Gen Z'ers in Marokko straat op voor vrijheid en rechtvaardigheid, boos vanwege WK

"Vrijheid, waardigheid en sociale rechtvaardigheid", klinkt het deze week in de Marokkaanse straten. De afgelopen drie dagen gingen honderden jongeren in zeker elf steden de straat op. Ze verenigden zich onder de naam GenZ 212, een verwijzing naar generatie Z, waarmee personen geboren tussen 1997 en 2012 worden bedoeld.

Overheid nalatig

Aanleiding voor de protesten was de dood van acht zwangere vrouwen na keizersnedes in een openbaar ziekenhuis in Agadir. "Maar niet alleen over het zorgsysteem zijn de jongeren ontevreden", zegt Marokkodeskundige Paolo de Mas. Ook werkloosheid, ongelijkheid en de gebrekkige voorzieningen op het platteland vormen een heikel punt. "Er heerst een gevoel dat de overheid nalatig is. Elk nieuw voorval voedt die onrust."

Ook Nour uit Agadir (vanwege veiligheidsoverwegingen niet zijn echte naam) doet mee aan de demonstraties. Tijdens een eerder protest werd hij gearresteerd. De politie liet de twintiger pas weer gaan na het verwijderen van demonstratiefilmpjes op zijn mobiel.

Afgestudeerd maar geen baan 

"We eisen fundamentele rechten zoals onderwijs en gezondheidszorg, en bekritiseren tegelijkertijd de hoge kosten van levensonderhoud, de ongelijkheid en de werkloosheid", zegt Nour tegen RTL Nieuws.

Zelf zag hij de gebreken in het onderwijs van dichtbij in de collegebanken. "Overvolle klassen, een gebrek aan middelen, en uiteindelijk een diploma dat nauwelijks deuren opent op de arbeidsmarkt. Dit alles zorgt voor veel onzekerheid en frustratie bij mijn generatie."

Want een afgeronde studie is geen garantie op een baan, weet Nour uit ervaring. Met een onderwijsbachelor op zak, maar een gebrek aan vacatures, zoekt hij nu noodgedwongen naar een master. In Marokko ligt de jeugdwerkloosheid op bijna 36 procent. En van de afgestudeerden heeft zo'n 20 procent geen baan. 

Voetbal versus verzorgingsstaat

In zijn stad Agadir liepen de gemoederen over de zorg twee weken geleden nog hoog op. Het kwam door de dood van acht zwangere vrouwen na keizersnedes in een openbaar ziekenhuis. Ook bij ziekenhuizen in andere steden vonden de afgelopen weken protesten plaats.

"Stadions zijn er, maar waar zijn de ziekenhuizen?" riepen de jongeren van GenZ 212. Ze linken het gebrekkige zorgsysteem direct aan het WK dat hun land in 2030 organiseert, samen met Portugal en Spanje. "Dat komt omdat ze de kosten ervan zien", legt De Mas uit.

Marokko bouwt zeker drie nieuwe stadions en renoveert of breidt er ook minstens zes uit. Niet alleen het WK krijgt kritiek, ook de Africa Cup wordt bekritiseerd. Dat Afrikaanse toernooi organiseert Marokko dit jaar. "En ook al zijn ze er nog zo trots op", vervolgt Paolo, "de kosten voor die evenementen leiden wel tot discussies."

"Het maakt me boos", zegt Nour. "Het is diep onrechtvaardig om te zien dat enorme bedragen worden uitgegeven aan spectaculaire evenementen, terwijl gezinnen van alles tekortkomen, net zoals ziekenhuizen en scholen." 

Met de juiste investeringen hoopt Nour dat de ongelijkheid in zijn land kleiner wordt. Die groeiende kloof tussen arm en rijk is volgens Marokko-deskundige De Mas een van de grootste zorgen die er leven. "Zelfs de koning benoemde het tijdens zijn troonrede eind juli." 

Daarin gaf hij aan dat het economisch niet per se zo slecht gaat met Marokko, maar dat de steeds grotere financiële tegenstellingen in welvaart en welzijn in de samenleving wel een probleem vormen. "En hoe groter die kloof, hoe groter de onrust," concludeert De Mas.  

Woede groter dan angst

Vanavond gaat Nour opnieuw naar een demonstratie, zelfs al is hij de vorige keer gearresteerd. "Dat was een traumatische ervaring, mensen werden geslagen, ook vrouwen en kinderen. En dat terwijl demonstreren een recht is in ons land."

Deze keer zal hij zich iets meer op de achtergrond houden. "Ik ben bang om opnieuw te worden gearresteerd, maar de woede en de behoefte om onze rechten te laten horen zijn sterker."

Niet alleen in Marokko laten gen Z'ers van zich horen. Bekijk hier hoe ze ook in Nepal  massaal de straat opgingen.