Legers Rusland en Belarus oefenen aan Poolse grens, spanning loopt op
Vandaag begint in Belarus een grote militaire oefening. Duizenden militairen uit Rusland en Belarus testen samen oorlogsscenario's, op enkele tientallen kilometers van de grens met Polen. "Zo’n oefening verhoogt altijd de spanning, ongeacht wat er gebeurt".
Polen stond al op scherp, na het binnendringen van Russische drones in het Poolse luchtruim, afgelopen woensdag.
De oefening draagt de naam Zapad 2025. "Dat is natuurlijk duidelijk een vinger richting de NAVO", zegt Hans van Koningsbrugge, hoogleraar geschiedenis en politiek van Rusland aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Zapad betekent Westen. Er wordt geoefend met een verdedigende en een aanvallende partij. En de aanvaller komt dan wel uit het Westen." En dat Westen, de NAVO voorop, kijkt met argusogen toe.
De legers van Rusland en Belarus houden deze gezamenlijke oefening ongeveer om de vier jaar. De vorige keer was in 2021, enkele maanden voor de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022. Aan Zapad 2021 deden 200.000 militairen mee.
Maar dat zijn er deze keer een stuk minder, zegt hoogleraar Van Koningsbrugge. "Vorige keer waren de oefeningen in Belarus een voorbode op de invasie. Nu is die oorlog nog gaande en bestaat Zapad uit kleinschaligere oefeningen. Het is minder groot dan het was, het gaat om ettelijke duizenden soldaten." Volgens Belarus zullen er maximaal 13.000 militairen meedoen.
Grenzen gesloten
Toch heeft Polen vanwege Zapad 2025 de grenzen gesloten. "Polen is natuurlijk voorzichtig", zegt Van Koningsbrugge. "Er wordt niet gedacht aan een inval, maar wel aan een provocatie. Het besluit om de grenzen te sluiten was al genomen voordat de Russische drones het Poolse luchtruim binnenkwamen."
Maar dat incident zal de noodzaak om voorzichtig te zijn alleen maar benadrukt hebben. "Het is het zekere voor het onzekere nemen. Want als er wat gebeurt dan is het Poolse leger in ieder geval paraat om op te treden."
Overigens was de grens met Belarus - ook zonder oefening - al voor een groot deel dicht, sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Net als de Baltische Staten legt Polen versterkingen aan bij de grenzen. Het land bouwt aan het zogenoemde Oost-Schild, verdedigingswerken aan de grens met Belarus en de Russische exclave Kaliningrad.
Estland, Letland en Litouwen doen hetzelfde, dat wordt de Baltische Verdedigingslinie genoemd. Ook die ligt aan de grens met Belarus en de exclave Kaliningrad, maar ook direct aan de grens met Rusland. Vorig jaar is er begonnen met de bouw van de Baltische Verdedigingslinie.
Defender-25
Ook Polen is vorig jaar begonnen met het bouwen van de verdedigingslinie. Het Oost-Schild kost meer dan 2 miljard euro en zou in 2028 klaar moeten zijn. Het bestaat uit onder meer hekken, greppels, anti-tankversperringen en later waarschijnlijk ook landmijnen. Polen heeft daarom het verdrag dat het gebruik, de productie en de aankoop van landmijnen verbiedt, opgezegd. Ook Estland, Letland, Litouwen en Finland hebben dat gedaan; landmijnen worden gezien als een belangrijk middel om Russische troepen te kunnen tegenhouden.
Maar het leggen van landmijnen is iets voor de langere termijn. Op de korte termijn houdt Polen z'n eigen militaire oefening, in samenwerking met ander NAVO-landen: Iron Defender-25. Daar doen meer dan 30.000 militairen aan mee. Iron Defender-25 is dus de tegenhanger van Zapad 2025. Die Russische oefening duurt nog tot en met dinsdag 16 september.
RTL Nieuws sprak afgelopen week met inwoners van Polen over de dreiging:
