Hans loopt mee met verboden pride in Boedapest: 'Dit gaat over gevaar voor hele EU'

Het is bepaald niet voor het eerst dat Hans Verhoeven uit Amsterdam (foto hierboven) naar een bedreigde lhbti-mars gaat in het buitenland. En hij is - helaas - ook wel wat gewend. "In Tblisi, de hoofdstad van Georgië, werden we opgejaagd door de politie en zijn veel mensen van de lhbti-community in elkaar geslagen."

Dat soort taferelen verwacht hij morgen niet, maar wat het voor hem nu zo pijnlijk maakt: het is de eerste keer dat hij in een land bínnen de EU met een bedreigde pride meeloopt. "Dat in een EU-land seksuele vrijheid en vrijheid van meningsuiting worden onderdrukt, dat pikken we niet."

In Boedapest werd het jaarlijkse evenement voor de lhbti-gemeenschap al 29 keer gehouden, maar dit jaar, heeft de politie het verboden. Dat kan volgens een wet die het parlement in maart heeft aangenomen. De burgemeester van Boedapest trekt zich daar niets van aan en laat het evenement toch doorgaan.

Gezichtsherkenningssystemen

Volgens Viktor Orbán, de premier die lhbti-rechten in Hongarije steeds verder inperkt, kan de politie ingrijpen en de demonstratie beëindigen. Toch zal hij dat niet snel doen. Hongarije is een 'beschaafd land', zei Orbán op de staatsradio.

Wel waarschuwde hij dat het meelopen in de pride-mars in Boedapest 'juridische gevolgen' kan hebben. Er kunnen boetes opgelegd worden en er mogen gezichtsherkenningssystemen ingezet worden.

Waarschuwing voor boetes tot 500 euro

Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Nederland waarschuwt deelnemers aan de pride voor het risico op boetes. "Neemt u deel aan een lhbtiq+-bijeenkomst zoals de Budapest pride van 28 juni 2025? Dan kunt u een hoge boete krijgen. Boetes kunnen oplopen tot 500 euro. Houd er rekening mee dat de Hongaarse politie gebruik kan maken van controle via gezichtsherkenning." 

Het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken gaat een stapje verder en roept Belgen die afreizen op 'de nodige waakzaamheid in acht te nemen en op de hoogte te blijven van de actuele situatie via de media en de sociale media van de ambassade te Boedapest'.

Een radicale nationalistische groep uit Hongarije heeft toestemming gekregen voor een tegendemonstratie morgen. Verhoeven, die naast ondernemer ook ambassadeur van pride Amsterdam is: "Ik vind het wel zorgelijk dat die groep langs de route mag staan. Ik ben gewend dat een tegendemonstratie bijvoorbeeld op een andere plek in een stad is, dus ik ben benieuwd hoe dat gaat lopen. Het zijn dat soort groepen waar we ons zorgen over moeten maken: geweld uit de burgerij, ongecontroleerd en ongecoördineerd, bedoeld om ons pijn te doen."

Veel internationale deelnemers

Aan de andere kant is de internationale solidariteit met de Hongaarse lhbti'ers groot. Tientallen landen hebben hun steun uitgesproken, ook Nederland. Overigens is het onduidelijk of demissionair-staatssecretaris Mariëlle Paul echt meeloopt morgen, dat besluit wordt volgens haar woordvoerder morgen genomen. Hoe dan ook is de verwachting dat er veel internationale deelnemers bij zijn, ook bestuurders en politici uit andere Europese landen en de Europese Unie.

Verhoeven is blij met die aandacht. "Want dit gaat verder dan Hongarije, de normen en waarden van de EU staan hier op het spel. Ook in Polen en Roemenië staan Europese vrijheden onder druk, en we moeten ons realiseren dat wat daar gebeurt ook in andere landen kan gebeuren, ook bij ons."

'Orbán gebruikt aanvallen op lhbti'ers als wapen'

Correspondent Jeroen Akkermans van RTL Nieuws is op dit moment in Boedapest om verslag te doen van de pride. "Hoofdstad Boedapest staat bekend als redelijk liberaal en geldt als veilig voor de lhbti-gemeenschap. De pride gaat ook gewoon door, wat critici ook bedenken om het jaarlijkse evenement te verbieden. Er wordt zelfs een hoge opkomst verwacht. Op het platteland is het anders, openlijk gay zijn is daar niet gebruikelijk en binnen families kan het een probleem zijn."

"Premier Orbán gebruikt zijn aanvallen op lhbti'ers als wapen. Het is een tactiek om mensen tot stellingname te dwingen: zie je de lhbti-gemeenschap niet als een bedreiging voor kinderen dan ben je dus vóór het gevaar voor kids en daarmee wil niemand geassocieerd worden."

'Het geduld raakt op'

"Maar zijn positie is inmiddels verzwakt. In de peilingen ligt zijn partij Fidesz 15 procent achter op de oppositie. Dat heeft te maken met de hoge inflatie, een van de hoogste in de Europese Unie, en de aanhoudende corruptie in het land. Orbán had 15 jaar de tijd om er iets aan te doen, en dat is dus niet gebeurd. Het geduld raakt op." 

"Ook zijn anti-Europahouding stuit op steeds meer tegenstand. De aanpak van Brussel wordt strenger. De EU straft Hongarije bijvoorbeeld voor de stelselmatige uitholling van de rechtsstaat en de structurele inperking van de persvrijheid en heeft daarom zo'n 20 miljard euro aan subsidies geblokkeerd. Een flinke som geld dat Hongarije hard nodig heeft."