Koopavond in de verdrukking: 'In kleinere plaatsen al bijna verdwenen'

Als je op donderdag- of vrijdagavond door kleinere plaatsen of buurtwinkelstraten loopt, dan is het je misschien al wel eens opgevallen: veel winkels zijn helemaal niet open.

'30 tot 40 procent minder winkels open'

Cijfers over de populariteit van koopavonden in ons land zijn lastig te vinden. Maar Mathijs van Tuijl, voorzitter van de winkeliersvereniging van de binnenstad Woerden (ruim 50.000 inwoners), bevestigt dat er veel minder winkels open zijn op koopavond. "Bij ons wel 30 tot 40 procent minder in vergelijking met zo'n tien jaar geleden."

Ook in de Cronjéstraat in Haarlem zijn er nu veel minder winkels open, zegt Kees Hoogenbosch, voorzitter van de winkeliersvereniging van de wijkwinkelstraat. "Nu is op koopavond zo'n 25 procent van de winkels open, maar acht tot negen jaar geleden was dat nog 70 tot 75 procent."

Wat is er gebeurd? Het begrip koopavond is al jarenlang aan slijtage onderhevig, weet Paul te Grotenhuis, woordvoerder Inretail, branchevereniging van onder andere modewinkels. Hij zegt dat op basis van de vele contacten die Inretail volgens hem heeft met ondernemers en ondernemersverenigingen in Nederland.

Online shoppen

"Vroeger was koopavond belangrijk om na je werk nog wat te kunnen kopen", zegt retailexpert Paul Moers. "Maar dat is helemaal ingehaald door online."

Dat er nu minder winkels open zijn op koopavond komt mede doordat tijdens corona winkels niet open mochten, vult Huib Lubbers aan. Hij is directeur van Bureau RMC, onderzoeksbureau voor winkels en binnensteden.

Consumenten hebben dus meer keuze wanneer ze erop uitgaan. Ook door verruimde openingstijden door de week is er volgens Lubbers nu minder noodzaak voor een koopavond. Zo is De Bijenkorf in Rotterdam elke dag al open tot 20.00 uur (behalve op zondag) en die in Den Haag elke dag tot 19.00 uur. Ook bijvoorbeeld de winkels van Mediamarkt zijn door de week vaak later open.

Grotere versus kleinere plaatsen

Daar staat tegenover dat er op koopavond wel minder klanten zijn, maar je ze wel meer tijd kunt geven, aldus Lubbers. "En ze besteden meer. Dat is voor winkeliers uiteraard plezierig. We hoeven koopavonden dus niet af te schrijven."

Lubbers maakt wel een onderscheid tussen grotere steden aan de ene kant en en kleinere plaatsen en buurtwinkelstraten aan de andere kant. In die laatste categorie is koopavond eigenlijk al verdwenen, zegt hij.

Voor grotere steden ziet Lubbers wel toekomst voor koopavonden. Consumenten willen immers een avondje uit en daarbij combineren ze winkelen met naar het theater gaan, een drankje drinken op het terras en wat eten in een restaurant, zegt hij. "Dat is in het voordeel van de grotere steden."

Koopavonden in plaatsen met een historische binnenstad, zoals Haarlem en Deventer, hebben meer toekomst dan in bijvoorbeeld Almere of Hoofddorp, vult Moers aan.

'Winkels moeten aantrekkelijk zijn'

Het ligt ook aan de winkels zelf, of een stad nog aantrekkelijk is, zegt Moers. Ze moeten beleving uitstralen. Dan moeten andere winkels wel meedoen en ook open zijn. "Er is niets zo erg als dat de ene winkel open is op koopavond en dan weer drie niet." Veel winkelstraten zijn nu volgens hem 'te saai voor woorden': zonder spectaculaire winkels en met vaak lelijke panden. 

Koopzondagen

Terwijl winkels vooral in kleinere plaatsen en in wijkwinkelstraten minder open zijn op koopavond, zijn ze de laatste jaren juist vaker open op zondag. Vorig jaar was het in winkelstraten op zondag bijna 60 procent drukker dan tien jaar geleden, blijkt uit cijfers van RMC.

Op koopzondagen zie je ook de grootste groei qua omzet. Vaak is die tussen 12.00 en 17.00 uur net zo groot als op zaterdag, als de winkels al om 9.00 of 10.00 uur open zijn, aldus Lubbers.

Consumenten zijn op zondag in een andere 'mood', zegt hij. De noodzakelijke boodschappen zijn dan namelijk vaak al gedaan, zodat consumenten op zondag meer tijd hebben.

'Ga later open'

Hij vindt het moeilijk te zeggen of winkels beter kunnen openen op zondag dan op koopavond. "Ik zou aanraden op beide dagen, maar als je een keuze moet maken, dan zou ik in de ochtend later opengaan. In de middag zijn er vaak meer klanten. Dan kun je én op koopavond open, én op zondag."

"Als dat niet lukt, dan heb ik een lichte voorkeur voor open op zondag, dat is ook vaak 2 uur meer."

Retaildeskundige Moers zegt wel dat het voor kleine winkeliers lastig kan zijn als je zeven dagen in de week open wilt zijn. "Als je een keuze moet maken, dan zou ik in de ochtend later opengaan. In de middag zijn er vaak meer klanten."