China wil krimp bevolking tegengaan met prijsverhoging condooms
China heeft een opvallende manier bedacht om de geboortecijfers op te krikken: maak anticonceptie gewoon wat duurder. Vanaf 1 januari betaal je in China 13 procent meer voor condooms en de pil. Deze producten zijn voortaan niet meer btw-vrij. Het is onderdeel van het grote plan van de overheid om Chinezen weer aan het baren te krijgen.
Voorbehoedsmiddelen zijn in China goedkoop. Condooms kostten vaak nog geen euro. Dat was geen toeval, maar beleid. Tijdens het beruchte eenkindbeleid – waarbij gezinnen jarenlang niet meer dan één kind mochten hebben – werd anticonceptie juist actief aangemoedigd. Minder baby's betekende een behapbare bevolkingsgroep, was het idee. En dus hoefde je er geen belasting over te betalen.
Maar de tijden zijn veranderd. China kampt nu met het tegenovergestelde probleem: te weinig kinderen. En dus gaan ook de oude voordeeltjes de prullenbak in. Geen btw-vrije condooms meer, geen belastingvrije anticonceptiepillen.
Gevolgen eenkindbeleid
Het eenkindbeleid, dat gold vanaf begin jaren 80 tot aan 2015, liet diepe sporen na. Gedwongen abortussen kwamen veel voor en pasgeboren meisjes waren vaak het slachtoffer, omdat veel ouders liever een zoon hadden. De meisjes werden vermoord, te vondeling gelegd of in sommige gevallen door mensensmokkelaars het internationale adoptiecircuit in gewerkt. Inmiddels is dat beleid afgeschaft, maar de gevolgen zijn nog steeds voelbaar.
De geboortecijfers zijn ronduit zorgwekkend voor Peking. In 2024 werden er voor het eerst in decennia minder dan 10 miljoen baby’s geboren: 9,5 miljoen. Ter vergelijking: in 2019 waren dat er nog 14,7 miljoen, blijkt uit cijfers van het Chinese statistiekbureau.
Sommige studies voorspellen dat als deze trend doorzet, China tegen het einde van deze eeuw nog 'maar' zo'n 700 miljoen inwoners overhoudt. Dat is bijna een halvering vergeleken met de huidige 1,3 miljard.
Romantiek met staatsstempel
De overheid zet alles op alles om die daling te stoppen. Ouders met meer dan één kind krijgen subsidies en belastingvoordelen, en lokale overheden organiseren massale dating-events om jongeren sneller richting huwelijk – en hopelijk ouderschap – te duwen. Het is romantiek met een staatsstempel.
Maar experts zijn sceptisch. Voor veel Chinezen is een kind krijgen simpelweg onbetaalbaar. Goed onderwijs en gezondheidszorg kosten bakken met geld, en jonge stellen zitten vaak al tot hun nek in de kosten. Een iets duurder condoom gaat dat niet veranderen.
Ook demograaf Qian Cai van de University of Virginia gelooft niet dat de btw-maatregel veel uithaalt. Tegenover persbureau AP zegt Qian: "Voor stellen die geen kinderen willen, of er niet méér willen, maakt die 13 procent echt geen verschil. De kosten van het opvoeden van een kind wegen veel zwaarder."
