Geertje is chirurg in Gaza en krijgt lichamen vol scherfresten binnen

De 52-jarige traumachirurg hoort elke dag aangrijpende verhalen die volgens haar verteld moeten worden. "Zo kwam hier onlangs een moeder binnen met een open botbreuk aan haar onderbeen na een explosie", geeft Govaert als voorbeeld. "Ik zou haar gaan opereren, maar toen bleek dat twee van haar zonen, een van 40 dagen oud en een ander van anderhalf jaar, bij de explosie waren omgekomen. Ze moest hun dode lichamen eerst zien, dus de operatie werd uitgesteld." 

"En onlangs kwam een baby van zeven weken binnen met een grote open botbreuk op het bovenbeen. De oom van de baby had het kindje op de hand toen hij zwaargewond raakte door een raket. Hij overleed ter plekke, de baby hebben we kunnen redden."

'Dit is ons leven'

Govaert werkt in het veldhospitaal van het Internationale Rode Kruis in Rafah, een stad in de Gazastrook. Het is een ziekenhuis dat bestaat uit tenten. Er zijn 60 bedden en verschillende afdelingen. Dagelijks werken er zo'n tien tot vijftien artsen. Dat zijn voor een deel internationale medici zoals Govaert zelf, maar ook lokale artsen zoals haar collega Mohammed.

Hij stuurde vanochtend een berichtje dat hij later aan zijn dienst zou beginnen. Hij had afgelopen nacht bij zijn neef, die zwaargewond raakte bij een explosie, gewaakt. Een tweede neef kwam bij diezelfde explosie om. Op Govaerts vraag waarom hij toch naar zijn werk kwam na zo'n ingrijpende gebeurtenis, antwoordde Mohammed: 'Dit is ons leven'. Het leven waarin vele families, zoals die van hem, worden verscheurd door overlijdens.

De overgebleven familieleden zijn getraumatiseerd. "Iedereen die hier binnenkomt, heeft de schrik op het gezicht."

Conflictzone

Het is de tweede keer dat Govaert voor een periode van zes weken in het veldhospitaal werkt. De eerste keer was tot eind januari, toen het door het bestand tussen Gaza en Israël beduidend rustiger was. Haar tweede zes weken zitten er bijna op: op 1 mei komt Govaert naar huis.

Als ze de twee werkperioden met elkaar vergelijkt, zijn er veel overeenkomsten, maar ook twee verschillen. "De vorige keer was het hier in Rafah rustiger dan in het noorden van Gaza, maar inmiddels is dat omgedraaid. De stad ligt onder vuur en is onderdeel van de conflictzone geworden. We horen de hele dag door explosies." Bij Rafah werden vorige maand vijftien hulpverleners doodgeschoten door het Israëlische leger. 

Hoewel het ziekenhuis geldt als 'veilige zone', zegt Govaert dat zij en haar collega's continu alert zijn. Ook merkt ze dat Gazanen willen schuilen in het ziekenhuis.

Een ander verschil is de vermoeidheid die toeslaat, ziet ze. "Het conflict duurt langer en de Palestijnen hebben het nog zwaarder. Veel mensen, zoals Mohammed, hebben zelf dierbaren verloren."

Tekorten

RTL Nieuws schreef dit weekend dat de Israëlische blokkade van goederen naar de Gazastrook inmiddels 50 dagen duurt. Het tekort aan allerhande spullen is ook te merken in het ziekenhuis. Patiënten zijn nog zwakker door ondervoeding, benzine raakt op waardoor Gazanen het veldhospitaal minder makkelijk kunnen bereiken en ambulances met een tekort kampen en allerlei medische spullen worden schaars.

"90 procent van de patiënten die ik opereer of behandel, is gewond geraakt door een explosie", zegt Govaert. "We zien heel veel scherfverwondingen: scherfresten van explosieven dringen door in het lichaam. Ze treffen belangrijke organen zoals longen, darmen, hart en lever. Het veroorzaakt heel grote letsels."

"Een product dat bijvoorbeeld opraakt, zijn buikgazen. Als iemand binnenkomt met een grote catastrofale bloeding in de buik, bijvoorbeeld door een bloedende milt of lever, zijn die van levensbelang. We hebben nog wel gazen, maar die liggen allemaal al in de operatiekamer. We hebben geen voorraad meer in ons magazijn." Ook steriele handschoenen, medicijnen, stomazakken en infuusvloeistof raken op.

Bestand

Israël en Hamas bereikten in januari een akkoord over een bestand voor de Gazastrook, dat uiteindelijk zo'n twee maanden duurde. Govaert: "Tijdens het bestand konden vrachtwagens die stonden te wachten bij de grens, Gaza binnen. Zo werden hulpgoederen zoals medicijnen en voedsel binnengebracht. Als er weer een bestand zou komen, zouden er dus misschien weer hulpgoederen binnenkomen. Maar of er een bestand komt, weet niemand."

Niet iedere raket die wordt afgeschoten ontploft ook. De 15-jarige Said raakte blind aan één oog toen een explosief onverwachts afging, vertelt hij in onderstaande video.