Onderhandelaars bereiken principeakkoord over brexit
De kogel is door de kerk. Onderhandelaars van de Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk hebben na lang onderhandelen overeenstemming bereikt over een brexitdeal.
"Dit is absoluut een doorbraak", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Tegelijkertijd is dit een principeakkoord, een onderhandelaarsdeal. Nu moet blijken of voldoende steun is in het Verenigd Koninkrijk en bij de 27 EU-landen."
De EU-leiders komen vandaag en vrijdag bijeen voor een top in Brussel. EU-president Donald Tusk had gisteren al gezegd dat het 'in theorie voor de EU mogelijk moet zijn' deze overeenkomst te accepteren.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
EU: vooral opluchting?
"De 27 EU-landen zullen vooral opgelucht reageren", verwacht Lambie. "Ze zouden op de EU-top in Brussel al groen licht geven. In Den Haag hoorde je afgelopen tijd zorgen over het 'level playing field', een gelijk speelveld voor bedrijven uit het Verenigd Koninkrijk en de EU. Aan welke regels moeten Britse bedrijven voldoen voordat ze toegang krijgen tot de Europese markt? De vrees in Den Haag is dat de Britten straks beter af zijn dan Nederlandse bedrijven. Of dat goed is geregeld, moet blijken bij de bestudering van teksten."
Londen: onzeker
Een veel groter probleem is het Britse parlement, zegt Lambie. Dat komt zaterdag voor een speciale extra zitting bijeen in Londen om te stemmen over de overeenkomst. "Het diep verdeelde Britse parlement heeft een brexitdeal al drie keer verworpen. Dus het is hoogst onzeker of Johnson nu voor een aangepaste deal wel een meerderheid krijgt."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Wat betekent een deal voor burgers en bedrijven?
De deal die nu voorligt is voor het overgrote deel hetzelfde als de deal die voormalig premier May sloot met de EU. Dat betekent in hoofdlijnen dat de deal ervoor zorgt dat er een overgangsperiode komt, tot zeker december 2020. Tot die tijd verandert er in feite niets voor burgers en bedrijven.
Dus: voorlopig geen gedoe bij de douane, geen importtarieven, geen bergen papierwerk en geen verschillen in regelgeving. Tijdens de overgangsperiode kan er gewerkt worden aan een nieuwe handelsrelatie. De overgangsperiode kan eenmalig verlengd worden met een of twee jaar.
Voor burgers is een deal ook goed nieuws. EU-burgers in het VK houden met de deal het recht om er te blijven wonen en zij mogen tot in lengte van dagen ook naaste familie naar het VK laten komen. Bijvoorbeeld als ze over een paar jaar gaan trouwen met iemand buiten van buiten het VK of kinderen willen adopteren.
Naast een overgangsperiode en zekerheid voor burgers, betekent de deal ook dat het VK akkoord gaat met de smak geld die het nog verschuldigd is aan de EU. Die rekening wordt geschat op zo'n 40 miljard euro.
Wat is er dan wél veranderd?
Wat er wel is veranderd is de in het VK zo gehate backstop. De partijen hebben afgesproken dat die wordt vervangen door een nieuwe regeling. Om de grens tussen Noord-Ierland en Ierland open te houden na de overgangsperiode is afgesproken dat Noord-Ierland op papier in een douane-unie blijft met de EU, maar in de praktijk de douaneregels van de EU volgt én op het gebied van goederen onderdeel blijft van de gemeenschappelijke markt van de EU.
Dat betekent wel dat er binnen het VK, tussen de Noord-Ierland en de rest van het land, in feite een grens komt. Daar zullen goederen moeten worden gecontroleerd. Er moet gecheckt worden of de spullen voldoen aan de regels van de twee verschillende markten. Ook zullen er daar importtarieven geheven worden.
Het is de bedoeling om via vrijstellingen en terugbetalingen van importtarieven ervoor te zorgen dat spullen uit het VK die bedoeld zijn voor Noord-Ierland - en daar ook blijven uiteindelijk - niet worden belast binnen de landsgrenzen van het VK, inclusief Noord-Ierland.
Voor goederen die wel doorstromen naar de Europese markt via Noord-Ierland, zal het VK importheffingen innen.