Eerste Amerikanen stemmen vanaf vandaag al voor Trump of Harris
De eerste Amerikanen mogen vanaf vandaag gaan stemmen voor de presidentsverkiezingen. De staten Minnesota, Virginia en South Dakota beginnen met zogenaamd 'vroegstemmen', andere staten volgen in de komende weken.
Op 5 november gaan de stembussen voor iedereen open. Van tevoren is er de mogelijkheid om eerder te stemmen, zowel fysiek bij een stemloket als via de post. Het is bedoeld voor mensen die op de verkiezingsdag niet kunnen of het handiger vinden het vroeg te doen. Daarnaast haalt het 'vroegstemmen' ook druk van de stemlokalen op 5 november.
Per staat verschillend
Amerika-correspondent Erik Mouthaan legt uit dat de staten verkiezingen op hun eigen manier organiseren: "Alle vijftig staten hebben verregaande eigen regels, net zoals landen in de Europese Unie eigen verkiezingsregels hebben."
Zo beginnen Minnesota, South Dakota en Virginia vandaag. Drie andere staten beginnen volgende week, maar in Kentucky kun je bijvoorbeeld pas vijf dagen vóór de verkiezingsdag beginnen met vroegstemmen.
"In de Verenigde Staten wordt het vroeg stemmen als een service gezien van de staat aan de burger", legt Mouthaan uit. "Of de staat het wel of niet invoert, is volledig afhankelijk van de politiek in een staat." In sommige staten moet je een reden geven om vroeg te stemmen. Als je reden goed genoeg is, mag je vroeg komen stemmen óf mag je iemand machtigen om voor jou te stemmen op de verkiezingsdag – zoals ook in Nederland het geval is.
Stembiljet op de deurmat
"Andere staten willen je gezicht zelfs helemaal liever niet zien op of vóór verkiezingsdag. Dat is in acht staten het geval, waaronder in Washington. Daar is het stemmen per post erg in trek."
Ieder stemgerechtigd persoon krijgt daar een stembiljet op de deurmat. In principe mag je dat ingevuld inleveren bij de gemeente, maar het stemmen via de brievenbus wordt meer gepromoot. Correspondent Mouthaan kan duiden waarom: “Het scheelt onder andere veel geld voor een staat”.
Kopzorgen bij Republikeinen
Bij de vorige presidentsverkiezingen in 2020, waar het erom spande tussen Joe Biden en Donald Trump, stemden meer dan 100 miljoen Amerikanen in de vroegstemperiode. Dit is zeker twee derde van het recordaantal van 150 miljoen mensen dat in totaal kwam opdagen dat jaar.
Bij die verkiezingen zag je opvallend genoeg dat de groep vroegstemmers vooral uit Democraten bestond. Dat kwam door de zorgen bij de Republikeinen over de betrouwbaarheid van het vroegstemmen, met name over stemmen per post.
Beluister onze podcast over Amerikaanse politiek
Erik Mouthaan en Sophie van der Meer praten je wekelijks bij over de Amerikaanse politiek. Beluister de laatste aflevering hier.
Mouthaan: "De Republikeinen waren bang dat mensen ten onrechte stembiljetten toegestuurd zouden krijgen. Dat zou in de ogen van de Republikeinen fraudegevoelig kunnen zijn, omdat er bij de brievenbus niemand staat die controleert of jij jouw eigen biljet hebt ingevuld."
Donald Trump gaf zelfs aan dat de verkiezingsuitslag hierdoor niet zou kloppen. Inmiddels zijn de Republikeinen omgedraaid en weer vóór het stemmen per post. Ze sporen hun supporters zelfs aan om vroeg te stemmen.
Nog geen uitslag
Het is lastig om conclusies te trekken over de uitslag naar aanleiding van de opkomst bij het vroegstemmen. "Wél kan je concluderen dat als er veel mensen komen opdagen op dag één, dat mensen een flinke dosis motivatie hebben om te stemmen", aldus Mouthaan.
Of die stemmen van Minnesota, South Dakota en Virginia al meteen bekend worden gemaakt? Nee, daar wachten ze mee tot alle stemloketten op 5 november dicht zijn.