John en gezin zwaaiden naar privévliegtuig, minuten later ging het in vuurzee ten onder

De piloten van het Nederlandse privévliegtuigje dat gisteren crashte op de luchthaven London Southend Airport zwaaiden vlak voor het ongeluk nog vriendelijk naar de gezinnen die langs de startbaan stonden. Vooral voor de kinderen die het zagen gebeuren, was de crash een shock, vertelt ooggetuige John Johnson, die als vliegtuigspotter langs het vliegveld stond opgesteld. Inmiddels is duidelijk geworden dat de vier inzittenden zijn omgekomen, waaronder de twee Nederlandse piloten van het toestel.
"Het vliegtuigje taxiede vlak voor ons langs, op minder dan 50 meter afstand", vertelt Johnson aan de telefoon aan RTL Nieuws. "Beide piloten zwaaiden vriendelijk naar de gezinnen die buiten het hek stonden te kijken. Voor ons als vliegtuigspotters, en vooral voor de kinderen, is dat erg leuk. Je hebt op dat moment eventjes een band met elkaar."
'Is het echt gebeurd?'
Des te groter was daarom de schok toen het vliegtuigje, een Beechcraft B200 Super King Air, twee of drie minuten later in een vuurzee ten onder ging, zegt hij. "Het was een onwerkelijk beeld. We waren er met onze zoon van 8 en dochter van 5 jaar oud. Mijn zoon is een vliegtuigfanaat, dit is zelfs zijn favoriete vliegtuig. Dan zie je het opeens misgaan... die enorme vuurzee... iedereen was in shock. Je hoorde iedereen naar adem happen. Mensen schreeuwden 'oh, mijn god, hij is gecrasht'."
Zijn zoon is nu, een dag later, nog steeds in shock, vertelt Johnson. Zijn dochter is nog te jong om werkelijk te beseffen wat er gebeurd is. "Onze zoon vroeg vanochtend toen hij wakker werd: 'Is het echt gebeurd?' We moesten helaas vertellen dat het inderdaad echt gebeurd is. Hij heeft het er moeilijk mee en is nog steeds in shock. We proberen het lot van de piloten bij hem weg te houden, door de nadruk te leggen op het vliegtuig, maar ergens weet hij natuurlijk wel wat er met die mensen gebeurd is."
In deze video vertelt correspondent Anne Saenen dat er nog weinig bekend is over het ongeluk:
Het gezin woont op twintig minuten rijden van de luchthaven, die ten oosten van Londen in het Britse graafschap Essex ligt. Zo eens in de paar weken gaan ze er 'een uurtje' heen om vliegtuigen te spotten. Hij zag daarom al snel dat het vliegtuig een ongewone manoeuvre uitvoerde.
'Neus boorde zich in de grond'
"Kort nadat het vliegtuig van de grond was opgestegen, begon het al naar links te hellen", zegt hij. "Ik zei nog tegen mijn vrouw: 'Dat is een stuk sneller dan anders.' Normaal maken ze meer hoogte voordat ze een bocht maken, maar nu zat hij nog maar op zo'n 100 meter hoogte. Het overhellen naar links zette door, hij verloor steeds meer hoogte, tot het toestel zich met de neus in de grond boorde en explodeerde. Het zal 600 meter van ons af geweest zijn. Hij was zelfs nog binnen de omheining van de luchthaven."
Alle omstanders grepen onmiddellijk naar hun telefoon om het noodnummer te bellen, vertelt hij. "Je weet dat iedereen belt, maar toch voel je dat je dat moet doen. Je kunt verder niets."

Binnen vijf minuten waren brandweer en ambulances ter plaatse. Weer vijf minuten later kwam ook een helikopter op de plek van het ongeluk aan. Kort daarna vertrok Johnson met zijn gezin. Zijn gedachten zijn bij de nabestaanden van de piloten, vertelt hij: "Het is ongelooflijk verdrietig."
Tijdens een persconferentie hebben de Britse autoriteiten bevestigd dat er vier doden zijn gevallen bij de vliegtuigcrash. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat aan RTL Nieuws weten dat er in het vliegtuig twee Nederlanders zaten: de piloot en copiloot van het vliegtuig. De andere twee inzittenden van het toestel waren volgens Sky News medici: een Chileense vrouw en een man 'met een andere Europese nationaliteit'.
Vandaag toch in vliegtuig
Zelf voelt Johnson ook nog steeds de shock, vertelt hij. "Ik heb in mijn leven als militair in oorlogsgebieden en later als politieagent in Londen veel erge dingen gezien, maar dit is anders omdat je in deze situatie helemaal niet voorbereid bent op een ongeluk."
Ongelukkig genoeg moest hij vanochtend zelf in een vliegtuig stappen, van Engeland naar Ierland. "Ik heb het gedaan omdat het voor mijn bedrijf is. Als het voor een vakantie was geweest, zou ik niet in een vliegtuig zijn gestapt. Mijn zoon was bang omdat ik moest vliegen."
Hier zie je beelden van de vuurzee na de crash:
Het gecrashte vliegtuig had volgens luchtvaartdeskundige Joris Melkert 'zeker honderden liters kerosine aan boord'. "Omdat hij nog maar net was begonnen aan de vlucht naar Lelystad, heb je dat wel nodig om het Kanaal over te steken."
Die hoeveelheid vertaalde zich in de enorme vuurzee, legt Melkert uit. "Op zeker moment breekt de vleugel, waarin de kerosine zit. Die komt in contact met de hete uitlaat, en dan is er geen houden aan. Zeker niet bij deze hoeveelheid brandstof."
Medische vlucht?
Het toestel, eigendom van de Nederlandse luchtvaartmaatschappij Zeusch Aviation, wordt veel ingezet voor medische vluchten. Nog steeds is onduidelijk of er behalve de piloten ook passagiers aan boord waren.
De reputatie van deze maatschappij is volgens Melkert goed. Datzelfde geldt voor het vliegtuig zelf, de Beechcraft B200 Super King Air. "Van dit type zijn er duizenden verkocht. De reputatie is goed. In het algemeen is het wel zo dat deze klasse van luchtvaart, de 'lichte luchtvaart' in jargon, of in het Engels 'general aviation', iets minder veilig is dat de grote passagiersluchtvaart."
Vanuit Nederland is de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) inmiddels betrokken bij het onderzoek naar het ongeluk. De Britse Air Accidents Investigation Branch heeft de leiding over het onderzoek.
Over de toedracht is volgens Melkert op dit moment nog geen zinnig woord te zeggen. "Het protocol binnen de internationale luchtvaart schrijft voor de onderzoekers binnen een maand met een eerste feitenrelaas moeten komen. Het eindrapport moet, indien mogelijk, binnen een jaar afgerond zijn."