Man geëxecuteerd met stikstof in de VS: 'De ergste tot nu toe'
In de Amerikaanse staat Alabama is voor de vierde keer dit jaar is een doodstraf uitgevoerd met stikstof. Volgens iemand die erbij was, duurde het 16 minuten voor de man dood was. De methode is zwaar omstreden: de VN beschouwt het als een vorm van marteling.
De 54-jarige Anthony Boyd zou in 1993 een man levend hebben verbrand, iets dat hij zelf altijd heeft ontkend. Toch werd hij in 1995 ter dood veroordeeld. Gisteren, 30 jaar na de uitspraak, is het vonnis voltrokken met een stikstofmasker. Bij deze methode krijgt de terdoodveroordeelde een masker op waar stikstof in wordt geblazen, waardoor hij alleen dat gas inademt en overlijdt. Stikstof is op zichzelf niet giftig, maar met deze methode wordt het dodelijk, omdat de stikstof de zuurstof vervangt.
Alabama was in 2024 de eerste staat waar een doodstraf werd uitgevoerd door middel van stikstof. De methode is ook toegestaan in Mississippi, Oklahoma, Utah en South Carolina.
Er zijn meer manieren om de doodstraf uit te voeren en welke wordt gebruikt, verschilt per staat. "De meest gangbare en humane methode is via een dodelijke injectie", zegt Joop Bouma, auteur van het boek 'de dood als straf'. "Maar de farmaceutische industrie is er niet happig op dat hun middelen worden gebruikt voor iets waar ze niet voor bedoeld zijn, zoals het doden van mensen tegen hun wil. Daarom verkopen ze niet vaak en graag aan het gevangeniswezen. Overigens hebben ze dat lange tijd wel stiekem gedaan, maar het veroorzaakte onrust toen dat uitlekte."
'Niemand wil bloed zien'
Alabama moest alternatieven bedenken en kwam daarvoor uit bij stikstof, zegt Bouma: "Niemand wil bloed zien, daarom is het vuurpeloton impopulair. De elektrische stoel is gelukkig al enkele jaren niet meer gebruikt en dood door ophanging is ook heel zeldzaam geworden."
De staat beschrijft de executie via stikstof als 'de meest pijnloze en humane executiemethode die de mens kent'. De Verenigde Naties daarentegen noemt de methode marteling, omdat er zeer pijnlijke complicaties bij kunnen optreden. Bij de eerste keer dat het werd toegepast, vorig jaar, was de terdoodveroordeelde bovendien nog minutenlang bij bewustzijn. Pas na 22 minuten werd hij doodverklaard.
Meer dan kwartier lijden
Dat is waarschijnlijk ook bij Boyd gebeurd, zegt dominee Jeff Hood. Hij stond Boyd bij toen hij stierf. Hij was ook aanwezig bij de eerste executie met stikstofgas in de VS. "Dit is de ergste tot nu toe", zegt Hood tegen AP. Volgens hem was er sprake van 'een bepaald bewustzijnsniveau gedurende ten minste 16 minuten', waarbij Boyd communiceerde door met zijn benen te bewegen. "Ik vind dat ze absoluut incompetent als het gaat om het uitvoeren van deze executies", vertelt Hood. De staat Alabama zegt juist dat alles goed is verlopen.
Als Boyd heeft geleden, dan is dat in strijd met de Amerikaanse grondwet. Die schrijft voor dat er geen 'wrede en ongebruikelijke straffen worden toegepast'. "De methode met het stikstofmasker is nu acht keer toegepast en de reacties zijn niet positief. Het zou wel eens een keer afgelopen kunnen zijn, maar je weet het nooit, de staten mogen zelf beslissen", zegt Bouma. "In een beschaafd land martel je geen mensen natuurlijk", oordeelt Bouma. "Maar goed, in een beschaafd land heb je misschien ook geen doodstraf."
