De vrouw die opnieuw kan voorkomen dat een vrouw president van de VS wordt
Kamala Harris kan - net als Hillary Clinton in 2016 - geschiedenis schrijven: zij kan de eerste vrouwelijke president van de VS worden. Maar een mogelijke dwarsligger is kandidaat Jill Stein van de Green Party. Zij dreigt zoveel linkse kiezers weg te kapen van Kamala Harris dat deze misschien het Witte Huis misloopt. Hetzelfde gebeurde de Democratische partij al in 2016.
De overgrote meerderheid van de Amerikaanse stemmen gaat ofwel naar de Democraten, ofwel naar de Republikeinen. Daardoor lijkt het soms alsof er een tweepartijenstelsel is in het land, maar er zijn nog een aantal (kleinere) partijen.
De Green Party is zo'n zogenaamde 'third party' (derde partij). "Het zijn vaak proteststemmen van mensen die zich niet thuis voelen bij de twee grote partijen" vertelt correspondent Erik Mouthaan over de stemmen die zo'n partij krijgt.
Zo is er ook nog de Libertarian Party en er doen ook mensen mee als onafhankelijke kandidaat. Deze groep haalt samen gemiddeld maar een paar procent aan stemmen binnen, maar ze kunnen een grote invloed hebben.
Elke stem telt
Ook in 2016, het jaar dat Donald Trump er met de winst vandoor ging, was Jill Stein kandidaat namens de Green Party. Trumps winst - en daarmee Hillary Clintons verlies - wordt Stein tot op de dag van vandaag aangerekend door Democraten, vertelt zij aan The New York Times. "Laten we het zo zeggen; als mensen door de propaganda gehersenspoeld zijn, zijn ze niet per se heel vriendelijk op straat", aldus Stein.
Mouthaan legt uit waarom de verkiezingsuitslag in 2016 Stein wordt aangerekend: "Omdat het zo krap is tussen de partijen, doet elke stem ertoe. In de belangrijke swingstate Michigan verloor Hillary Clinton met 10.000 stemmen van Donald Trump, maar Jill Stein kreeg hier 51.000 stemmen. Veel Democraten denken; maar als die 51.000 voor Clinton hadden gestemd, had ze misschien niet verloren."
In de ogen van democraten zijn linkse mensen die op Stein stemmen verantwoordelijk voor de Trump-jaren en dreigen ze nu de democratie in gevaar te brengen.
Ook de familie van Stein, die 25 jaar lang internist was in Boston, is geen fan van haar kandidatuur. The New York Times spreekt met haar zoon, die anoniem wil blijven uit angst voor negatieve reacties. "Ze heeft geen steun van de familie, als het om haar politieke activiteiten gaat. Toen ze ons in oktober 2023 vertelde dat ze zich opnieuw kandidaat ging stellen, hebben we haar gevraagd dat niet te doen".
Moslimgemeenschap zet zich af tegen Harris
Hoewel ze dus geen president zal worden, is Stein voor sommigen toch een aantrekkelijke keuze. In Michigan kan ze rekenen op de steun van een deel van de Islamitische gemeenschap, vanwege de steun van president Joe Biden en vicepresident Kamala Harris aan Israël in de Gaza-oorlog.
Het is dé reden dat een groep kiezers zich tegen de Democraten keert, en de actie 'Abandon Harris' ('verlaat Harris') begon. Aangezien zij ook niet willen stemmen op Trump, komen ze uit bij de Green Party. Jill Stein spreekt zich openlijk uit voor het stopzetten van hulp aan Israël.
Correspondent Erik Mouthaan zag het met eigen ogen in Dearborn:
"De activisten in Michigan", deelt Mouthaan uit zijn ervaring in Dearborn, "kunnen leven met het feit dat Trump misschien wint. Maar ze zeggen ook: geef ons niet de schuld als Harris verliest, want Harris had ook gewoon kunnen luisteren naar ons."
Democraten worden nerveus
Op dit moment staat Jill Stein in de peilingen op 1 procent, maar het campagneteam van Kamala Harris ziet Stein als een bedreiging. Zeker in de allesbepalende swingstates, waar Stein gemiddeld zelfs 5 procent scoort. Daarom is de Democratische partij een tegencampagne gestart, waarin wordt gesteld: "Een stem voor Jill Stein is een stem voor Donald Trump". In swingstates als Michigan verschijnen billboards met de tekst: "Jill Stein heeft Trump eerder geholpen, laat het haar niet nog een keer doen".
Donald Trump is een stuk relaxter over de rol van Jill Stein. Bij een rally in Philadelphia zei Trump: "Jill Stein, ik vind haar heel leuk. Weet je waarom? Ze trekt alleen kiezers weg bij de Democraten."
"De activisten in Dearborn weten in ieder geval dat Jill Stein niet gaat winnen", vertelt Mouthaan, "maar ze staat wel voor hun principes. En dat is waar Stein nu op scoort". Mogelijk dus ten koste van Harris.