Trump dreigt met test kernwapens: 'Hij laat zien hoe machtig zijn leger is'
Gaat de VS voor het eerst in meer dan dertig jaar weer een kernwapen testen? Als het aan president Donald Trump ligt wel. Hij heeft het ministerie van Defensie hiervoor de opdracht gegeven. Welk signaal wil Trump hiermee afgeven?
Sinds 1945 zijn er wereldwijd meer dan 2000 kernproeven uitgevoerd. Maar in de jaren negentig stopten nagenoeg alle landen ermee, alleen Noord-Korea ging door. Delivery systems, manieren waarop een kernbom vervoerd kan worden, worden nog wel regelmatig getest, maar dan zonder kernkoppen erop.
De laatste Amerikaanse proef was in 1992. In september dat jaar stemde het Amerikaanse Congres voor een opschorting van alle nog geplande tests, tegen het beleid van toenmalig president Bush in. De reden daarvoor: "De ontbinding van de Sovjet-Unie en het feit dat het Amerikaanse volk een vermindering van kernwapens in de wereld wil zien'" schreef The Washington Post destijds.
Trump laat tanden zien
Volgens Trump zijn 'andere landen' nu weer begonnen met kernproeven, zo schrijft hij op Truth Social. Daarmee doelt hij waarschijnlijk op een nucleair aangedreven torpedo - de zogenoemde Poseidon - die Rusland deze week testte. Deze onderwaterraket kan worden voorzien van een kernkop. Volgens het Kremlin was die test niet bedoeld als kernwapenproef.
Trump deed de aankondiging van nieuwe kernproeven vlak voor zijn ontmoeting met de Chinese president Xi Jinping. "We moeten dit daarom vooral zien als een vorm van diplomatie, denk ik", zegt Amerikacorrespondent Erik Mouthaan. "Hij wil zijn tegenstanders eraan herinneren dat Amerika het grootste kernwapenarsenaal ter wereld heeft. Door dit even te laten vallen, stipt hij dat weer even aan."
En er zijn redenen om dat te doen. "Sowieso wil Trump overkomen als een sterke leider, maar hij is natuurlijk ook de afgelopen dagen op bezoek geweest bij meerdere Aziatische bondgenoten. Die landen maken zich zorgen om de militaire activiteiten van China, bijvoorbeeld in de Zuid-Chinese Zee", vertelt Mouthaan. "De VS heeft met meerdere van die landen de afspraak dat ze ingrijpen als ze worden aangevallen. Daarom laat Trump nu zien hoe machtig zijn leger eigenlijk is."
China's kernkoppen
Trump maakt zich bovendien zorgen om het Chinese nucleaire programma. Het nucleaire arsenaal van China staat wereldwijd op plek drie, ruim achter de VS en Rusland. Maar China komt snel dichterbij en zou over vijf jaar naast de VS kunnen staan, zegt Trump.
"China bouwt inderdaad kernwapens. Maar een deel van die ontwikkelingen zijn staatsgeheim, dus ik kan de claim van Trump moeilijk beoordelen", zegt China-correspondent Roland Smid. Over de reden dat de Chinezen kernwapens produceren, zijn ze dan weer niet geheimzinnig. "Niemand mag aan China komen, ze zetten alles op alles om hun authenticiteit te behouden", vertelt Smid. "Ze zeggen daar wel altijd bij vredelievend te zijn."
Wapenwedloop
Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov heeft al meermaals aangegeven dat als een land proeven met kernwapens uitvoert, Rusland dat ook zal doen. Het voedt de vraag of er een hernieuwde wapenwedloop komt. Kernwapenexpert Davis Ellison van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) heeft daar grote zorgen over: "Zodra je kernkoppen gaat tellen, denk je weer in termen van het winnen van een nucleaire oorlog."
Toch ziet Mouthaan dat niet gebeuren. "Dit is niet morgen gedaan. Op de plek waar deze proeven zouden moeten plaatsvinden, zal er veel verzet tegen zijn. Bovendien heeft Trump het niet nodig: de VS heeft ook zonder atoombommen een heel sterk leger."
Stoere praat of niet, Ellison heeft er grote problemen mee. "Ik zie het praktisch nut van proeven niet in, want alle kennis die ze kunnen opdoen, hebben ze al. Het is dus gewoon niet nodig en je provoceert er alleen maar andere landen mee. De Amerikanen hebben altijd volgehouden dat zij 'de verantwoordelijke nucleaire macht' zijn, maar als ze dit echt gaan doen, vind ik dat behoorlijk onverantwoordelijk."
Tests gebeuren ondergronds
Betekent de terugkeer van de atoombom ook de we binnenkort weer foto's zien van grote explosies? Dat is onwaarschijnlijk. "Dit soort tests worden, als ze al plaatsvinden, ondergronds gedaan. Ook de laatste Amerikaanse tests waren ondergronds", vertelt Ellison. De reden daarvoor laat zich raden: de impact op de omgeving is een stuk minder dan als je het bovengronds of in het water doet.
"De bommen gaan af in robuuste, ondergrondse bunkers. Die liggen op erg afgelegen plekken, zoals de woestijn in Nevada of New Mexico", zegt Ellison. De explosie is weliswaar zo hard dat die een aardbeving veroorzaakt, maar er is geen nucleaire neerslag (fall-out), zoals bij een paddenstoelwolk.
In die ondergrondse bunkers worden vaak worden drie dingen getest, legt Ellison uit: "Allereerst of het explosief daadwerkelijk afgaat. Daar ben je snel achter. Daarnaast testen ze de straling die vrijkomt en tot slot de kracht van de explosie en of die overeenkomt met wat de kracht zou moeten zijn."
