Weer Palestijnen en Israëlische gijzelaars vrij: 'Dit mag een wonder heten'
De Palestijnse beweging Hamas heeft zoals afgesproken drie gijzelaars overgedragen aan het Rode Kruis. In ruil daarvoor heeft Israël kort daarna Palestijnse gevangenen vrijgelaten.
De drie Israëliërs die na bijna vijfhonderd dagen in de Gazastrook zijn vrijgelaten zijn Alexander Trufanov, Sagui Dekel-Chen en Yair Horn. Ze zijn weer in Israël, meldt het leger.
Op livebeelden was te zien dat een bus met Palestijnse gedetineerden aankwam in Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever. Het is de bedoeling dat vandaag 369 Palestijnen vrijkomen.
Staakt-het-vuren onder druk
"Dat deze uitwisseling heeft plaatsgevonden mag een wonder heten", zegt Pepijn Nagtzaam, Midden-Oostencorrespondent van RTL Nieuws. Het was deze week lang onduidelijk of de gevangenenruil wel door zou gaan.
Hamas schortte de vrijlating van gijzelaars op, omdat Israël zich niet aan de afspraken zou hebben gehouden. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu dreigde daarna dat er een einde zou komen aan het hele staakt-het-vuren als vandaag geen gijzelaars zouden vrijkomen. Donderdag kondigde Hamas aan dat de vrijlating wel zou doorgaan.
Dat het staakt-het-vuren onder druk is komen te staan, komt ook door de rol van de Amerikaanse president Donald Trump, legde Pepijn Nagtzaam gisteren uit:
Van de vandaag vrijgelaten Israëliërs weten we dat Alexander Trufanov (29) volgens internationale media een Russische Israëlier is wiens familie in de jaren 90 naar Israël migreerde. Zijn vader zou zijn gedood tijdens de aanslag van Hamas op 7 oktober. Zijn moeder en oma werden in november 2023 al vrijgelaten door Hamas.
Sagui Dekel-Chen (36) is een Amerikaanse Israëliër en vader van drie kinderen, van wie eentje werd geboren tijdens zijn gevangenschap. Yair Horn is 46 jaar oud, volgens Israëlische media emigreerde zijn familie vele jaren geleden uit Argentinië. Hij werd tijdens de aanval van Hamas meegenomen vanuit zijn huis.
Over de 369 Palestijnen die vandaag vrij moeten komen, is vooralsnog minder bekend. Wel melden Palestijnse bronnen dat het gaat om 36 Palestijnen die veroordeeld waren tot levenslang en 333 mensen die in Gaza zijn opgepakt na de aanslag op 7 oktober 2023.
Van de Palestijnen die bij vorige uitruilen werden vrijgelaten uit Israëlische gevangenissen is bekend dat een behoorlijke groep in zogeheten administratieve detentie zat. Velen van hen wisten niet wat de aanklacht tegen hen was en hebben zich niet kunnen verdedigen.
Binnenkort beginnen de onderhandelingen over de tweede fase van het staakt-het-vuren. Dat de vrijlating vandaag is doorgegaan, betekent dat aan de onderhandelingstafel tussen Hamas en Israël toch overeenstemming is bereikt en dat biedt een beetje hoop, zegt correspondent Pepijn Nagtzaam. "Maar aan de andere kant blijft de spanning bestaan. Over een aantal dagen moeten weer mensen worden uitgeruild. Het kan goed zijn dat we ons volgende week weer moeten afvragen of dat wel doorgaat."
Wederopbouw Gaza
In de tweede fase van het staakt-het-vuren moeten alle overgebleven gijzelaars vrijkomen (dat zijn er nog ruim 70 van wie vermoedelijk velen al zijn overleden) en meer Palestijnse gevangenen, en moeten voorbereidende gesprekken worden gevoerd over de derde fase. In die fase gaat het over permanente vrede en de wederopbouw van Gaza.
Nagtzaam: "Je kan je voorstellen dat daar, door het plan van Trump om de Verenigde Staten de controle over de Gazastrook te laten overnemen, heel veel druk op is komen te staan."