Steeds meer Israëlische soldaten, en hun moeders, zeggen 'nee' tegen de oorlog in Gaza: 'Het moet gewoon stoppen'

Ze leeft elke dag in onzekerheid. Paula Keusch, moeder van een zoon die in Gaza vecht. "Iedere moeder met een kind daar, allemaal weten we dat het niet de vraag is of, maar wanneer je kind in de oorlog wordt gedood", zegt Keusch, in tranen, tegen persbureau AP.

'Als je slaapt, slaap je niet echt'

Altijd de angst dat er een slecht bericht kan komen. "Elk moment leef je met het idee dat buiten een auto kan stoppen. En als je slaapt, slaap je niet echt. Je kan elk moment een klop op de deur verwachten", zegt Keusch, die je hieronder op de foto ziet.

"Het moet stoppen, het moet gewoon stoppen", zegt Noorit Felsenthal-Berger, moeder van twee zoons, wanhopig. Ze is bang dat haar jongste zoon weer terug moet. "Ik heb zelfs gedacht om zijn been te breken, een arm, of hem zo te verwonden dat hij niet terug hoeft te gaan."

De 22-jarige zoon van Yifat Gadot diende negen maanden in Gaza. Volgens haar zoon zijn de soldaten daar levende schietschijven. Sinds het begin van de oorlog zijn meer dan 450 soldaten gesneuveld. 

Duizend ouders sloten zich aan

"Ik zei tegen mijn zoon; wij moeders zullen alles doen om je uit Gaza te halen, en je te redden van deze politieke oorlog", zegt Gadot. 

De moeders maken deel uit van een groep met de naam 'Ouders van Soldaten Schreeuwen Genoeg'. Ze demonstreren met de leus Save our Souls, oftewel SOS. Zo'n duizend ouders hebben zich er bij aangesloten. Al wil dat niet zeggen dat al hun zoons en dochters ook echt dienstweigeren.

Dat doen wel de 360 militairen die zich hebben aangesloten bij de groep Soldaten voor Gijzelaars. Een van hen is de 28-jarige Avshalom Zohar Sal (verderop bellend op de foto), die als arts en soldaat meerdere keren in Gaza was. Het viel hem op dat ze werden gestuurd naar gebied waar ze al eerder hadden gevochten. "Breng me niet in de positie dat ik moet besluiten of ik mijn leven weer moet riskeren", is zijn boodschap aan de legerleiding.

Minder soldaten komen opdagen

Het Israëlische leger heeft onlangs 60.000 reservisten opgeroepen. Maar steeds minder soldaten komen opdagen. De nationale omroep Kan schatte onlangs dat bijna de helft geen gehoor geeft aan de oproep, anderen bronnen houden het op 30 procent.

Correspondent Midden-Oosten Pepijn Nagtzaam: "Bijzonder in een land waar het leger heilig is, en iedereen de plicht voelt om het land te verdedigen. Reservist zijn is belangrijk voor je sociale en maatschappelijke status. Het is al een grote stap om kritiek te hebben op het leger, maar een nog grotere stap om te zeggen dat je niet meer meedoet. Een moeilijke keuze, maar het geeft aan dat mensen het niet meer zien zitten."

Hij vervolgt: "Niemand weet precies hoeveel reservisten nu komen opdagen. Het leger heeft de cijfers, maar publiceert die niet. Een vrij kleine groep weigert actief. Maar er is een veel grotere groep, de stille weigeraars, die je niet hoort. Maar die bij hun commandanten aangeven dat ze niet meer willen. Of niet zo lang."

Ook meer militairen keren zich af van de oorlog. Dat zie je in onderstaand interview met een oud-militair. RTL Nieuws sprak hem halverwege juli:

Volgens Nagtzaam is er sprake van oorlogsmoeheid in Israël. "Een kleine groep vindt het gedrag van het leger moreel fout en weigert daarom. Maar veel anderen zijn het niet eens met de strategie. Ze vinden dat er beter onderhandeld kan worden over de gijzelaars. Ze zien het nut van de oorlog niet meer in. Het leger heeft in de zomer van 2024 al gezegd dat in Gaza gewonnen is wat er te winnen valt. En toch worden ze weer teruggestuurd."

'Ze hebben geen zin meer'

Hij zegt: "Sommigen dienen al meer dan 250 dagen. Ze zijn moe, hebben er geen zin meer in. Reservisten zijn burgers die in oorlogstijd worden opgeroepen. De meesten kunnen al die tijd niet naar werk, of hun zaak. De belasting voor hun families is groot."

Een tekort aan reservisten kan op termijn een probleem worden voor het Israëlische leger, denkt Nagtzaam. "Israël is niet alleen in Gaza actief, maar op veel meer plekken. Op de Westelijke Jordaanoever, waar ze de bezetting in stand houden met checkpoints, de grenzen bewaken en operaties uitvoeren in steden.  In Syrië en aan de grens met Libanon. Het leger heeft de reservisten nodig."

20 zouden nog in leven zijn

Ondanks alle protesten, van families van gijzelaars, en zelfs van de legertop, wil premier Netanyahu dat de oorlog in de Gazastrook door gaat. Met een grote aanval op Gaza-Stad. Hij zegt zo de bijna 50 gijzelaars uit Gaza terug te willen halen. Naar schatting 20 zouden er nog in leven zijn. Ook gaan er in de regering steeds meer stemmen op Gaza blijvend te bezetten.

Dit alles tot afgrijzen van de moeders van de soldaten. "We willen niet dat onze kinderen voor niks sterven. We willen niet dat onze corrupte en extremistische regering de gijzelaars opoffert, die al anderhalf jaar geleden levend terug hadden moeten keren. We willen dat onze soldaten nu uit Gaza terugkeren", zegt Yifat Gadot. Maar de kans dat dat snel gebeurt lijkt erg klein.