Protesten verscheuren VS en het lijkt alleen maar erger te worden
De afgelopen week verliepen de protesten in de Verenigde Staten onrustig. Er waren rellen, branden, plunderingen en er vielen doden. Amerika-verslaggever Ruben Leter over de stand van zaken: "Het kan escaleren, Trump werpt zich op als redder in nood."
1. Wat is er allemaal aan de hand?
Al de hele zomer houdt de Black Lives Matter-beweging Amerika bezig. De laatste dagen loopt het vaker uit de hand, afgelopen week zijn er zelfs drie mensen gedood tijdens protesten. In Kenosha is de hele week gedemonstreerd nadat de 29-jarige Jacob Blake door een agent werd neergeschoten.
Op dinsdag ging het goed mis. Een 17-jarige burger-militant kwam met zijn semiautomatische geweer naar Kenosha om winkels te beschermen. Laat op de avond raakte hij in conflict met betogers, waarna hij er twee doodschoot. Op zaterdag is in Portland tijdens een protest een man doodgeschoten die gelieerd was aan een extreemrechtse groep.
De Black Lives Matter-demonstraties leidden soms al tot heftige confrontaties tussen politie en betogers. Nu zien we dat ook burgers met elkaar in conflict komen. De confrontaties gaan vaak tussen BLM-activisten en Trump-aanhangers.
Trump-aanhangers voelen zich genoodzaakt om de confrontatie aan te gaan met betogers, bijvoorbeeld met het idee om winkelpanden of de politie te beschermen. Het is deze zomer niet eerder voorgekomen dat de demonstraties met zoveel geweld verliepen.
2. Wordt er gevreesd dat het zich uitbreidt?
We zien dat er steeds vaker tegendemonstraties georganiseerd worden. De BLM-beweging is al maanden actief, maar de betogers gaan onvermoeid door. Nu ook veel Trump-aanhangers het actief opnemen voor de politie, kan het escaleren tussen de twee.
Ook de politieke bemoeienis leidt tot meer spanningen. De Republikeinse conventie van vorige week stond echt in het teken van ordehandhaving. Spreker na spreker had het over de wetteloze steden die geterroriseerd worden door Antifa en radicaal linkse betogers. President Trump wierp zich op als redder in nood. Hij riep de Democratische gouverneurs en burgemeesters op om naar hem te luisteren, en federale troepen de rommel op te laten ruimen.
3. Spelen de verkiezingen een grote rol in de protesten?
Zeker. Trump reist morgen zelfs naar Kenosha af om daar de schade te bekijken en met agenten te praten. Dat doet hij als president, maar het is duidelijk ook een strategische campagnezet. De president grijpt elke speech aan om de radicale betogers te veroordelen. Zijn harde taal lijkt een duidelijke poging om de kiezers bang te maken.
Trump krabbelt langzaam weer op in de peilingen. Hij loopt nog steeds achter op zijn rivaal Biden, en dit is een effectieve tactiek om de zwevende kiezers voor zich te winnen. Dat zijn met name Amerikanen woonachtig in de buitenwijken. Die zien dag na dag beelden van heftige protesten op de tv. Door zich op te werpen als de kandidaat van orde en gezag kan Trump die kiezers overhalen. Overigens verloopt het merendeel van de demonstraties rustig. Er zijn steden waar al maanden elke dag vreedzaam wordt gedemonstreerd, zoals in New York.
We zien dat de Democraten het moeilijk vinden om een heldere boodschap over te brengen. Joe Biden heeft zich al maanden geleden uitgesproken tegen geweld en plunderingen. Aan de andere kant staat hij achter de doelstellingen van de Black Lives Matter-beweging. En terwijl de linksere flank van de Democraten willen dat er geld uit het politiepotje wordt gehaald, wil Biden juist meer geld naar de politie.
Democraten zeggen dat Trump de schuld op hen probeert af te schuiven, terwijl hij degene is die in het Witte Huis zit. Ook vinden ze dat de president het vuurtje alleen maar opstookt met zijn dreigende taal.
4. Hoe denken de Amerikanen hierover?
Veel Amerikanen steunen de Black Lives Matter-beweging. Ze erkennen dat zwarte Amerikanen harder worden aangepakt door de politie en willen dat daar wat aan verandert. Maar ze zien ook het geweld, de branden en de plunderingen. Dat is voor bijna iedereen een brug te ver.
Er is een heel groot kamp dat hoe dan ook op Trump stemt en achter zijn ordehandhaving-boodschap staat. En ook het andere blok zal niet van Democratische zijde wijken. De kleine groep zwevende kiezers, die misschien vinden dat Trump het racisme-debat slecht aanpakt maar ook het geweld van betogers veroordelen, om die kiezers gaat het deze verkiezingen. En beide kandidaten doen hard hun best om ze voor zich te winnen.
