Vastgebonden en geblinddoekt in Israëlische cel, vrijgelaten Palestijnen doen hun verhaal

Naar aanleiding van de wapenstilstanddeal tussen Israël en Hamas, die op zondag 19 januari van kracht werd, kwamen 580 Palestijnen vrij. Velen van hen spreken over de onmenselijke omstandigheden in de Israëlische gevangenissen. Nawal Fathiha (23) en Rula Hassanein (30) werden met de eerste groep Palestijnse gevangenen vrijgelaten. Beiden zaten vast in de Damon-gevangenis, vlak bij de stad Haifa in het noordwesten van Israël.

Vastgebonden en geblinddoekt

Tot de dag van haar arrestatie door Israël werkte Hassanein als freelancejournalist in Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever. In maart vorig jaar werd ze door een militaire rechtbank veroordeeld tot elf maanden cel. Volgens de rechtbank had ze opruiende berichten op sociale media geplaatst. Hassanein zegt dat ze kritiek uitte op de oorlog in Gaza. Op dat moment was haar dochter Alia nog maar negen maanden oud. "Ze hebben mijn baby haar moeder ontnomen in de cruciale maanden van haar leven", zegt ze via de telefoon tegen RTL Nieuws.

Hassanein vertelt over de constante vernederingen en de fysieke en psychische martelingen die ze in de Israëlische gevangenissen moest ondergaan. De ergste ervaring had ze op de herdenkingsdag van de aanvallen van 7 oktober. "Ze lieten honden op ons los. Daarna moesten we, vastgebonden en geblinddoekt, in een rij in de hal staan om een executiepositie te simuleren", vertelt ze. "Op deze manier zaaien ze angst en proberen ze onze wil te breken."

Meerdere keren weigerden Hassanein en andere vrouwelijke gevangenen het avondeten als protest tegen hun behandeling. Dat bleef niet zonder gevolgen, vertelt ze. "Sommige vrouwen werden bij het fouilleren gedwongen hun kleding uit te doen. Ook werden onze schone kleding, ondergoed, maandverband, dekens, lakens, shampoo, borden en bestek afgepakt."

Helse jaren

De Palestijnse Fathiha uit Jeruzalem, die vijf jaar vastzat, vertelt over 'helse jaren' en de 'afschuwelijke behandeling' door haar cipiers. Ze was 18 toen ze in 2020 werd opgepakt door het Israëlische leger. Ze werd beschuldigd van een poging tot een steekpartij. "Tijdens de ondervraging werd ik overal keihard geslagen en geschopt", zegt ze. "Ze scholden me uit en bedreigden me. Ze zeiden dat ze mijn familie zouden arresteren als ik niet zou bekennen dat ik Israëliërs wilde neersteken."

Volgens Fathiha was de beschuldiging volledig zonder bewijs. "Ik heb niets gedaan en was ook niet van plan om iemand neer te steken." Ze werd veroordeeld tot acht jaar cel en kwam op 20 januari vrij. Als ze terugdenkt aan de omstandigheden waarin ze opgesloten zat, krijgt ze nog steeds rillingen en voelt ze de angst weer in haar lijf. "Ze hebben me maandenlang in een isoleercel gezet, zonder daglicht. Ik verloor het besef van dag en nacht."

Nu ze is vrijgelaten, voelt ze zich herboren. "Ik had nooit verwacht dat ik ooit nog vrij zou komen."

Israëlische gevangenissen vol Palestijnen

"Er zitten veel Palestijnen in Israëlische gevangenissen", zegt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam. "Voor het staakt-het-vuren waren dat er nog 10.400. Tot nu toe zijn er 580 vrijgelaten. In totaal zouden 2000 Palestijnse gevangenen zijn vrijgekomen." Volgens de Palestijnse Vereniging voor Gevangenen is dit geen homogene groep. "Velen van hen hebben een levenslange straf of zitten vast op basis van 'administratieve detentie'. Dat betekent dat mensen maandenlang zonder aanklacht kunnen worden vastgezet, en die periode kan telkens worden verlengd", aldus de organisatie. 

Voor 7 oktober 2023 zaten volgens dezelfde organisatie 5250 Palestijnen opgesloten in Israëlische gevangenissen. "Na die datum is het aantal opgepakte Palestijnen explosief gestegen. Er zitten zeker mensen tussen die voor het minste of geringste zijn gearresteerd, die nooit een beschuldiging of aanklacht hebben gekregen", zegt Nagtzaam. "Alleen neemt dat niet weg dat er ook mensen op vrije voeten komen die vast hebben gezeten vanwege bomaanslagen, steekincidenten of het gooien van stenen."

Huiveringwekkend

De martelingen en vernederingen die Hassanein en Fathiha beschrijven, komen overeen met rapporten van Amnesty International over de wrede behandeling van Palestijnse gevangenen door de Israëlische autoriteiten. "In de eerste weken van de oorlog zijn veel gruwelijke taferelen vastgelegd van Israëlische soldaten die Palestijnen mishandelden en vernederden", meldt het rapport. "Op sociale media circuleren beelden van Palestijnse gevangenen die geblinddoekt, uitgekleed en met hun handen vastgebonden worden vastgehouden. Dit is een huiveringwekkende openbare vertoning van marteling en vernedering."

"De Israëlische overheid heeft de beschuldigingen van stelselmatig misbruik en slechte behandeling van gevangenen altijd ontkend, en zegt dat het zich aan de regels houdt", zegt correspondent Pepijn Nagtzaam. "Volgens de overheid wordt iedere melding van een slechte behandeling in gevangenschap grondig onderzocht. Afgelopen jaar kondigde Israël aan om de omstandigheden waarin gevangenen vastgehouden worden te verbeteren, en het aantal gevangenen te verminderen. Maar ook daarna zijn er nog veel verhalen naar buiten gekomen van gevangenen die zeggen dat ze slecht behandeld zijn."

Hassanein is dolgelukkig dat ze weer herenigd is met haar man en dochtertje Alia, die inmiddels anderhalf jaar oud is. "Het moment dat ik Alia weer vasthield, is onbeschrijflijk", zegt ze. "Niemand kan me meer van mijn blijdschap beroven".

Zo zag de vrijlating van de eerste Palestijnse groep gevangenen in januari eruit: