Waarom Erdogan als de dood is voor aartsrivaal Gülen
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is er stellig van overtuigd. Zijn aartsrivaal Fethullah Gülen is het brein achter de mislukte coup van afgelopen vrijdag. Gülen zelf ontkent. Maar wie is deze invloedrijke man, die Erdogan de stuipen op het lijf jaagt?
Als het aan Erdogan ligt, levert Amerika Gülen zo snel mogelijk uit aan Turkije. De 75-jarige islamitische geestelijke woont sinds 1999 in zelfopgelegd ballingschap in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Gülen zou hebben geprobeerd het regime omver te helpen, en dat moet bestraft worden, aldus de Turkse president.
In een recent interview benadrukt Gülen, dat volgens hem, macht alleen verkregen mag worden door middel van democratie. Dat is een uitspraak die in lijn staat met zijn ideologie, die door veel mensen over de hele wereld wordt aangehangen.
Gülenbeweging
Fethullah Gülen is door TIME Magazine uitgeroepen tot een van de honderd meest invloedrijke personen ter wereld. Hij wordt gezien als geestelijk leider van de Gülenbeweging, met aanhangers vanuit de hele wereld.
De beweging is een stroming van de islam, waarbij onderwijs voor iedereen en democratie twee van de belangrijkste speerpunten zijn. Hoeveel aanhangers er precies zijn, is niet bekend. Het aantal wordt geschat op vijf tot tien miljoen.
Niet alleen in Turkije is de invloed van Gülen groot. Wereldwijd heeft de organisatie honderden scholen gebouwd, die onderwijs bieden gebaseerd op het gedachtegoed van Gülen. De aanhangers van de beweging zijn met name studenten, zakenlui, advocaten, journalisten en hoogleraren.
Bondgenoot Erdogan
Tot 2013 waren Erdogan en Gülen hechte bondgenoten. Beide partijen streefden naar een vroom en islamitisch Turkije en vochten samen om de macht van het sterke Turkse leger in te perken. Totdat in 2013 de verhoudingen 180 graden draaiden.
In december van dat jaar startte een groot corruptieonderzoek naar ministers, werkzaam voor de AK-Partij van Erdogan. Tijdens politie-invallen werden bij onder andere zonen van ministers grote geldbedragen gevonden. Het bleek het grootste corruptieschandaal uit de Turkse geschiedenis.
'Complotten tegen Turkije'
Erdogan ontkende het schandaal en stopte het in de doofpot. Hij beschuldigde de Gülenbeweging van ‘complotten tegen Turkije’. Sympathisanten van de beweging zouden zijn partij er hebben ingeluisd.
De invloed van Gülen was groot. Zo had de beweging een eigen krant, TV-station en honderden scholen. Veel politieagenten en rechters raakten geïnspireerd door zijn ideeën. Dat baarde Erdogan grote zorgen. De angst dat Gülen zijn invloed zou gebruiken om de macht over te nemen, zorgde er in 2014 voor dat tientallen hooggeplaatste politiefunctionarissen en journalisten werden opgepakt.
Heksenjacht op Gülen
Erdogan begon een heksenjacht tegen de Gülenbeweging. Hij registreerde de beweging officieel als terroristische organisatie en liet Gülen-gelieerde bedrijven zoals een grote bank en de krant Zaman sluiten.
Toen al vroeg Erdogan Amerika om uitlevering van Gülen, maar dat land is daar tot op heden niet op ingegaan. Inmiddels heeft Erdogan tienduizenden politieagenten, rechters, journalisten en academici uit hun ambt gezet of laten arresteren.
Verborgen agenda?
De ideologie van Gülen blijkt veranderlijk. Zo draaide de houding van Gülen ten opzichte van de Koerden behoorlijk, toen hij Erdogan als bondgenoot verloor. De pr is goed georganiseerd, maar wat precies de bedoeling is, blijft voor velen wat vaag.
Ondertussen leidt Gülen naar eigen zeggen een rustig bestaan in zijn riante villa in een afgelegen dorpje in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Hij spreekt niet vaak met de media, maar heeft wel laten weten niets met de mislukte coup te maken te hebben.
In een recent interview geeft Gülen aan dat hij de coup ten strengste veroordeelt. Die uitspraak komt overeen met de ideologie die zijn beweging nastreeft, maar of daar écht geen geheime politieke agenda achter schuilt, blijft de vraag.
Meer op rtlnieuws.nl: