Schandaal rond Trumps telefoontje naar Oekraïne breidt zich uit

Eerst dat schandaal. De Democraten zijn een afzettingsprocedure begonnen omdat volgens hen Trump zijn macht als president heeft gebruikt voor eigen gewin. Hij zou op zoek zijn geweest naar belastende informatie over de Democratische presidentskandidaat Joe Biden. Die kan zijn tegenstander worden bij de race om het presidentschap in 2020.

Omstreden telefoontje

In een omstreden telefoontje op 25 juli met de president van Oekraïne vraagt hij dat land verschillende keren om een corruptieonderzoek naar Biden. Die was vicepresident onder Obama, zijn zoon werkte voor een gasbedrijf in Oekraïne. Biden heeft er destijds mede voor gezorgd dat een aanklager werd ontslagen die het gasbedrijf onderzocht.

Bewijs dat Biden fout zit, is nooit geleverd, maar Trump vraagt dus om een onderzoek. "Het is problematisch", zegt Erik Mouthaan, "omdat de regering van een land niet hoort op te treden uit politieke belangen van de regerende partij of de leider van de partij, maar zich moet inzetten voor het belang van het hele land."

Wat blijkt nu? Minister van Buitenlandse Zaken Pompeo was getuige van dat telefoontje van Trump met Oekraïne. Hij luisterde mee, maar greep niet in. Zeggen twee anonieme functionarissen in het Witte Huis tegen de Amerikaanse pers. Pompeo zei eerder nog niets van het telefoontje te weten. Hij moet allerlei documenten inleveren en zal binnenkort moeten verschijnen voor drie parlementaire commissies die hem hierover ongetwijfeld aan de tand zullen voelen.

Russische bemoeienis

Datzelfde geldt voor de minister van Justitie William Barr. Die heeft, zo geeft zijn eigen ministerie vandaag toe, op verzoek van Trump aan de Australische premier gevraagd om eens te duiken in de achtergronden rond het zogeheten Mueller-onderzoek. Dat onderzoek gaat nog over de Russische bemoeienis met de Trump-campagne tijdens de vorige verkiezingen. Barr zou hiervoor ook Italië hebben benaderd.

En dan is er nog Rudy Giuliani. De oud-burgemeester van New York is nu de persoonlijk advocaat van Trump. Giuliani heeft inmiddels zijn sms'jes en relevante documenten moeten inleveren en ook hij moet voor parlementaire commissies verschijnen.

Mouthaan: "Elke dag lijken nieuwe verhalen naar buiten te komen over pogingen van Trump, en de mensen om hem heen, om andere landen onderzoeken te laten beginnen die de Amerikaanse verkiezingen kunnen beïnvloeden. Sommige verzoeken gaan over de uitslag van 2016, anderen kijken vooruit naar de politieke strijd in 2020."

Letterlijke citaten

De president en zijn aanhangers in de media en het parlement zeggen dat er met Oekraïne niets aan de hand is, vertelt Mouthaan. "Maar het is moeilijker om hem op dit dossier te verdedigen dan tijdens het Mueller-onderzoek, omdat er nu letterlijke citaten zijn van de president. 'Ik wil wel dat je ons een dienst verleent', staat in het verslag dat is vrijgegeven."

Hoe reageert Trump zelf? Op Twitter gaat hij helemaal los. Er is sprake van verraad, een heksenjacht, en als hij echt wordt afgezet dreigt er een burgeroorlog, zo schrijft hij. Mouthaan: "De nieuwe ontwikkelingen lijken de president ongerust te maken. Hij is al dagen boze tweets aan het sturen. De voorzitter van de Kamercommissie die hem onderzocht moet gearresteerd worden, suggereert de president. De klokkenluider die het aan het licht bracht, is volgens hem een spion die feiten verzint, en voor wie een oplossing moet worden gevonden 'zoals in vroegere tijden', toen spionnen werden geëxecuteerd."

Politiek vuurwerk

De president heeft een tweeledige tactiek, zegt Mouthaan. "Ervoor zorgen dat zijn aanhangers denken dat hij niets kwalijks heeft gezegd, en tegelijkertijd blijven hameren op zijn onbewezen beschuldiging dat Biden en zijn zoon corrupt zouden zijn." 

De hoorzittingen voor de parlementaire commissies beloven politiek vuurwerk, maar de verwachting is dat die niet zullen leiden tot het einde van het presidentschap van Trump. De Senaat, waar Trumps Republikeinen in de meerderheid zijn, zal zo goed als zeker het afzetten van de president voorkomen.