Heel Spanje een dag zonder stroom: kan zo weer gebeuren, waarschuwen energiebedrijven
Een stroomstoring zoals eind april in heel Spanje en Portugal kan zo weer gebeuren, zeggen Spaanse energiebedrijven en de netwerkbeheerder. Ze vinden dat de Spaanse regering zich er makkelijk vanaf maakt. Door geen hoofdoorzaak te benoemen, ontkomt de regering aan het nemen van maatregelen.
Op maandag 28 april om half een 's middags ging bij 60 miljoen Spanjaarden en Portugezen de tv uit, laadde de telefoon niet meer op en warmde de koelkast langzaam op. Voor velen duurde dat 8 uur, maar er hebben ook delen van Spanje tot diep in de nacht zonder elektriciteit gezeten. Internet- en telefoonverkeer lagen ook plat.
Vandaag presenteerde de Spaanse minister Aagesen van Energie na zes weken onderzoek een conclusie. Die luidt: Er is geen helder aanwijsbare oorzaak. Het lag in een combinatie van technisch en menselijk falen.
Het begon met een energiecentrale in het zuiden die, gepland, uit werd gezet. Een centrale in de buurt had de stroomvoorziening over moeten nemen. Dat gebeurde niet door een fout in de planning. Daarna ontstond een domino-effect en uiteindelijk werd dat zo groot dat overal de stroom uitging.
Wat de stroomstoring met Spanjaarden deed, legden we eerder al uit:
Matig onderzoekswerk
De Spaanse Consumentenbond OCU vindt het matig onderzoekswerk. Minister Aagesen gaf volgens de OCU een voor leken onbegrijpelijke technische uiteenzetting over 'een multifactoriële oorzaak, stroompieken, kettingreacties en stroomuitval'.
"Consumenten hebben het recht om goed geïnformeerd te worden over wat er is gebeurd, en om voldoende gewaarschuwd te worden over wat ze moeten doen als het nog eens gebeurt. Door beide niet te doen, laat de regering consumenten in de steek", zegt Enrique Garcia van de OCU.
De consumentenorganisatie vindt Spanjes grootste energiebedrijven en netwerkbeheerder RedElectrica aan hun zijde. Ook bij de bedrijven die in Spanje energie maken en distribueren, heerst frustratie over de uitkomst van het onderzoek. Dat onderzoek is volgens energiebedrijven gedaan op basis van onvolledige informatie.
Was alle informatie die bestaat tegen het licht gehouden dan was duidelijk geworden dat de oorzaak ligt in het Spaanse netwerk, zegt Iberdrola, het grootste energiebedrijf van Spanje. Het netwerk is volgens Iberdrola geschikt voor stroom die wordt opgewekt in centrales, maar niet aangepast op stroom die van zonnepanelen en windparken komt.
Geen volledig beeld
Minister Aagesen gaf bij de presentatie van het onderzoek zelf ook aan dat haar conclusies zijn gebaseerd op onvolledige, onjuist aangeleverde en soms onware informatie. Voor het onderzoek vroeg het ministerie van Aagesen 750 miljoen documenten en andere gegevens op bij allerlei partijen die een rol hebben in de energievoorziening, maar er werd door sommigen niet gereageerd.
Iberdrola vreest dat door geen harde conclusie te trekken over de oorzaak, ook geen geld zal worden vrijgemaakt voor investeringen die volgens het energiebedrijf wel nodig is om herhaling te voorkomen.
Dezelfde vrees heeft topman Roberto García Merino van netwerkbeheerder RedElectrica: "Het risico van een nieuwe stroomstoring zoals die van 28 april is er", zegt García Merino.
Het bedrag dat jaarlijks wordt geïnvesteerd in de Spaanse stroomvoorziening is de laatste jaren wel gestegen, van 400 miljoen naar 1,5 miljard euro. Er zijn deskundigen die zeggen dat dat nog niet genoeg is, omdat het stroomnet, onder meer door de toename van datacenters, steeds zwaarder wordt belast en uit zijn voegen barst.
Makkie voor hackers
Het onderzoek mag dan geen duidelijke oorzaak aanwijzen, wel heel duidelijk zijn de onderzoekers over wat zeker niet aan de hand was. Het was op 28 april geen cyberaanval.
Dat had wel gekund, want tijdens het onderzoek bleek dat hackers het Spaanse energienetwerk op verschillende plaatsen vrij makkelijk binnen hadden kunnen komen. Er zijn inmiddels maatregelen genomen om de veiligheid te verbeteren en zo hackers buiten de deur te houden.
