Zware aanhoudende bombardementen op Gaza-Stad, Israël spreekt van 'intensieve operatie'

1. Wat is er aan de hand rond Gaza-Stad?

"Israël doet wat het beloofd heeft dat het zou gaan doen: de inname van Gaza-Stad. Hier hebben ze zich lang op voorbereid."

"Zo'n aanval verloopt steeds via hetzelfde draaiboek", zegt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam. "Eerst zware bombardementen, dan een oproep om te vertrekken en daarna trekt het Israëlische leger wijk voor wijk door de stad."

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu bevestigt dat het leger een 'intensieve operatie' is begonnen. De explosies waren afgelopen nacht op tientallen kilometers buiten Gaza te horen. "Bij zulke bombardementen wordt vitale infrastructuur verwoest, waardoor mensen wel op de vlucht móeten slaan."

"Bij deze aanval zijn bewust woontorens onder vuur genomen met als rechtvaardiging dat ze worden gebruikt door Hamas, zonder dat het Israëlische leger daar bewijs voor levert. Die torens boden huisvesting aan honderden gezinnen. Tienduizenden Gazanen zijn weer op de vlucht geslagen, wetende dat ze op de volgende plek ook niet lang veilig zullen zijn."

2. Wat gebeurt er met de achterblijvers in Gaza-Stad?

De 800.000 tot 1,1 miljoen inwoners van Gaza-Stad zijn 'overwegend moe', zegt Nagtzaam. De hoop op een staakt-het-vuren is vervlogen sinds de Israëlische luchtaanval op de leiding van Hamas in Qatar, vorige week dinsdag.

Alle inwoners van Gaza-Stad zijn door Israël opgeroepen te vertrekken. Al zijn er volgens hulporganisaties geen veilige plekken waar ze naartoe kunnen vluchten. 

"Palestijnen zijn de afgelopen twee jaar de hele Gazastrook doorgereisd. Veel van hen willen niet meer op de vlucht. Sommige mensen zijn wel tien tot twintig keer verplaatst. Ze kunnen nog wel naar het zuiden, maar ten eerste is het daar al overvol. En ten tweede zijn de omstandigheden daar verschrikkelijk. Ze blijven achter met gevaar voor eigen leven."

3. En waar komen de vluchters terecht?

85 procent van Gaza wordt door Israël bezet. Mensen kunnen alleen nog naar het zuiden. Er zijn nog drie plekken waar Palestijnen naartoe kunnen: Gaza-Stad, Deir al-Balah en een gebied bij Al Mawasi. 

"Die gebieden zijn stuk voor stuk overbelast. Overal waar je kijkt wonen mensen in geïmproviseerde tenten dicht op elkaar. Er zijn veel meer ontheemden dan die gebieden kunnen herbergen. Er is te weinig zorg beschikbaar, te weinig eten, te weinig schoon drinkwater en te weinig sanitaire voorzieningen. Maar een alternatief is er niet."

4. Kunnen we spreken van genocide?

Onafhankelijk van deze laatste aanval bracht een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties vanochtend een rapport uit. Daarin concludeert die commissie dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. 

"Er vindt een genocide plaats in Gaza", zegt voorzitter Navi Pillay van de onafhankelijke internationale onderzoekscommissie voor de bezette Palestijnse gebieden. "De verantwoordelijkheid voor deze gruweldaden ligt bij de hoogste Israëlische autoriteiten, die al bijna twee jaar een genocidale campagne voeren met het specifieke doel om de Palestijnse bevolking in Gaza te vernietigen."

De commissie is onafhankelijk en spreekt officieel niet namens de Verenigde Naties. Israël heeft meermaals ontkend zich schuldig te maken aan genocide.

In het rapport staan voorbeelden van onder meer het doden van burgers en het tegenhouden van hulpgoederen. Sinds het begin van de oorlog in de Gazastrook zijn in het gebied ongeveer 65.000 doden gemeld.

Landen die nu nog achter Israël blijven staan, hebben wel wat uit te leggen, zeggen deskundigen.

Volgens Göran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, zal het rapport landen dwingen om kritisch naar hun eigen rol te kijken. "Er zijn landen die achter Israël blijven staan, zoals de Verenigde Staten. Er zijn landen in beweging, zoals Nederland. En er zijn landen die het moeilijk vinden om stelling te nemen, zoals Duitsland. Landen kunnen zich nu niet meer verschuilen achter de vraag: is het wel genocide?"

Wel of geen genocide?

"Israël ziet dit soort rapporten, zeker uit de hoek van de VN-mensenrechtenraad, als subjectief", zegt Peter Malcontent, expert op het terrein van het Israëlisch-Palestijnse conflict van de Universiteit Utrecht. "Het is een ander verhaal voor landen die worstelen met de kwestie: genocide of niet? Er waren al belangrijke organisaties die in de richting van genocide wezen. Deze commissie zegt keihard: er wórdt genocide gepleegd."

Juridisch is er officieel pas sprake van genocide wanneer het Internationaal Strafhof in Den Haag dat zo beoordeelt. Dit rapport is dus niet het definitieve oordeel. Maar landen die achter Israël blijven staan, hebben wel wat uit te leggen, zegt Malcontent. "Die landen zullen aan critici moeten verdedigen waarom ze niet ingrijpen: nu of later, als zou blijken dat ze aan de verkeerde kant van de geschiedenis zijn terechtgekomen."

Kolonistenleider Daniella Weiss heeft vergaande plannen voor de bezetting van Gaza. En de extreme politica heeft de politieke wind in eigen land mee. RTL Nieuws sprak met haar: