Staakt-het-vuren in Zuid-Syrië komt voor deze vader te laat: 'Ons leed is niet meer terug te draaien'

Tot nu toe zijn honderden bedoeïenen geëvacueerd, onder wie de 42-jarige Mohamad. Hij woonde in de stad Sweida met zijn vrouw en vier kinderen. Sinds het begin van de gevechten durfde hij zijn huis niet uit vanwege het sektarisch geweld, vertelt hij aan RTL Nieuws. "Maar toen het Syrische leger zich terugtrok, kwamen de militanten van Al-Hijeri. Ze hebben iedereen in elkaar geslagen. Ook de kinderen werden niet gespaard."

Zoontje onthoofd

Met een brok in zijn keel vertelt Mohamad hoe de militanten zijn 2-jarige zoontje hebben vermoord: "Ze trokken hem van de schoot van zijn moeder, liepen met hem naar buiten en onthoofdden hem", vertelt hij tegen RTL Nieuws. "Ik mocht hem niet eens meer vasthouden. Ze namen hem mee om samen met andere bedoeïenen te verbranden."

Mohamad vertelt ook over de verwondingen van zijn 9-jarige dochter: "Ze hebben haar zonder genade geschopt voor mijn ogen", zegt hij. "Haar lichaam zit nu onder de wonden en blauwe plekken."

Al decennia leven druzen en bedoeïenen in Sweida met elkaar op gespannen voet. Het conflict escaleerde ruim een week geleden toen het Syrische leger Sweida binnentrok na een dodelijk incident. Er vielen meer dan duizend doden. 

Wapenstilstand

Gisteren werd een wapenstilstand afgesproken na een akkoord tussen de Syrische regering en een druzenfactie, geleid door sektarisch leider Hikmat Al-Hijeri. Deze groepering bestuurt de provincie Sweida en weigert sinds de val van het Assad-regime onderdeel te worden van de nieuwe Syrische regering. 

Na een week van hevige gevechten lijkt het staakt-het-vuren stand te houden in de zuidelijke Syrische provincie Sweida. Bedoeïenenstrijders hebben zich teruggetrokken uit de provincie en humanitaire hulp is de regio binnengekomen. Toch blijft het staakt-het-vuren broos. Bedoeïenen zeggen in de buurt te blijven om de gevechten te hervatten als de druzenfactie zich niet aan het akkoord houdt.

Mohamad en zijn gezin zijn inmiddels aangekomen in de zuidelijke provincie Daraa. Maar de helse dagen van de gevechten in Sweida gaan niet uit zijn gedachten. "Er werd onophoudelijk geschoten. Overal op straat lagen lichamen van dode mensen."

Voorlopig niet terug

Hij en andere bedoeïenen kunnen voorlopig niet terug naar Sweida. "Het doet me pijn. Ik ben daar geboren en getogen, en heb mijn hele leven daar doorgebracht. We kunnen pas terug als alle gewapende groepen hun wapens definitief neerleggen en de overheid controle over het gebied heeft."

De Syrische Raad van Bedoeïense Stammen dreigt met een 'harde acties' als het bestand zou worden geschonden. Bij de wapenstilstand is ook afgesproken dat de bedoeïense strijders die hun volk te hulp schoten, vertrekken uit de provincie Sweida.

Maar de bedoeïense stamleider Jassem Al-Hudiri zegt tegen RTL Nieuws dat zijn strijders terug zullen gaan naar Sweida als hun tegenstanders het akkoord schenden. "We hopen dat ze zich eraan houden", zegt hij. "We blijven in de buurt van de provincie totdat we zien dat ze hun wapens neerleggen. Anders gaan we opnieuw aanvallen."

De bedoeïenen zullen pas stoppen pas als het onrecht is rechtgezet, zegt arabist Maurits Berger. "Daarom bestaat er een groot risico dat het conflict verder escaleert, vooral als Israël zich er weer in gaat mengen. Bedoeïenen zien dat als een ernstige bedreiging. Ze hebben ervaren dat Israël in staat is hele gebieden plat te bombarderen. Dan zeggen ze: we moeten opkomen voor onze broeders en zusters. Dat maakt de kans op escalatie alleen maar groter."

Sterke onderlinge band

Bedoeïenen hebben volgens Berger een sterke onderlinge band en voelen zich loyaal ten opzichte van elkaar. "Dat verklaart het plichtsgevoel om in actie te komen wanneer ergens anders bedoeïenen in hun ogen onrecht wordt aangedaan. Dat zit diep: als één van ons iets overkomt, komt de hele stam in actie."

Voor Mohamad heeft het conflict sowieso onherstelbare wonden aangericht. "Wat ons is aangedaan, is niet meer terug te draaien", zegt hij.

Wat is er in Sweida gebeurd?

Druzen en bedoeïenen in Sweida leven al decennia met elkaar op gespannen voet. Het conflict escaleerde toen het Syrische leger Sweida binnentrok na een dodelijk incident. Er zijn meldingen van mensenrechtenschendingen door troepen die loyaal zijn aan de regering. 

Afgelopen woensdag voerde Israël luchtaanvallen uit op doelen in Damascus en op Syrische troepen in Sweida om de druzenfactie van Al-Hijeri te steunen. Waarom Israël dat doet, kun je zien in deze video. De bombardementen dwongen het Syrische leger zich terug te trekken. Daardoor kregen de druzen de ruimte voor wraakaanvallen op bedoeïenen.

Volgens het Syrische Netwerk voor Mensenrechten waren er bijna tweehonderd executies. Kinderen en baby's werden niet gespaard. In totaal kwamen 1120 mensen om sinds de confrontaties op 13 juli in Sweida uitbraken.

Als reactie riepen vrijwel alle bedoeïenenstammen in Syrië op tot mobilisatie. Duizenden strijders trokken richting Sweida om hun mede-bedoeïenen te beschermen. Nu is er een wapenstilstand afgesproken tussen beide groepen, dat volgt op een staakt-het-vuren tussen Syrië en Israël. 

Het akkoord bestaat uit vier fasen. De eerste fase is afgerond: het stoppen van de gevechten tussen de druzenfractie en de bedoeïenenstammen en de terugtrekking van de bedoeïenenstrijders. In de tweede fase, die nu gaande is, mogen hulpkonvooien de provincie binnenkomen. 

In de derde fase worden de overheidsinstanties in de provincie geactiveerd en de veiligheidsdiensten van de Syrische regering verspreid over de regio. In de laatste fase worden krijgsgevangenen van zowel de bedoeïenen als de druzen vrijgelaten, en zal de Syrische overheid de mensen berechten die verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen.

Vorige week viel Israël het ministerie van Defensie in de Syrische hoofdstad Damascus aan. Dat was live te zien op de Syrische televisie. Ook bij het presidentiële paleis werd een luchtaanval uitgevoerd. Bekijk de beelden hier: