Koerdische PKK trekt stekker uit eigen organisatie
De Koerdische militante beweging PKK heeft besloten zichzelf op te heffen. Dat meldt een persbureau dat banden met de groepering heeft. PKK-leider Abdullah Öcalan, die al sinds 1999 vastzit in Turkije, had eerder opgeroepen tot het ontbinden van de organisatie.
De mededeling volgt op een congres dat de PKK vorige week hield in het noorden van Irak - waar net als in Turkije, Iran en Syrië miljoenen Koerden wonen. Naderhand was melding gemaakt van 'historische besluiten' en dat leidde tot speculatie over de mogelijke opheffing van de groep, die door meerdere landen wordt beschouwd als terreurorganisatie.
De Turkse regeringspartij AK verwelkomt het besluit van de Koerdische groepering PKK om te ontbinden. Een woordvoerder spreekt van een belangrijke stap richting een 'terreurvrij Turkije'. Het opheffingsproces wordt volgens de woordvoerder nauwlettend in de gaten gehouden door overheidsinstellingen. Hij voegde eraan toe dat een concrete en volledige uitvoering van het PKK-besluit een keerpunt zou betekenen.
Al 40 jaar is er een conflict tussen de Koerdische PKK en de Turkse regering. Dit heeft al aan meer dan 40.000 mensen het leven gekost. De vorige vredesonderhandelingen mislukten in 2015. Drie maanden geleden riep hij vanuit de gevangenis de PKK op om zichzelf te ontbinden en de wapens neer te leggen . Als reactie daarop kondigde de PKK op 1 maart 2025 een eenzijdig staakt-het-vuren aan.
Wat is de PKK ook alweer?
De PKK is de afkorting voor de Koerdische Arbeiderspartij, die in 1978 is opgericht in Turkije. Het doel is om culturele en politieke rechten voor Koerden te krijgen. Sinds 1984 voert de PKK ook een gewapende strijd tegen de Turkse staat. Eerst was er een luide roep om onafhankelijkheid, maar nu ligt de nadruk op meer autonomie.
Er zijn regelmatig aanvallen op het Turkse leger en er zijn terroristische aanslagen. Om die reden staat de PKK op de terreurlijst van de EU, de VS, Turkije en nog een aantal andere landen. Abdullah Öcalan is vanaf de oprichting ook de leider van de PKK. Hij werd in 1999 gearresteerd en zit een levenslange straf uit op een gevangeniseiland vlakbij Istanbul. Ondanks dat heeft hij nog steeds veel invloed op de PKK. Het is nog niet duidelijk of hij en andere Koerdische politici worden vrijgelaten.
Wat is nu de positie van de Koerden in Turkije?
Koerden vormen ongeveer 15 tot 20 procent van de Turkse bevolking. Ze wonen vooral in het oosten en zuidoosten van het land, maar ook in een stad als Istanbul wonen veel Koerden. Bij de oprichting van Turkije door Atatürk, is in de grondwet gekomen dat in Turkije alleen Turken wonen. Minderheden, zoals de Koerden, hebben dan ook te maken met onderdrukking.
Zo mochten ze lange tijd niet hun eigen taal spreken, geen Koerdische namen hebben en niet hun cultuur uitoefenen. Nog steeds is Koerdisch verboden bij officiële gelegenheden. Daarnaast hebben Koerden te maken met gedwongen verhuizingen en sluit de Turkse overheid soms het water en de elektriciteit van bewoners af. Koerden die zich hierover uitspreken, zoals politici of journalisten, worden regelmatig opgesloten in de gevangenis. Mensenrechtenorganisaties rapporteren dat de rechtszaken vaak niet eerlijk verlopen.
Sinds de Turkse politieke partij AKP – momenteel onder leiding van Erdoğan – in 2002 aan de macht kwam, is de positie van de Koerden in Turkije enigszins verbeterd. Hoewel zij nog steeds te maken hebben met vormen van onderdrukking, hebben zij inmiddels toegang tot Koerdische media en is het (beperkt) toegestaan om Koerdische lessen aan te bieden op scholen. Sinds 2012 bestaat er bovendien een Koerdische politieke partij genaamd HDP, die inmiddels onder de naam HEDEP opereert. Deze partij wordt echter regelmatig geconfronteerd met repressie, waaronder arrestaties van politici, juridische procedures en dreigende partijverboden.
In deze video leggen we uit wie de Koerden zijn:
