Vrolijke wetenschapsprijs

Alternatieve Nobelprijs voor Nederlands botsonderzoek: 'We zijn zo trots'

Door Fabio Bravo Rebolledo··Aangepast:
© TU EindhovenAlternatieve Nobelprijs voor Nederlands botsonderzoek: 'We zijn zo trots'
RTL

Hoe komt het toch dat mensen op drukke plekken niet tegen elkaar aan botsen? Het is een vraag waar je misschien eerst om moet lachen, maar waar je toch nieuwsgierig naar bent. Alessandro Corbetta en Federico Toschi van de TU Eindhoven deden er onderzoek naar. En hun bevindingen zijn nu bekroond.

"We zijn hier echt megatrots op", vertellen wiskundigen Corbetta en Toschi via Skype aan RTL Nieuws. Toschi: ''We krijgen nu enorm veel aandacht en heel veel mensen krijgen te horen wat we hebben onderzocht. Dat biedt enorme mogelijkheden voor de toekomst.''

De alternatieve Nobelprijzen

Corbetta en Toschi wonnen gisteravond de 'alternatieve Nobelprijs', ook wel bekend als een Ig Nobelprijs. Die kun je zien als een parodie op de echte Nobelprijzen, die volgende week worden uitgereikt. 

Voor de alternatieve Nobelprijs wordt gekeken naar onderzoeken waar je in eerste instantie om moet lachen, maar waarvan de bevindingen zeer nuttig blijken. Er zijn tien verschillende categorieën. 

Gedrag in mensenmassa's

Corbetta en Toschi keken in hun onderzoek naar het gedrag van voetgangers in mensenmassa's. Toschi: ''We wilden begrijpen hoe mensen zich bewegen, hoe het toch kan dat op drukke plekken mensen niet tegen elkaar aan botsen.''

Voor hun onderzoek gingen ze naar het station van Eindhoven. Onder de perrons werden sensoren geplaatst en daardoor konden de bewegingen van vijf miljoen mensen in beeld worden gebracht. 

Drukte op Eindhoven Centraal© ANP
Drukte op Eindhoven Centraal

Toschi: ''We hadden enorm veel gegevens en wilden daarmee kijken of je bewegingen en gedrag van mensen kunt voorspellen. Het blijkt dat mensen voortdurend onbewust bezig zijn om hun looprichting aan te passen zodat ze botsingen vermijden.''

Mensen hielden daarbij altijd minimaal 75 centimeter afstand van elkaar. Maar wat heb je daar nu aan? Corbetta: ''Je kunt in kaart brengen of mensen omkeren, ontwijken of botsen in een afgebakend gebied."

Loopgedrag voorspellen

Toschi: ''Als je het loopgedrag van mensen kunt voorspellen, kun je er dus ook voor zorgen dat plekken waar veel mensen samenkomen veilig en efficiënt worden ingericht.'' Daarbij noemen de onderzoekers het werken met licht als concreet voorbeeld. Door middel van licht kun je kijken of mensen een bepaalde kant opgaan, waardoor je problemen met drukke situaties efficiënt kunt oplossen. 

'Als je loopgedrag kunt voorspellen, kun je drukke locaties veilig en efficiënt inrichten.'

De bevindingen leveren een alternatieve Nobelprijs op, en vooral veel bekendheid. Corbetta: ''Prijzengeld hebben we niet gekregen nee, maar wel een award. En bovenal heel veel aandacht voor ons onderzoek."

Toschi: ''We zien dat ook veel collega-wetenschappers geïnteresseerd zijn in ons onderzoek. Dat is voor ons enorm interessant. Wij berekenen namelijk de looproutes en baseren daarop een voorspelling. Maar je kunt jezelf ook afvragen waarom mensen kiezen voor bepaalde loopbewegingen. Daarmee kan het onderzoek nog verder worden versterkt."

Waarom botsen mensen wel? Ook een prijs!

Onderzoeken naar mensenmassa's waren dit jaar in trek bij de jury. Een Japans onderzoek naar waarom voetgangers juist wél botsen, viel namelijk ook in de prijzen. De belangrijkste bevinding? Vooral het kijken op je mobiele telefoon zorgt ervoor dat je tegen andere mensen opbotst. 

Vliegende neushoorns

Er waren meer winnaars met een bijzonder onderzoek. Wat te denken van deze: hoe schadelijk is het voor een neushoorn om ondersteboven met een helikopter te worden vervoerd?

Een team internationale onderzoekers kreeg voor de bevindingen op deze vraag de alternatieve Nobelprijs voor transport. Ze kwamen er namelijk achter dat deze manier van transport helemaal niet slecht is voor de dieren.

Neushoorn hangend aan een helikopter© The Green Renaissance/EPA
Neushoorn hangend aan een helikopter

Sterker nog, het is voor zware dieren als neushoorns zelfs het beste om op deze manier te worden vervoerd over grote afstanden. Normaal worden de dieren dan in vrachtwagens gestopt, maar de onderzoekers kwamen erachter dat neushoorns vliegend de minste hinder ervaren van een grote overtocht. 

Beschermt een baard?

Wat is het nut van een baard? Nog zo'n vraag. Onderzoeker David Carrier wilde weten of een baard beschermend kan werkend als je een klap in je gezicht krijgt. Hoe hij dat onderzocht? Carrier liet met zijn team gewichten vallen op botachtig materiaal dat was bedekt met schapenhaar.

Daaruit kon hij concluderen dat een harige huid meer energie absorbeerde dan een gladde huid. De conclusie daarom: een baard kan de pijn wel degelijk een beetje verzachten. 

Tegenover The Guardian reageerde Carrier dat hij eerst niet wist of hij blij moest zijn met de prijs, maar dat hij nu na alle aandacht voor zijn onderzoek wel beter wist. Hij wil nu gaan onderzoeken of mannen met een baard moeilijker op hun kaak kunnen worden geslagen. 

Andere winnaars

  • Pavlo Blavatskyy kwam er in zijn onderzoek achter dat in een land met zwaarlijvige politici eerder sprake is van corruptie.
  • Duitse onderzoekers keken naar het verband tussen seks en een neusverstopping. De conclusie: seks met een orgasme werkt net zo goed als neusspray om van je verstopping af te komen. 
Lees meer over
Ig NobelprijsNeushoorn