'Baanbrekend': In VS en VK niet meer naar dokter voor anticonceptiepil

Medische en wetenschappelijke experts die de Food and Drug Administration (FDA) adviseren, stemden gisteren unaniem in met de vrije verkoop van de anticonceptiepil. De FDA moet zelf nog akkoord gaan, maar dat lijkt nu een formaliteit. Als ze dit doen, kan de pil deze zomer al in de Amerikaanse schappen liggen. 

Minipil Opill

Het gaat in Amerika om de anticonceptiepil Opill, gemaakt door de Franse medicijnfabrikant HRA Pharma die eigendom is van de Amerikaanse fabrikant Perrigo. Het is een zogenoemde 'minipil' die in tegenstelling tot de gewone pil alleen het hormoon progestageen heeft. Het beschermt je net zo goed tegen zwangerschap. De minipil is al langer op de markt, maar tot nu toe is de pil dus alleen verkrijgbaar op recept.

In het Verenigd Koninkrijk werd in juli 2021 al besloten dat dergelijke minipillen met alleen het hormoon progestageen bij de apotheek te koop moeten zijn. Maar premier Rishi Sunak kondigde dinsdag aan dat binnenkort álle anticonceptiepillen, dus ook die met het hormoon oestrogeen, vrij verkrijgbaar worden in de apotheek.

In Nederland wettelijk verplicht

"Bijna een half miljoen vrouwen hoeven hierdoor niet langer met een praktijkondersteuner of huisarts te praten om toegang te krijgen tot orale anticonceptie", zei Sunak. "In plaats daarvan kunnen ze het via hun plaatselijke apotheek krijgen."

In Nederland is het nog wettelijk verplicht om langs de huisarts te gaan als je wil starten met anticonceptie. Die kan vervolgens een recept uitschrijven waarna je de pil bij de apotheek op kan halen.

'Lezen tieners de bijsluiter wel?'

Dat gebeurt voornamelijk vanwege de risico's die kleven aan de anticonceptiepil. En dat was daarom ook het discussiepunt bij de Amerikaanse FDA. Zo mogen mensen die borstkanker hebben of eerder hebben gehad, de minipil niet slikken. En er waren ook zorgen over tieners: zouden zij wel de bijsluiter lezen van de pil als hij vrij verkrijgbaar is, en daarmee wel weten hoe ze de pil moeten innemen? 

Maar na twee dagen discussiëren besloten de experts toch dat de beschikbaarheid van de pil zwaarder weegt dan deze bezwaren. De experts stelden daarbij dat ze het zorgwekkend vonden dat sommige groepen uit de maatschappij een gebrek aan toegang hebben tot gezondheidszorg en dat sommigen geen vervoer hebben om naar de dokter te gaan.

'Voordelen wegen op tegen nadelen'

Zo stelde FDA-adviseur Eve Espey dat het vooral in plattelandsgebieden zou helpen als de pil vrij verkrijgbaar zou zijn. "De zeer zeldzame nadelen wegen niet op tegen de enorme voordelen van verbeterde toegang tot anticonceptie", zei ze tegen te Amerikaanse zender ABC News.

En Margery Gass van de Universiteit van Cincinnati College of Medicine, bedankte tegenover zender CNN de FDA voor het advies. "Ik denk dat dit voor de gezondheid van vrouwen een mijlpaal is in onze geschiedenis. Ongewenste zwangerschappen kunnen het leven van een vrouw behoorlijk ontsporen."

CNN schrijft daarbij dat ongewenste zwangerschappen een probleem voor de volksgezondheid zijn in Amerika. Bijna de helft van alle zwangerschappen is onbedoeld, en de percentages zijn vooral hoog onder vrouwen met een lager inkomen, zwarte vrouwen en degenen die de middelbare school niet hebben afgemaakt. Vanwege die cijfers kwam de FDA eerder al onder druk te staan om de toegang tot anticonceptie te verbeteren.

'Baanbrekend'

De baas van Perrigo noemde het besluit in een verklaring een 'nieuw, baanbrekend hoofdstuk' voor de gezondheid van vrouwen. "We zijn er trots op dat we het voortouw nemen om anticonceptie toegankelijker te maken voor vrouwen." Het is nog onduidelijk hoe duur de pil zal zijn als hij in de schappen komt te liggen, maar er is wel toegezegd dat het 'betaalbaar' zal zijn.

Er is ook al jaren discussie of mannen geen anticonceptiepil moeten krijgen. In onderstaande video leggen we uit waarom anticonceptie voor mannen op zich laat wachten.