Kabinet: meer dan 21.500 Afghanen willen naar Nederland
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meer dan 21.500 aanvragen ontvangen van mensen uit Afghanistan die in Nederland asiel willen aanvragen. Dat staat in het feitenrelaas dat het demissionaire kabinet naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Niet alle aanvragen zijn gedaan voor individuen, maar sommige ook voor groepen. Daarom kan het daadwerkelijke aantal hoger uitvallen.
Er moet nog worden beoordeeld of de aanvragers in aanmerking komen voor asiel, laat een ministeriewoordvoerder weten. Het gaat hier om de speciale regeling die ook voor Afghaanse tolken geldt.
Het aantal aanvragen is fors hoger dan het ministerie eerder meldde. Toen ging het naar verluidt om 15.000 tot 16.000 meldingen. In totaal zijn bij het ministerie van Buitenlandse Zaken ruim 40.000 e-mails binnengekomen. Uit de eerste inventarisatie blijkt dat ruim 21.500 mails mogelijk onder de uitgebreide evacuatie- en asielregeling vallen.
Bewakers en koks
Het kabinet kan niet zeggen om hoeveel personen het precies gaat. "Deze mails kunnen elk betrekking hebben op een of meerdere personen", schrijft het kabinet. "Het aantal mensen waarop deze mails betrekking heeft, is dus aanzienlijk groter dan het aantal mails zelf."
In augustus heeft de Kamer de groep die evacuatie en bescherming nodig heeft, fors uitgebreid. In de motie van D66-Kamerlid Belhaj werd gezegd dat ook bewakers, koks en medewerkers die Nederland hebben geholpen, onder de evacuatie- en beschermingsregeling vallen.
Volgens het kabinet wordt 'een grote inspanning gepleegd' om alle aanvragen te behandelen. Een team van Buitenlandse Zaken en Defensie blijft beschikbaar in buurland Pakistan.
Nederland heeft tot nu toe 1673 mensen uit Afghanistan geëvacueerd. Dat zijn Nederlandse staatsburgers, tolken, ambassadepersoneel, lokaal personeel van internationale missies of mensen die Nederland heeft geholpen.
Veel vragen over evacuatie
In de Tweede Kamer leven veel vragen over evacuatie: hoeveel mensen wil en kan Nederland nog uit Afghanistan halen? En waren de betrokken ministeries, zoals Buitenlandse Zaken en Defensie, goed voorbereid?
In januari van dit jaar meldt de militaire inlichtingendienst MIVD 'het onvermijdelijk is' dat de taliban het landsbestuur in Afghanistan zullen overnemen. Volgens het kabinet is de evacuatie van tolken vanaf diezelfde maand 'geïntensiveerd', maar de afgelopen maanden kwamen regelmatig berichten over trage afhandeling en zelfs tolken die geen reactie kregen.
MIVD waarschuwde wel, maar werd toch verrast
De militaire inlichtingendienst MIVD waarschuwde al zeker sinds december 2020 dat het waarschijnlijk een kwestie van tijd was voor de regering in Afghanistan verjaagd zou worden door de taliban. Toch had de dienst niet zien aankomen dat het zo snel zou gaan, zo blijkt ook uit het feitenrelaas van de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken.
De MIVD meldde in december dat de kans toenam dat de Afghaanse regering vroeg of laat zou vallen. Al in maart werd nagedacht over de mogelijkheden om mensen weg te halen als de veiligheidssituatie verder zou verslechteren, ook ingegeven door zorgen van andere landen. Eind april werd vastgesteld dat evacuatie eigenlijk alleen mogelijk was via de luchthaven van Kabul.
Toch zou het nog maanden duren voor het de regering duidelijk werd dat er met spoed militaire vliegtuigen die kant op moesten.
Op 10 augustus dacht de MIVD nog zeker drie tot zes maanden te hebben om te evacueren met lijnvluchten of charters, donderdag 12 augustus waarschuwde de MIVD dat het ook wel eens sneller onmogelijk zou kunnen worden. De vrijdag erop werden commerciële vluchten nog steeds overwogen, maar op zaterdag bood Defensie aan dat er militaire toestellen gebruikt zouden kunnen worden. Op zondag 15 augustus viel Kabul en ging de luchthaven dicht. Commerciële vluchten werden niet meer toegelaten.