Geen mannen, geen seks, geen kinderen: wat is de 4B-beweging?
Na de verkiezingsuitslag in de Verenigde Staten neemt de belangstelling toe voor de 4B-beweging, waarbij vrouwen zich afkeren van mannen. Het is een protest van vrouwen die zich zorgen maken over hun rechten nu Donald Trump als president is herkozen. "Als ze denken dat ons lichaam er niet toe doet, dan hebben ze geen recht op toegang tot ons lichaam", klinkt het op sociale media.
Vrouwenrechten waren een belangrijk thema deze verkiezingen. Mede door Donald Trumps vorige presidentschap werd het landelijke recht op abortus geschrapt, waardoor in Amerika nu één op de drie vrouwen in een staat woont waar abortus niet is toegestaan. Velen zien het als het ontnemen van hun zelfbeschikkingsrecht. De angst heerst dat de komende jaren nog meer vrouwenrechten worden ingeperkt.
Volgens Trump hoeven vrouwen zich helemaal geen zorgen te maken met hem in het Witte Huis: "Ik zal onze vrouwen beschermen, of ze het nu leuk vinden of niet", zei hij tijdens een campagnebijeenkomst vlak voor de verkiezingen. Een opmerking die veel vrouwen juist in het verkeerde keelgat schoot.
4 keer nee
Als reactie op Trumps herverkiezing sluiten vrouwen zich aan bij de 4B-beweging, die begon als trend op TikTok. De feministische protestbeweging komt uit Zuid-Korea, waar een groep vrouwen zich al sinds 2019 aan het '4 keer nee'-principe houdt. De B staat voor Bi, in het Koreaans betekent dat nee. Nee tegen seks, nee tegen daten, nee tegen trouwen en nee tegen het krijgen van kinderen.
De 4 B's in het Koreaans
- Bihon: geen huwelijk met mannen
- Bichulsan: geen kinderen baren
- Biyeonae: geen relaties met mannen
- Bisekseu: geen seks met mannen
In Zuid-Korea ontstonden deze regels als feministisch protest tegen de patriarchale samenleving en genderongelijkheid. Zo is er in het land bijvoorbeeld een grote inkomenskloof: vrouwen verdienen gemiddeld zo'n 31 procent minder dan mannen. Daarnaast is in Zuid-Korea sprake van veel huiselijk geweld. Iets waar met name vrouwen slachtoffer van zijn.
'Vorm van macht'
Het celibataire gedrag en het uitsluiten van mannen wordt ingezet als een soort drukmiddel. "We zien dat vrouwen de autonomie terug willen. Het geeft vrouwen een vorm van macht", legt Anne-Floor Dekker uit, directeur van de organisatie WO=MEN, die zich inzet voor gendergelijkheid. "Die vrouwen denken: het is mijn lichaam en dat kan ik inzetten om onze rechten terug te krijgen."
Volgens Amerika-correspondent Erik Mouthaan is het lastig aan te geven hoeveel vrouwen in de VS zich daadwerkelijk afzetten tegen mannen, maar ook hij ziet dat er een beweging gaande is op sociale media. In de belangstelling is in ieder geval een toename te zien: sinds Trumps overwinning vorige week is er 450 procent vaker gegoogeld op de zoekterm B4.
Meer vrouwen dan verwacht hebben op Donald Trump gestemd, maar het overgrote deel van de Republikeinse kiezer blijft man. Dat is dan ook wat veel vrouwen dwarszit, zegt Mouthaan. "Vrouwen voelen zich verraden. Snappen niet hoe een man heeft kunnen stemmen op iemand die mogelijk de rechten van een vrouw afneemt."
Lichaam als protestmiddel
Dat vrouwen hun lichaam inzetten als protestmiddel gebeurt al langer. Tijdens de burgeroorlog in Liberia in 2003 organiseerde een groep vrouwen een 'seksstaking' onder de naam Women of Liberia Mass Action for Peace. De vrouwen van de rivaliserende mannen spraken met elkaar af geen seks meer te hebben met hun partners totdat er vrede was.
Een direct eind van de burgeroorlog in Liberia veroorzaakte de seksstaking niet, maar die creëerde dusdanig veel media-aandacht dat er in ieder geval ophef over ontstond. Of de 4B-beweging in de Verenigde Staten fundamentele verandering brengt, is de vraag. Volgens Anne-Floor Dekker is er meer nodig om de rechten van vrouwen te waarborgen: "Het is belangrijk dat het niet genormaliseerd wordt dat een ander beslist over jouw lichaam."