachtgolven gemeten
Albert Einstein zei het zo'n honderd jaar geleden al: het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Wetenschappers weten sinds kort dat het klopt. Zij hebben trillingen in de grondvesten van het heelal gemeten. Nu blijkt dat afgelopen zomer weer vier zwaartekrachtgolven zijn gevonden.
Volgens het Amsterdamse instituut Nikhef, dat meedoet aan het onderzoek, zijn inmiddels elf van zulke golven waargenomen.
Een van de signalen werd op 29 juli van dit jaar opgepikt. De golf bleek afkomstig van twee zwarte gaten die op 8,8 miljard lichtjaar afstand van de aarde op elkaar waren gebotst. Bij elkaar waren ze 85 keer zo zwaar als de zon. De botsing slingerde een enorme hoeveelheid energie weg door het heelal. Het is de verste golf die tot nu toe is opgepikt.
Albert Einstein
Albert Einstein opperde zo'n honderd jaar geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem een geheel, dat hij ruimtetijd noemde.
Dat is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis kan ruimtetijd iets uitrekken of krimpen, en die golf trekt het hele heelal door, te vergelijken met de rimpels in een vijver wanneer iemand er een steen in gooit. Dat gebeurt bijvoorbeeld als zwarte gaten of neutronensterren botsen.
Nobelprijs
Dat Einstein gelijk had, is nu pas te bewijzen met extreem gevoelige detectoren. Hiermee schijnen laserstralen door kilometerslange armen. Als een zwaartekrachtgolf langs de aarde trekt, verschuift de straal een miljoenste van een miljoenste van een miljoenste van een meter.
Drie detectoren zijn in staat om de golven te meten: twee in de Verenigde Staten en een in Italië. De bedenkers van de detectoren kregen er vorig jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde voor.