Chinese douanescanners Schiphol en Rotterdamse haven onder vuur: 'Dit is onbegrijpelijk'
Nederlandse politici in Brussel maken zich ernstige zorgen over vermeende spionage via het Chinese bedrijf Nuctech, dat veiligheidsscanners levert aan Schiphol en de Rotterdamse haven. Het bedrijf ontkent in alle toonaarden dat het banden heeft met de Chinese overheid. "Wij hebben nooit enige informatie uitgewisseld."
De apparatuur van Nuctech is sinds 2014 verboden in de Verenigde Staten vanwege zorgen over de nationale veiligheid, maar wordt de laatste jaren wel breed omarmd in Europa. 26 van de 27 EU-lidstaten hebben apparaten geïnstalleerd van het Chinese bedrijf, bleek donderdag uit onderzoek van persbureau AP.
Alleen Litouwen, dat geen diplomatieke banden meer heeft met China sinds het openen van een Taiwanese ambassade, doet geen zaken met Nuctech. In Nederland gebruikt de douane de Chinese machines voor het scannen van containers, bagage, vliegtuigvracht, post en pakketjes van distributiecentra.
Vitale infrastructuur
Zeer onverstandig en naïef, zegt Tom Berendsen, die namens het CDA in het Europarlement zit. "Dit is onbegrijpelijk. Je moet op het gebied van grensbewaking niet samenwerken met een Chinees bedrijf. Het gaat om vitale infrastructuur en zeer gevoelige persoons- en vrachtgegevens."
Volgens Berendsen en collega-Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) is de afhankelijkheid van China te groot. "Nuctech heeft bij Europese aanbestedingen apparatuur gedoneerd en combineert leveringen met goedkope Chinese staatsleningen. Dat is geen economisch, maar een strategisch model", aldus Berendsen.
"Je moet op het gebied van grensbewaking niet samenwerken met een Chinees bedrijf. "
Nagenoeg alle scanapparatuur van Nuctech voor de Europese markt wordt geproduceerd in de Poolse hoofdstad Warschau. Het verkoopkantoor staat aan de Wilhelminakade in Rotterdam, waar Nuctech ook onderzoek en ontwikkeling doet.
'Geen grip op'
Robert Bos, plaatsvervangend algemeen directeur van Nuctech in Nederland, wijst alle beschuldigingen van Chinese overheidsspionage van de hand. "Onze apparatuur maakt scanbeelden van koffers of containers. Die staan op de machine zelf en onze klanten bepalen wat daarmee gebeurt, daar hebben wij geen enkele grip op. Het is onze technologie, maar hun informatie."
De Nuctech-directeur benadrukt dat diens scanners 'negen van de tien keer' geen onderdeel vormen van een netwerk en zo dus 'standalone' gebruikt worden. De Nederlandse douane bevestigde dat vorig jaar tegenover het ministerie van Justitie en Veiligheid, bleek uit Kamervragen over de kwestie. Daaruit werd duidelijk dat de scanners die niet 'standalone' worden gebruikt, door middel van een gesloten glasvezelnetwerk zijn verbonden met het douanekantoor op de Maasvlakte.
Banden met China
Toch zijn de banden tussen Nuctech en de Chinese overheid onmiskenbaar. Het bedrijf werd opgericht in 1997 door professoren van de Tsinghua-universiteit in Peking en werd jarenlang geleid door Hu Haifeng, de zoon van oud-president Hu Jintao.
Vandaag de dag is Nuctech onderdeel van het beursgenoteerde Tsinghua Tongfang. De meerderheidsaandeelhouder van dat bedrijf is de investeringstak van CNNC (China National Nuclear Corporation), wat in feite een staatsbedrijf is en onderdeel vormt van de defensie-industrie in China.
"Wij hebben nooit enige informatie uitgewisseld met China", zegt Bos. "Ik werk nu tien jaar voor Nuctech en kan zeggen dat er vanuit Europa geen enkele verantwoording wordt afgedragen aan de Chinese overheid. Dat aandelen in handen zijn van een staatsbedrijf klopt, maar dat gebeurt ook andere landen. Kennelijk krijgt men een ander gevoel bij de Chinese overheid."
Achterdeurtjes
Ronald Prins, cybersecurity-expert en eigenaar van beveiligingsdienstverlener Hunt & Hackett, denkt niet dat de Chinese overheid achterdeurtjes nodig heeft. "Ze hacken zich helemaal wezenloos, daar hoeven ze geen apparatuur voor aan te passen. Maar als dat vermoeden er is, moet men gaan zoeken en dan vind je zo'n achterdeurtje ook. Dan kan zo'n leverancier echt inpakken en wordt in Europa nooit meer wat verkocht."
"Vanuit Europa wordt geen enkele verantwoording afgedragen aan de Chinese overheid."
Nuctech vermoedt dat commerciële belangen een belangrijke rol spelen bij de kritiek die het krijgt. Het bedrijf zegt zich bij aanbestedingen altijd te houden aan alle Europese wet- en regelgeving. Nuctechs concurrenten klagen volgens persbureau AP over diens lage biedingen, goedkope onderhoudscontracten en gunstige leningen.
Commerciële belangen
Bos: "Wij zijn een commercieel bedrijf en alles gaat via tenders, waarvan de regels vastliggen. Die winnen wij soms op prijs, maar onze concurrenten vaak genoeg ook. Men doet allemaal aannames, maar het zijn puur commerciële belangen, denk ik."
Ondertussen groeit de druk op lidstaten om niet langer zaken te doen met Nuctech. "We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat veiligheidsapparatuur in belangrijke sectoren in de toekomst wordt gemaakt door Europese bedrijven", zegt Europarlementariër Berendsen. "Die bedrijven zullen we moeten helpen om te groeien."
