Trans vrouw Ada zet haar tepels op Instagram: 'Wanneer word ik geblokkeerd?'
Foto's van mannentepels mogen wél op Instagram, maar die van vrouwentepels worden verwijderd. Het is al langer een discussie. Het lichaam van trans vrouw Ada verandert van man naar vrouw. Iedere week zet zij een foto van haar eigen tepels op Instagram, en stelt daarbij de vraag: "Wanneer ziet Instagram mij als vrouw?"
Tepels op Instagram, dat mag niet. Althans, vrouwentepels mogen niet. Die worden verwijderd. Foto's van mannentepels mogen wel. Instagram hanteert die regel omdat het platform niet wil dat er porno of 'seksuele beelden' te zien zijn.
Reeks blote foto's
De Deense kunstenares Ada (30) is transgender. Ze begon in 2021 aan haar transitie naar vrouw. Om haar lichaam te helpen veranderen, gebruikt ze sinds die tijd hormonen. Van die transitie van man naar vrouw maakt ze iedere week een foto, die ze op Instagram zet. Haar project In_Transitu (Latijn voor 'in transitie') is een soort logboek, waar iedereen kan meekijken.
In deze video vertelt Ada waarom ze dit doet:
Op Ada's pagina is haar transitie te zien: in december 2021 begon ze met het plaatsen van foto’s op haar pagina, en elke donderdag komt er een foto met ontbloot bovenlijf bij. De veranderingen aan haar lichaam zijn al te zien, al kan zo'n gendertransitie wel jaren duren.
Ada is dit project gestart om de tepelregels van Instagram op de proef te stellen. "Wanneer ziet Instagram mijn tepels voor vrouwelijk aan?", vraagt ze zich af. "En wanneer word ik dus van het platform afgegooid?"
Instagram detecteert de verboden vrouwentepel-foto's met een algoritme. Spot het algoritme een vrouwentepel? Dan wordt de foto gerapporteerd en verwijderd. Om het algoritme uit te dagen, experimenteert Ada daarom in haar foto's met verschillende kleding. De ene keer draagt ze een bh, de andere keer heeft ze twee staartjes.
Meer dan hormonen
Ze wil ook laten zien dat een gendertransitie meer is dan alleen medische ingrepen en hormonen. "Er gaan de laatste tijd veel enge verhalen rond over heftige genitale operaties. Maar een transitie gaat ook vooral over de kleine dingen, zoals mijn haar laten groeien, een andere houding aannemen, nieuwe kleren dragen en experimenteren met make-up. Zo voel ik mij steeds prettiger in mijn eigen lichaam."
Aan de andere kant werpt Ada de vraag op: waarom worden vrouwentepels gezien als seksueel, en mannentepels niet? Margriet van Heesch, cultuurwetenschapper in genderstudies aan de Universiteit van Amsterdam, legt uit: "Vrouwentepels zijn geseksualiseerd in een wereld waar mannen het heel lang voor het zeggen hadden. Die regel is gebaseerd op het feit dat vrouwentepels erotisch zijn en mannentepels niet. Dus dan kun je je afvragen: Wie heeft dat verzonnen?"
Eerst het vrouwenbeen, nu de tepel
Er is volgens Van Heesch opnieuw een emancipatiebeweging gaande van vrouwen die zelf willen kunnen bepalen of zij hun lichaam als seksueel zien, en wat zij wel of niet laten zien op sociale media. En zo'n beweging is niet nieuw, legt de cultuurwetenschapper uit.
"Door de geschiedenis heen zijn heel veel delen van het vrouwenlichaam geseksualiseerd en moesten bedekt worden." Zo mocht vroeger het vrouwenbeen niet getoond mocht worden, legt Van Heesch uit. Dat veranderde toen in de jaren zeventig de minirok in de mode kwam. "Het vrouwenbeen werd daardoor bevrijd", zegt ze. "Dat was legendarisch: het vrouwenbeen was toen een nieuw soort van naaktheid. Dat is vandaag de dag totaal ingeburgerd."
Tepels in de mode
Nu zijn er in de mode steeds meer tepels te zien. "Kijk maar naar de actrices op de rode loper. Daar zie je steeds meer doorschijnende tops waardoor de vrouwentepels te zien zijn." Of dat ook zal leiden tot een bevrijding van de vrouwentepel in het alledaagse leven, dat durft Van Heesch niet te zeggen. "Maar wat je wel ziet is dat de socialemediabedrijven moeten meebewegen met de mode, anders raken ze achterhaald en gaan hun gebruikers weg."
En inderdaad: er lijkt een kleine beweging te zitten in de tepeldiscussie op Instagram. Aan het begin van het jaar zei de adviesraad van Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, dat de regels rond naaktheid op het platform moeten worden herzien – zodat het platform 'de internationale mensenrechtennormen' respecteert.
Dit is wat er nu staat in de richtlijnen van Instagram: foto's van vrouwentepels mogen niet op het platform, maar foto's van borstvoeding, bevallingen, gezondheidsgerelateerde situaties zoals borstamputatie, en protestacties zijn wél toegestaan.
De richtlijn laat Ada nog steeds in het ongewisse: waar staat zij met haar tepels?
En dus blijft Ada doorgaan met haar project tot ze geblokkeerd wordt. "Het klinkt raar, wie wil er nou geblokkeerd worden? Maar in mijn geval zou dat betekenen dat Instagram mijn gender respecteert." Daarnaast hoopt Ada dat haar actie de aandacht trekt van regelmakers en dat vrouwen binnenkort zelf mogen bepalen welk deel van hun lichaam ze online laten zien of niet. "Die regel begint nu echt belachelijk te worden."