China houdt star vast aan zerocovidbeleid, maar lockdownwoede groeit
Terwijl het coronavirus in Nederland ver naar de achtergrond is verdwenen, zitten miljoenen inwoners van Shanghai nu ruim drie weken in lockdown. Het gevolg van het strenge coronabeleid van de Chinese regering, die geen enkele besmetting duldt. "Er is zoveel onvrede."
"De beste keuze voor China en een zegen voor de wereld." Zo omschrijft het Chinese staatspersbureau Xinhua de aanpak die het land hanteert om verspreiding van het coronavirus te voorkomen.
Uit huis gesleurd
Het is duidelijk dat veel inwoners van Shanghai daar heel anders over denken. Want hoewel delen van de stad voorzichtig zijn vrijgegeven, zitten zo'n dertien miljoen mensen al sinds 28 maart in een strenge lockdown. Sommige mensen werden letterlijk uit hun huizen gesleurd, zodat de overheid die kon gebruiken als quarantaine-faciliteit. Dat is te zien in deze video:
De regering van Xi Jinping wil de corona-uitbraak in drukbevolkte steden zoals Shanghai (26 miljoen inwoners) en Hongkong (7,5 miljoen inwoners) koste wat kost stoppen. En daar moet iedereen voor wijken: inwoners mogen niet naar buiten en hebben moeite om aan betaalbaar voedsel te komen.
Hoge prijzen
Een van hen is China-correspondent Roland Smid. Hij woont in Shanghai, waar veel gangbare producten zoals eieren, vlees, melk en groente tegen extreem hoge prijzen worden verkocht. Smid merkt dat het zerocovidbeleid daar nog niet het beoogde effect heeft. "De besmettingscijfers in Shanghai laten een licht dalende trend zien, maar het is nog weinig hoopgevend."
In de laatste weken schommelde in Shanghai het aantal besmettingen van de rondrazende omikronvariant tussen de 20.000 en 25.000 per dag. Afgelopen dinsdag werden ruim 18.000 gevallen gemeld. Smid: "Een minimale daling, zeker als je bedenkt dat China naar nul besmettingen wil. In Hongkong ligt het daggemiddelde alweer een stuk lager: minder dan duizend per dag."
Duizenden doden
In februari was in Hongkong voor het eerst sinds het begin van de pandemie een grote uitbraak. Daardoor werden de ziekenhuizen in de stad overspoeld met patiënten: iedereen die er besmet raakt, moet verplicht naar het ziekenhuis. Sinds begin februari stierven ruim 9.000 inwoners van de stad aan de gevolgen van Covid-19.
Al die tijd blijft de Chinese regering geloof houden in zijn nultolerantiebeleid. "Het is een model dat ze eerder hebben gevolgd in Wuhan", zegt sinoloog Casper Wits, universitair docent aan de universiteit in Leiden. "En of de bevolking er het nu mee eens is of niet, het wordt door de regering gezien als een succes. Al is de situatie nu fundamenteel anders gezien de veel hogere besmettingsgraad van de omikronvariant."
Die variant heeft ertoe geleid dat landen die net zo'n streng coronabeleid hanteerden, zoals Nieuw-Zeeland en Vietnam, het begin dit jaar overboord gooiden. Wits: "Maar in de Chinese propaganda wordt nog altijd gezegd dat China het zoveel beter heeft gedaan dan andere landen. Daarom is het nu moeilijk om nog iets te veranderen aan het gekozen beleid. Terwijl China nu het lid op de neus krijgt."
"Het beleid wordt door de Chinese regering gezien als een succes."
Derde termijn Xi
Er zijn ook andere redenen waarom China aan zijn beleid vasthoudt, ziet correspondent Smid. Zo is de vaccinatiegraad onder ouderen in het land betrekkelijk laag, en ook trekken meer besmettingen een wissel op het Chinese zorgstelsel dat al zwaar overbelast is.
En dan is er ook nog een politieke reden, zegt Smid. "Leider Xi Jinping heeft ingezet op zero-covid als de enige weg voor China. Daarop terugkomen is geen optie. Zeker omdat hij later dit jaar naar alle verwachting een derde termijn krijgt als leider van China. Hij zou een 'mislukt' zerocovidbeleid om die reden niet kunnen gebruiken."
Dus lijkt de onvrede die over het beleid heerst voorlopig geen gevolgen te hebben. Een herhaling van de gang van zaken in Wuhan, waar het coronavirus voor het eerst opdook en waar de stad vorig jaar van 23 januari tot 8 april hermetisch op slot ging.
Net als toen wordt het protest dat er is vakkundig onzichtbaar gemaakt voor de buitenwereld. De Chinezen hebben weinig kanalen om hun onvrede te uiten, online wordt dat soort berichten direct verwijderd. "Al is het nog opmerkelijk hoeveel protest naar buiten komt vanuit die bubbel", zegt sinoloog Wits. "Dat zegt veel en laat zien dat het wel ernstig is. Er is zoveel onvrede onder de bevolking, maar de Chinese regering voert dit zerocovidbeleid al heel lang. Ze houden het nog wel een tijd vol."