Zelensky positief over Poetins voorstel, maar eist eerst staakt-het-vuren

Vannacht pleitte de Russische president Poetin tijdens een tv-toespraak weliswaar voor directe vredesgesprekken met Oekraïne, maar de gesprekken zouden pas aanstaande donderdag in Istanbul beginnen. De Turkse president Erdoğan heeft al laten weten die onderhandelingen te willen organiseren. Hij heeft een telefoongesprek met Poetin gehad. 

"Maar dat is voor Zelensky te laat, want Macron en hij willen dat eerst de wapens zwijgen in het oorlogsgebied", zegt correspondent Jeroen Akkermans vanuit de Charkiv-regio in het oosten van Oekraïne. "Poetin heeft met geen woord over een bestand aan het front gerept. Dit wekt geen vertrouwen in Kyiv, integendeel." 

Zelensky hoopt er met zijn reactie voor te zorgen dat Poetin weer aan zet is. "We verwachten dat Rusland een staakt-het-vuren bevestigt - volledig, duurzaam en betrouwbaar - met ingang van morgen, 12 mei, en Oekraïne is bereid om te overleggen", schrijft hij op X. 

Toch maken Zelensky's woorden niet direct duidelijk of dit onvoorwaardelijke bestand een vereiste is om directe gesprekken met Rusland aan te gaan. Maar daar laat Andriy Yermak, de stafchef van Zelensky, even later geen gras over groeien. Over zijn verklaring valt niet te twijfelen: "Eerst een staakt-het-vuren van 30 dagen, dan de rest."

'Tactische zet'

Dat Zelensky met een voorzichtig positieve diplomatieke reactie komt, is begrijpelijk, zegt correspondent Jeroen Akkermans vanuit Oekraïne. "Hij wil namelijk niet dat de Amerikaanse president Trump Zelenski aanwijst als degene die deze kans op vrede verspeelt."

"Ook Poetin is er veel aan gelegen Trump te vriend te houden", vervolgt Akkermans. Poetin stelde dat zijn aanbod tot besprekingen onvoorwaardelijk is en kan leiden tot een 'duurzame' vrede.

Geen vertrouwen, wel aanhoudende aanvallen 

Mocht het tot onderhandelingen komen, dan is de verwachting dat Poetin vasthoudt aan de eis dat hij al het veroverde gebied in Oekraïne -zo'n 20 procent van het land- kan behouden, stelt Akkermans. "Inclusief de Krim." Dat is onbespreekbaar voor Oekraïne. "Kyiv ziet een dergelijk uitgangspunt als een beloning voor de agressie van Rusland." Toch lijkt Trump, waar het gaat om terrein consessies van Kyiv, geneigd de kant van Poetin te kiezen, tot frustratie van Zelensky.

Kyiv heeft drie jaar na de invasie 'geen cent vertrouwen' in het woord van Poetin, benadrukt Akkermans. "Laten we niet vergeten dat Oekraïne drie jaar lang onder Russisch vuur heeft gelegen en de oorlig in feite al tien jaar duurt." Kiyv vreest dat 'de honger' van Poetin in Oekraïne nog steeds niet gestild is en dat zijn voorstel tot gesprekken hooguit een afleidingsmanoeuvre is om tijd te winnen.

Ondertussen gaan de Russische aanvallen op Oekraïne ook vandaag weer door. Ondanks Poetins voorstel tot directe gesprekken met Oekraïne volgde vannacht weer een droneaanval op de Oekraïense hoofdstad Kyiv. Er zijn ook berichten dat er meer dan honderd drones zijn afgevuurd, waarvan het overgrote deel onderschept zou zijn. Het is nog onduidelijk of daarbij ook doden of gewonden zijn gevallen. In het oosten en noorden van Oekraïne is vanmiddag het luchtalarm afgegaan, vertelt Akkermans. Oekraïne meldt bovendien dat Russische vliegtuigen vanochtend nog vier glijbommen hebben afgeworpen.

In de Oekraïense stad Trostjanets hopen inwoners op een permanent staakt-het-vuren, zag correspondent Jeroen Akkermans deze week.