Megawinst verkiezingen: Argentinië kiest voor radicale koers Milei

'Lang leve de vrijheid!' riep de Argentijnse president Milei tegen een juichend publiek. Zijn partij, La Libertad Avanza, kreeg zo'n 41 procent van de stemmen, tegen 34 procent voor de grootste oppositiepartij. Daarmee gaat zijn partij van 37 naar 64 zetels in het Huis van Afgevaardigden (van de 127 beschikbare zetels) en van 7 naar 13 zetels in de Senaat (van de 24 beschikbare zetels).

De uitslag bevestigt dat een groot deel van de Argentijnse bevolking nog achter zijn radicale hervormingsagenda staat – ondanks de sociale onrust, corruptieschandalen en economische onzekerheid.

Bekijk in deze video de reacties in Argentinië én Amerika op de overwinning van Milei.

'Kettingzaag'-bezuinigingen

De uiterst rechtse Milei werd eind 2023 verkozen tot president. Tijdens zijn campagne ging hij bij bijeenkomsten rond met een kettingzaag - een passend symbool voor zijn bezuinigingsbeleid. Hij beloofde daarmee de Argentijnse economie te herstellen en de inflatie te bestrijden. 

Argentinië kampt al langer met torenhoge inflatie - meer dan 200 procent bij Mileis aantreden. Na twee jaar lijkt zijn radicale bezuinigingsbeleid effect te hebben. De inflatie is gekelderd naar 31.8 procent - het laagste cijfer in zeven jaar. Ook sloot Argentinië vorig jaar af met een begrotingsoverschot in plaats van een tekort. Dat was voor het eerst in 15 jaar.

Maar zijn beleid had ook een keerzijde. Milei kortte fors op pensioenen, sociale voorzieningen en subsidies. Dertigduizend ambtenaren werden ontslagen. De armoede liep in de eerste maanden van zijn termijn fors op. Daarbovenop kwam een corruptieschandaal rond zijn zus, die ook zijn stafchef is.

Daardoor groeide de oppositie tegen Mileis hervormingen. Maar met deze verkiezingswinst heeft hij nu meer ruimte om zijn hervormingen door te voeren, met minder tegenstand in het parlement. 

"Maar hij heeft ook niet een directe absolute meerderheid waarmee hij alles kan doordrukken wat hij wil", zegt Michiel Baud, hoogleraar Latijns-Amerika studies aan de Universiteit van Amsterdam. "Hij zal nog steeds moeten gaan onderhandelen met andere partijen, met name de conservatieve partij van ex-president Macri."

Het Trump-effect

De Amerikaanse president Trump feliciteerde Milei vandaag met zijn overwinning: "Hij doet het geweldig!" Volgens Baud bleek de steun van Trump cruciaal, zowel voor de verkiezingen, als vooral voor zijn beleid.

Eerder kelderde de Argentijnse peso naar beneden nadat Milei de provinciale verkiezingen in de hoofdstad Buenos Aires had verloren. Financiële markten vreesden voor politieke onzekerheid. Om Mileis beleid te redden, maakte de VS 40 miljard dollar aan financiële steun vrij voor Argentinië. Daarmee zou Amerika peso's opkopen en 20 miljard dollar beschikbaar stellen via een zogenoemde swaplijn, waarbij peso's worden uitgeruild voor dollars. 

Trump maakte zijn steun voor Milei duidelijk, op één voorwaarde: "Als hij wint, blijven we bij hem. Als hij niet wint, zijn we weg." En dat winnen deed hij. "Die 20 miljard is niet niks. Ik denk dat dat dus uiteindelijk voor hem licht gunstig heeft gewerkt", vertelt Baud.

Dat gebeurde ondanks kritiek van de oppositie over buitenlandse inmenging en anti-Amerikaans sentiment onder een deel van de bevolking. "Die onverholen steun van Trump aan het beleid van Milei heeft toch wel een aantal mensen eieren voor hun geld laten kiezen."

Met een versterkt mandaat en internationale steun lijkt Milei vastberaden om zijn hervormingsagenda door te zetten. Het is nu aan hem om de Argentijnse economie te stabiliseren, zegt Baud: "Hij zal nu toch moeten gaan deliveren, om het maar zo te zeggen."