Documentaire vanuit Gaza legt gruwelijkheden bloot, de zorg is en was structureel doelwit

De film, die oorspronkelijk in opdracht van de BBC door een onafhankelijke producent werd gemaakt, laat een tijdlijn zien van aanvallen op medisch personeel in Gaza. De makers leggen een systematisch patroon bloot waarbij ziekenhuizen worden gebombardeerd, belegerd en vervolgens bestormd, waarbij artsen en zorgverleners doelwit zijn.

Gerichte aanvallen 

Alle 36 ziekenhuizen in Gaza zouden zijn getroffen. De beelden tonen Israëlische troepen die ziekenhuizen binnenvallen, waarbij artsen worden gearresteerd en in veel gevallen uitgekleed tot op hun ondergoed. 

Ook worden martelingen van zorgverleners in geheime Israëlische gevangenissen getoond, evenals verhoren en vernederingen. Daarnaast bevat de film schokkende beelden van een groepsverkrachting door Israëlische soldaten en zijn beelden te zien van gewonde en gedode kinderen.

Getuigenissen van artsen

Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam herkent het beeld dat de film schetst: "Wat we de afgelopen maanden met grote regelmaat hebben gezien, is dat ziekenhuizen keer op keer zijn gebombardeerd", zegt hij. 

"Zeker de 36 ziekenhuizen zijn bijna volledig buiten gebruik gesteld. Meer dan 14.000 mensen die actief waren in de zorgsector zijn omgekomen. Israël bestempelt ziekenhuizen als militaire doelen, zogenaamd omdat Hamas ze zou gebruiken of dat er tunnels onderdoor zouden lopen. Maar het bewijs daarvoor is vaak erg dun of zelfs helemaal niet geleverd."

Artsen die het geweld overleefden, doen in de film hun verhaal. Zo vertelt arts Khaled Hamouda hoe hij bij een aanval op zijn huis tien familieleden verloor. Een poosje later werd ook het nieuwe huis waar hij naartoe was gevlucht, getroffen door een droneaanval. 

Na het verlies van zijn vrouw en dochter zocht Hamouda zijn toevlucht tot zijn ziekenhuis, maar ook dat werd gebombardeerd en binnengevallen. Hij werd samen met 70 andere artsen opgepakt en mishandeld.

Blik op de ellende

Volgens Nagtzaam biedt de film een directe blik op de ellende die zich in ziekenhuizen afspeelt. "Omdat veel journalisten zijn vertrokken of gedood wordt het steeds moeilijker om volledige informatie vanuit Gaza te krijgen", zegt hij. "Daarom krijgen artsen steeds vaker een dubbele rol: niet alleen verlenen ze medische zorg, maar ze worden ook verslaggevers van de realiteit op de grond."

Orthopedisch chirurg Adnan Al-Bursh, die later in een Israëlische gevangenis overleed, is te horen in een opgenomen telefoongesprek waarin hij zijn kinderen vraagt om voor hun moeder te zorgen. Volgens de film werd hij na zijn arrestatie vernederd, gemarteld en uiteindelijk vermoord.

Een andere zorgverlener vertelt in de film hoe Israëlische artsen hem weigerden te behandelen in detentie. Een Israëlische arts, die anoniem sprak, bevestigde: "Ik ben medeplichtig." Hij voegde toe dat veel Palestijnen in Israël al vóór 7 oktober zijn gedehumaniseerd. "Je kunt bijna alles doen wat je wilt met de inwoners van Gaza."

Een patroon

De documentaire bevestigt bevindingen uit VN-rapporten die aantonen dat er sprake is van een terugkerend patroon. Eerst wordt een ziekenhuis gebombardeerd, dan omsingeld. Vervolgens wordt het terrein aangevallen met tanks en bulldozers, en daarna worden medewerkers gearresteerd. 

"Wat we zien is dat na een aanval de ziekenhuizen volledig buiten werking worden gesteld. Soldaten vernielen de apparatuur en de infrastructuur van het ziekenhuis", zegt Nagtzaam. "Sommige ziekenhuizen zijn eerst bezet en vervolgens bewust opgeblazen, waarmee je niet alleen de huidige zorg vernietigt, maar ook de mogelijkheid om in de toekomst nog zorg te kunnen verlenen."

Nagtzaam: "Zelfs ambulances, als ze duidelijk als zodanig herkenbaar zijn, worden aangevallen."

BBC weigert uitzending

Ondanks herhaalde verzoeken van de makers aan het Israëlische leger om te reageren op de beschuldigingen, weigerde het leger commentaar te geven. De BBC besloot de documentaire te schrappen, met als reden dat het 'de indruk van partijdigheid' zou wekken. 

"We zijn tot de conclusie gekomen dat het uitzenden van dit materiaal het risico met zich meebracht dat er een schijn van partijdigheid zou ontstaan ​​die niet zou voldoen aan de hoge normen die het publiek terecht van de BBC verwacht", schreef de zender in een verklaring. "We willen de artsen en hun bijdragers bedanken en het spijt ons dat we hun verhalen niet konden vertellen. De BBC zal de gebeurtenissen in Gaza onpartijdig blijven verslaan." 

Deze beslissing leidde tot verontwaardiging en interne kritiek binnen de omroep. Channel 4 nam de de documentaire op het laatste moment over.

Rotterdamse arts Salih el Saddy ging naar Gaza om te helpen in het al-Shifa ziekenhuis. Salih laat in onderstaande video zien hoe hij werkte in een door de oorlog ingestorte medische zorg: