Kabinet deelt zorgen Europese Commissie over Polen
Het demissionaire kabinet deelt de zorgen van de Europese Commissie over Polen, waar de hoogste rechters geoordeeld hebben dat het nationale recht voorrang heeft op het Europese recht. Dat meldt een woordvoerder van minister van Buitenlandse Zaken Ben Knapen.
De hoogste Poolse rechter verklaarde vandaag dat EU-wetten minder belangrijk zijn dan Poolse wetten. Daarmee kan Polen Europese regels in principe negeren. De Poolse regering ligt al langer op ramkoers met Brussel, onder meer vanwege aanvallen op LHBTI'ers, journalisten en rechters.
Het ministerie zegt verder inhoudelijk nog niets over de kwestie. "We zijn de uitspraak aan het bestuderen", laat de woordvoerder weten.
Ook de Europese Commissie liet eerder vandaag in een schriftelijke verklaring weten 'ernstig bezorgd' te zijn over de uitspraak. Het dagelijks bestuur van de EU blijft erbij dat EU-wetgeving boven nationale wetten staat.
Crisis binnen de EU
In Brussel en in Luxemburg, waar het Europees Hof van Justitie zit, wordt verbeten gereageerd op het oordeel van de hoogste rechters van Polen. Volgens ingewijden kan de 'opstand' van het Pools Grondwettelijk Hof tot een crisis binnen de EU of zelfs het vertrek van Polen uit de EU, een Polexit, leiden.
Eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) zegt dat de commissie 'alle middelen zal gebruiken om ervoor te zorgen dat Polen het EU-verdrag respecteert'. Hij kondigt 'snelle actie' aan, zonder verdere toelichting.
Volgens Europarlementariër Jeroen Lenaers (CDA) drijft Polen steeds verder af van de koers van de Europese Unie. "De Poolse autoriteiten en de regerende PiS-partij beweren dat ze niet uit zijn op een Polexit maar dat is moeilijk te geloven als je naar hun handelen kijkt.
Genoeg is genoeg, de Poolse regering heeft haar geloofwaardigheid verloren met deze uitspraak", zegt hij. "De EU kan niet blijven toekijken terwijl de rechtsstaat op deze manier wordt ondermijnd door Warschau."
Signaal afgeven
Tineke Strik (GroenLinks) vindt dat 'de Poolse regering niet kan verwachten dat zij kan blijven profiteren van de voordelen van de Europese samenwerking als ze de Europese rechtsorde in twijfel trekt'.
Ze wijst erop dat de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, de mogelijkheid heeft de geldkraan dicht te draaien. "De commissie moet al het mogelijke doen om Europese fondsen aan het land te blokkeren. Het is belangrijk dat ze vandaag een helder signaal afgeeft: wie tornt aan het fundament van de EU kan verwachten dat zij buitenspel wordt gezet."
Tientallen miljarden euro's
Er zijn de komende jaren tientallen miljarden euro's beschikbaar voor Polen, onder meer om de economische achterstand in bepaalde regio's in het land weg te helpen werken en steun bij de overgang naar een duurzame samenleving.
Ook heeft Polen in het voorjaar een coronaherstelplan ingediend waarmee 36 miljard euro is gemoeid. De commissie heeft dat plan nog steeds niet goedgekeurd omdat daar voorwaarden over de rechtsstatelijkheid aan zijn verbonden.