Verhitte gemoederen over zonnebrandtest Consumentenbond: 'Misleiding'
Als je straks op het strand ligt, moet je níet een zonnebrandcrème van Nivea of Kruidvat gebruiken, zegt de Consumentenbond. De 'afraders' zijn boos en teleurgesteld. Slechte verliezers, of is er meer aan de hand? Naïf, dat vorig jaar slecht uit de zonnebrandtest kwam, is zo nijdig dat het bedrijf een advocaat heeft ingeschakeld.
Daar staan ze op de site van de Consumentenbond: Niveau Sun Kids Ultra Protect en Play, Kruidvat Solait Sunmilk en Cien Sun Kids Protect Cream; allemaal met beschermingsfactor (SPF) 50. Deze drie geteste zonnebrandmiddelen bieden volgens de Consumentenbond niet de beloofde bescherming en de bond raadt af deze producten te gebruiken.
Welles nietes
Kruidvat en Nivea zijn geschrokken en verbaasd over de uitslag. Zij testen hun zonnebrandcrèmes namelijk ook voordat die in de winkelschappen komen te liggen. En volgens die testen beschermen de zonnebrandmiddelen wel voldoende.
Hoe kan dat dan? Volgens José Mes, woordvoerder van Kruidvat, omdat er geen 'eenduidige' testmethode bestaat voor het product. Zo gebruikt de Consumentenbond een moderne, 'meer ethische' manier van testen, die uit twee onderdelen bestaat.
Enerzijds zetten ze 'echte' proefpersonen in en is verbranding van de huid niet nodig. Anderzijds wordt een verbrandingssituatie gesimuleerd op een kunststof plaatje. Deze methode wordt naar verwachting de nieuwe norm vanaf 2025. Verder zet de Consumentenbond de standaard ISO-methode in, waarbij de huid van proefpersonen wél wordt bestraald. Alle uitkomsten worden naast elkaar gezet.
EU-regels
Kruidvat en Nivea gebruiken alleen de traditionele ISO-methode, uitgevoerd door 'gecertificeerde' instituten. Volgens de Nivea-woordvoerder moeten zonnebrandtesten aan strenge EU-regelgeving voldoen.
Afwijkingen in testresultaten komen door de huidtypes van proefpersonen, vermoedt Mes. "Elke persoon reageert anders op zon." Nivea zegt dat het ligt aan het aantal testen. De cosmeticagigant voert meerdere testen uit op hetzelfde product – en verkrijgt zo meer bewijzen – waar de Consumentenbond volgens Nivea eenmalig op proefpersonen test.
Minerale zonnebrand
Een déjà-vu voor huidverzorgingsbedrijf Naïf. Hun minerale zonnebrandcrème met beschermingsfactor 30 werd vorig jaar door de Consumentenbond als 'afrader' bestempeld. Het bedrijf liet het er niet bij zitten. Naïf begon openbaar een protestactie, via LinkedIn, op de site en in e-mails naar klanten.
De testmethode van de Consumentenbond is volgens woordvoerder Jette van Exter van Naïf te nieuw, en ongeschikt voor het testen van het minerale zonnebrandmiddel. "Natuurlijke filters bestaan uit zinkoxide, die straling weerkaatsen in plaats van opnemen. Dat is niet makkelijk na te bootsen op een plaatje."
Test door NVWA
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NWVA) testte de 'afrader' van Naïf opnieuw. Uitslag: positief, aldus het bedrijf. De NWVA kan dit niet bevestigen ("We doen geen uitspraken over individuele gevallen"), waarop Naïf een verzoek indiende via de Wet open overheid om deze resultaten met het publiek te delen.
Naïf wilde ook integrale inzage in de testrapporten van de Consumentenbond. "Dat lijkt ons gewoon logisch, als je als organisatie zulke harde uitspraken doet over bedrijven." Aanvankelijk kreeg het bedrijf nul op rekest.
Privacy onderzoekers
Want de privacy van laboranten en andere bedrijven moeten worden beschermd, zegt Gerard Spierenburg, woordvoerder bij de Consumentenbond. "Soms worden laboranten onder druk gezet door bedrijven. Ik heb gezien dat medewerkers op persoonlijke titel worden gedagvaard." De testresultaten worden voor publicatie ervan wel gedeeld met de desbetreffende ondernemingen, benadrukt hij.
De Consumentenbond – met 400.000 leden – zegt de reacties van de merken te begrijpen. Volgens Van Spierenburg is kritiek op de testen van alledag. "Zeker als ze negatief uitvallen. Bedrijven zijn boos of teleurgesteld, en dat snap ik. Er is hen er commercieel veel aan gelegen dat ze goed uit de test komen."
Consumentenbond: 'Zorgvuldig'
Hij staat vierkant achter 'zijn' testen. "Ze zijn zorgvuldig, gedaan door onafhankelijke wetenschappers die alléén met zonnebrandcrème werken. Wie ben ik om niet op hun expertise te vertrouwen?"
Of de negatieve testuitkomst effect heeft op de zonnebrandverkopen? "Dat is nog te vroeg om te zeggen. Maar goed is het natuurlijk niet. De Consumentenbond is een autoriteit. Mensen nemen zo'n test als waar aan", zegt Mes.
Teleurgestelde klanten
Naïf zag in 2023 wel iets minder groei dan het jaar ervoor. "Al kunnen we niet zeggen: door die slechte test is onze omzet achteruit gegaan", benadrukt Van Exter. Het huidverzorgingsbedrijf werd na de test bedolven onder mailtjes. Teleurgestelde mensen hingen aan de telefoon. "Verschrikkelijk. Juist omdat we met onze producten goed willen doen." Het bedrijf ziet zichzelf als 'B Corp', een onderneming die ook een sociale impact wil maken.
Kruidvat wil dat de Consumentenbond genuanceerder communiceert bij de publicatie van de zonnebrandtest. "Nu is de uitslag té zwart-wit. Dat zorgt voor verwarring. Want zowel onze testen als die van de Consumentenbond zijn goed uitgevoerd", aldus Mes.
Juridische stappen
Naïf zette onlangs de eerste juridische stappen tegen de Consumentenbond: een advocaat stuurde een brief namens het bedrijf. Daarin is onder meer verzocht om af te stappen van 'misleidende predicaten' als 'afrader'. "Ook hebben ze het rapport eindelijk met ons gedeeld."
Of het huidverzorgingsbedrijf verdere stappen zet, hangt af van de bond. "We willen niet dat consumenten straks hun vertrouwen in zonnebrandcrème verliezen. Ze weten niet wat er zich allemaal achter de schermen afspeelt", zegt Van Exter.