Rechters wijzen veel Trump-decreten af, 'maar hij legt dat gewoon naast zich neer'

Maar het Witte Huis lijkt er geen gehoor aan te geven, meldt correspondent Erik Mouthaan. "President Trump negeert soms wat de rechter oplegt, en volgens experts is dat een ontwikkeling die een gevaar vormt voor de rechtsorde."

 

Rechters hebben al diverse decreten tegengehouden: het schrappen van subsidies, het ontslag van ambtenaren en het opheffen van het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. Ook zijn de pogingen van het DOGE-team van Elon Musk om gevoelige gegevens van burgers in te kunnen kijken, aan banden gelegd.

 

Rechters geven het team van Elon Musk minder toegang tot de computers van de overheid. Bekijk de video:

President Trump heeft flink wat kritiek geuit op de rechters en zegt in hoger beroep te gaan. Dinsdag verklaarde hij dat hij zich zou houden aan de uitspraken van de rechters: "Ik houd me altijd aan wat rechters bepalen." Maar in het weekend zei hij nog over een vonnis: 'Geen rechter zou eerlijk gezegd deze beslissing mogen nemen." Vicepresident JD Vance liet op social media weten dat 'het niet is toegestaan dat rechters de wettelijk positie inperken van de uitvoerende macht'.

 

Mouthaan legt uit: "In een democratie heeft het parlement het voor het zeggen, de volksvertegenwoordiging schrijft de wetten en bepaalt waaraan geld wordt uitgegeven. De uitvoerende macht, waaraan de president leiding geeft, moet, zoals de term al zegt, het beleid uitvoeren.

En de rechterlijke macht heeft het laatste woord, en  bepaalt of wetten en gedrag van de overheid wel door de beugel kunnen."

Trump pleit echter, net als veel van zijn voorgangers, voor een grotere rol voor de president. “Hij vindt dat hij mag bepalen welk deel van de wetten hij uitvoert, en welk niet. Hij hoeft zich in die optiek niet aan alle wetten te houden, die ruimte gunt hij zichzelf. Het is een langlopende discussie in de VS, en de hoogste rechter van het land, het hooggerechtshof, geeft presidenten vaak gelijk. Maar Trump gaat verder dan welke president ooit."

Volgens politicologen dreigt dan ook een constitutionele crisis, een heftige politieke situatie waarbij de president weigert de beperkingen van zijn ambt te aanvaarden. "Democraten beweren dat Trump zich gedraagt als een alleenheerser, die alle macht naar zich toe wil trekken", zegt Mouthaan. "Republikeinen vinden dat overdreven, en zeggen dat we eerst het hoger beroep in deze zaken moeten afwachten.

 

Trump is op missie om de Amerikaanse overheid grondig te hervormen, laat deze video zien:

Eerder deze week uitte een rechter nog scherpe kritiek op Trump, die een totaal verbod had opgelegd op het verstrekken van overheidssubsidies. De rechter gaf bevel om die betalingen weer op te starten, maar constateerde een week later dat de regering dat in veel gevallen nog niet had gedaan. "De regering blijft in gebreke", schreef rechter John McConnell, die ook opmerkte dat wie een bevel van een rechter in de wind slaat, kan worden veroordeeld tot boetes of zelfs celstraf wegens 'minachting van de rechtbank'.

Trump haalt ondertussen zijn voet niet van het gaspedaal. Hij blijft met besluiten komen die aangevochten worden door linkse staten of belangengroepen. "Hij wil juist dat veel van deze zaken voor het hooggerechtshof belanden", aldus Mouthaan. 

 

"Hij gaat er vanuit dat het zeer conservatieve hof, waaraan hij 1 op de 3 rechters benoemde, wetten van tafel zal vegen die Republikeinen te 'woke' of links vinden."