Eindelijk bewijs: óns zwarte gat staat nu ook op de foto
Dit is 'm dan: óns zwarte gat uit de Melkweg, genaamd Sagittarius A. Vandaag werd er voor het eerst een foto van getoond. Voor de meeste mensen waarschijnlijk een ver-van-je-bed-show, maar voor wetenschappers een droom die uitkomt. "Je ziet nu iets wat eerder alleen een fantasie was."
Even voor iedereen die geen idee heeft wat dat nou eigenlijk is: een zwart gat is een gebied in het heelal met zoveel zwaartekracht dat zelfs licht er niet uit komt, schrijft NASA op de website. "Een zwart gat kan ontstaan als een ster uitdooft."
Wetenschappers weten het zeker: dit gaan we in alle boeken over sterrenkunde terugzien. Want door deze vondst kunnen hele nieuw inzichten in de natuurkunde ontstaan. Het is niet de eerste foto van een zwart gat, want in april 2019 werd er al een foto gedeeld van een zwart gat verder weg, maar dit is dus het zwarte gat van ons sterrenstelsel. Niet dat het dichtbij ligt: het is 27.000 lichtjaren reizen.
Er komt ook materiaal uit
Maar wat zie je nou eigenlijk op deze foto? Eigenlijk is de plaat een compositie van meerdere aaneengeschakelde telescopen, de zogenoemde Event Horizon Telescope. Het is te doen om het donkere deel in het midden, waar het omheen liggende lichtgevende gruis in wordt gezogen.
Maar let op: volgens astrofysica Sera Markoff is het niet zo dat in zwarte gaten alleen maar materie wordt opgezogen. Er komt ook weleens materiaal uit. "En dat is dan vaak geheel anders dan toen het erin ging."
Spaghettification
Eén van de redenen daarvan is het zogenoemde 'spaghettification'. Markoff: "De zwaartekracht werkt daar hetzelfde als hier, maar is veel sterker. Dus bij je voeten voelt het een stuk krachtiger dan bij je hoofd, waardoor je als het ware uit elkaar getrokken wordt."
Leuk weetje, maar echte natuurkundige kennis hebben we nog amper over zwarte gaten, maar dat ze bestaan is met de foto bewezen. Een mijlpaal voor onderzoekers, die door metingen wel wisten dat er iets als een zwart gat moest bestaan in onze melkweg, maar er nooit visueel bewijs voor hadden. Tot nu dus.
Het zwarte gat is met het blote oog niet te zien uiteraard, maar misschien is het toch leuk voor de sterrenkijkers onder ons om te weten waar het gat zich ongeveer bevindt. Als je tijdens een heldere nacht omhoog kijkt, moet je zoeken naar de sterrenbeeld 'de boogschutter'. Daar ergens in de buurt is het zwarte gat te vinden, weten de experts.
5 jaar analyse
Het onderzoek naar de foto duurde vijf jaar. Klinkt lang, maar de beelden gemaakt door de Event Horizon Telescope moesten worden samengevoegd, geanalyseerd tot de daadwerkelijke conclusie getrokken kon worden: dit is het zwarte gat. Óns zwarte gat.